Münih merkezli Alman teknoloji devi Siemens Mobility [Siemens Mobility GmbH]’nin, geleceğe dönük bir tasarımla geliştirip ürettiği en gözde anahat yük ve yolcu lokomotifleri arasında kabul edilen VECTRON serisine başta TCDD olmak üzere ülkemiz demiryolu camiası hiç de yabancı değil. Dünyada “elektrikli” tipi daha popüler olan VECTRON ailesinin, elektrifikasyonun gelişme dönemini geçirdiği ülkelerde ise “çift modlu (dizel-elektrikli ve elektrikli)” tipi tercih edilmekte. 2012 yılından şu ana dek, farklı tiplerde 1000’in üzerinde sayıda üretilen VECTRON serisi, Siemens Mobility’nin elektrikli EUROSPRINTER ve dizel-elektrikli EURORUNNER serisi anahat lokomotiflerinin ardından piyasaya sürdüğü yeni modeli. 140 senelik lokomotif üretimi tecrübesine sahip Siemens firmasının VECTRON serisi, halen 16 Avrupa ülkesindeki [Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Hırvatistan, Hollanda, İsveç, İsviçre, İtalya, Macaristan, Polonya, Sırbistan, Slovakya] 49 demiryolu kuruluşunun yük ve yolcu treni servislerinde aktif biçimde başarıyla kullanılıyor. Siemens Mobility’nin VECTRON ve EUROSPRINTER serilerini temel alarak ürettiği “ACS-64” tipi bir elektrikli lokomotifi de, Birleşik Amerika’da 2 ayrı demiryolu işletmesinin [AMTRAK ve SEPTA Regional Rail] cer filosunda bulunmakta.
Bir yandan yeni elektrikli YHT hatları inşa ederken, bir yandan da elektrifikasyon ile donatılmış konvansiyonel demiryolu ağını tüm şebekesine yaymayı planlayan TCDD işletmesi, doğallıkla söz konusu gözde Alman lokomotifine kayıtsız kalamazdı ve nitekim kalmadı da! Siemens Mobility, TCDD’nin talebi üzerine tampondan tampona 19 metre uzunluğundaki, 90 ton ağırlığındaki, 6400 kW (yaklaşık 8600 BG) gücündeki, saatte maksimum 200 km hız yapabilen bir adet VECTRON serisi elektrikli lokomotifini 2013 yılı sonbaharında Türkiye’de görevlendirme kararı aldı. Serinin 193821 numaralı “elektrikli çoklu sistem” versiyonundaki üyesi, Ekim 2013 başından Aralık 2014 sonuna kadar Türkiye'deki deneme ve test sürüşlerinde gösteri ünitesi konumundaydı. Ülkemizdeki bir seneden uzun süren misafirliği sırasında ana üssü Hasanbey-Eskişehir lojistik merkezi olan ilgili lokomotif, TCDD şebekesinin İstanbul-Ankara arasındaki hem YHT hem de konvansiyonel hatlarında azami süratinde kullanıldı. Önceden Siemens tarafından Almanya’da eğitilen Türk makinistlerce sürüşleri gerçekleştirilen, Türk ve Avrupa tren kontrol sistemleri (ETCS) ile donatılmış makine, toplamda 25 000 kilometreden fazla mesafe katettikten sonra TCDD yönetiminden deyim yerindeyse “tam not”u kapmıştı. Zaten çok geçmeden Mart 2015’te Siemens Mobility, söz konusu lokomotif tipinin TCDD’den homologasyonunu aldığını ve Türkiye demiryolu şebekesinde kullanım için de, TCDD tarafından E87000 olarak adlandırıldığını açıkladı.
İşletme ve enerji maliyeti düşük, cer gücü ve verimliliği yüksek, çevre dostu, çift markizli VECTRON serisi lokomotifler günümüzde, Almanya ile Türkiye arasında yer alan bütün demiryolu ülkelerinde kullanım için onay belgesi almış durumdalar. TCDD tarafından E87000 olarak neredeyse 6 yılı aşkın bir süredir tescillenmiş bu lokomotifin ülkemizdeki geleceği hakkında, geçen zaman diliminde yetkililerce nihai karar niteliğinde herhangi bir açıklama yapılmadı. Avrupalı kimi demiryolu uzmanları, TCDD’nin konuya ilişkin devam eden sessizliğini VECTRON serisi lokomotifin “elektrikli çoklu sistem” versiyonunun birim fiyatının (4.5 milyon “Euro”ya yakın), Türkiye pazarı için pahalı oluşuna bağlıyorlar.
Verimli günler ve gelecek yazımda yine bu sütunda görüşmek üzere.