DÖRT yıldır trafik sigortasını konuştuk. Vatandaş fiyattaki artıştan şikayet etti; sigortacılar, trafik kazaları nedeniyle ödenen hasarların arttığından, toplanan primlerle hasarın karşılanamaz hale geldiğinden ve zarar ettiklerinden yakındı. Sonunda Hazine, duruma müdahale etti, önce trafik sigortasına tavan fiyat getirdi, ardından riskli sürücüler için ‘trafik havuzu’ kurdu. Bu sayede trafik sigortasında fiyatlar yüzde 30’ların üzerinde düştü ve tartışma da bitti. Peki, gerçekten bitti mi?
Bence bitmedi ve bitmez de. Çünkü trafik sigortasında yaşananlar aslında bir sonuç, sebep değil. Sebep, ne? Her geçen yıl artan trafik kazaları. Ve trafik kazalarına baktığımızda trafik sigortası sadece işin detayı. Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM), 2017 yılı 9 aylık trafik kazalarının bilançosunu açıkladı. Ben de buradan yola çıkarak, son 14 yılda, hem trafik kazalarının bilançosunu hem de sigortacılara maliyetini araştırdım. Durum vahim.
Sadece 2017 Ocak-Eylül döneminde 307 bine yakın trafik kazası olmuş ve kazalarda, 2 bin 700’den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 232 binden fazla kişi de yaralanmış. 169 bine yakın maddi hasarlı kaza meydana gelmiş. 2 bin 700’den fazla kişi vefat etmiş dedim ya, bu trafik kazası sonucu kaza yerinde meydana gelen ölümler. Hastaneye yetişirken ya da hastanede hayatlarını kaybedenler bunun içinde yok. Bunları da hesaba katarsak, kazalarda 3 binden fazla kişi hayatını kaybetmiş.
Bu sadece 2017’nin 9 aylık dönemi. Tabloda detaylarını bulacaksınız. Son dört yılda 4 milyondan fazla trafik kazası meydana gelmiş ve 21 binden fazla kişi hayatını kaybetmiş, 674 binden fazla kişi de yaralanmış. 4 yılda meydana gelen maddi hasarlı kaza sayısı ise 3.3 milyon. Daha açık şöyle anlatayım, her yıl ortalama 7 bin 500 kişiyi kazalara kurban veriyoruz. Son 14 yıldaki rakamları anlatmaya dilim varmıyor ama paylaşayım: 2003 yılından bu yana 14 yılda 14 milyondan fazla trafik kazası yaşanmış ve 67 binden fazla kişi hayatını kaybetmiş.
14 YILDA 67 BİN KİŞİ ÖLDÜ
Belki çoğunluğa, bu rakamlar sadece istatistik gibi gelebilir ve bu açıdan bakınca bir şey de ifade etmiyor olabilir. O zaman şöyle anlatayım: Sakarya’nın Sapanca ilçesini bilir misiniz ya da Tekirdağ’ın Hayrabolu ilçesini veya da Muğla’nın Dalaman ilçesini? İşte son 4 yılda Sapanca’nın, Hayrabolu’nun ya da Dalaman’ın nüfusu kadar kişi, trafik kazalarında hayatını kaybetmiş. Bitmedi; 1999’daki Marmara depreminde kaç kişi hayatını kaybetti? Resmi raporlara göre 17 bin kişi. Marmara depreminde ölenlerin 4 katı kadar kişi son 14 yılda trafik kazalarında ölmüş. Biz her yıl trafik kazalarında, bir ilçemizin nüfusu kadar kişiyi trafik kazalarında kaybediyoruz.
Gelelim, bu kazalar sonucu sigortacıların ödediği hasarlara. Sadece 2017’nin 6 aylık döneminde sigorta şirketleri, trafik sigortasından dolayı kazalarda ölenler, yaralananlar ve oluşan maddi hasar nedeniyle 4 milyar TL’ye yakan ödeme yapmış. Son 4 yılda ise trafik sigortasında ödedikleri hasar 20.1 milyar liranın üzerinde. Bunun 4.5 milyar lirası vefat tazminatı. Maddi hasarlar nedeniyle ödenen rakam 10 milyar liraya yakın. Son 14 yılda ise trafik sigortasından dolayı ödedikleri hasar 41 milyara yakın. Ve tabloda da göreceğiniz gibi trafik kazalarından ödenen hasarlar her yıl yüzde 25’lere yakın artıyor.
Bu rakamlar da yine birilerine istatistik gibi gelip, bir şey ifade etmeyebilir. Bunu da şöyle anlatayım; sadece son 4 yılda sigortacıların trafik kazalarından dolayı ödediği hasarla, bir Yavuz Sultan Selim köprüsü ve bir Avrasya Tüneli daha yapardık. O da bugünkü kur üzerinden. Son 14 yılda kazalar nedeniyle ödenen tazminatlarla ise 3 tane Yavuz Sultan Selim Köprüsü ya da 7 tane Avrasya Tüneli inşa ederdik. Şimdi anladınız mı, trafik sigortası aslında bir sonuç ve resmin bütününe baktığınızda sigortadaki fiyat artışları falan hepsi detay.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI DURUMA EL ATMALI
ASIL konuşmamız gereken, trafik sigortası değil; her geçen yıl artan ve saatte meydana gelen 46 trafik kazası ve bu kazalar nedeniyle günde 10 kişinin hayatını kaybediyor olması. Bu hızla gidersek bırakın ilçeleri, önümüzdeki 4 yılda, bir ilimizin nüfusu kadar kişi, trafik kazalarında hayatını kaybeder hale gelecek. Diyeceğim o ki, artık trafik kazalarını önlemeye odaklanmanın zamanı geldi, hatta geçiyor bile. Bu konuda da en büyük görev, kamuya yani, İçişleri Bakanlığına düşüyor. Sonra da sigortacılara. Çünkü en büyük zararı onlar görüyor. O yüzden bırakın şu trafik sigortası primlerini, sigortacılar zarar edecek mi etmeyecek mi, kim haklı kim haksız gibi sığ tartışmaları da; kamusuyla, sigortacıları ile ve diğer sivil toplum kuruluşları ile artık vahim hale gelen trafik kazalarını nasıl önleriz, ona bakalım.
Noyan DOĞAN - HÜRRİYET