E-ticaret sektörü büyümeyi sürdürüyor. Artık tüketim alışkanlıklarımızın değişmez parçası oldu. Sektörün büyüme hızı ve beklentileri, farklı sektörlere de iş hacmi olarak yansıyor. E-ticaret sahasının tetiklediği sektörlerin başında otomotiv var. E-ticaret şirketleri, satın alınan ürünlerin depolarından ya da fabrikalarından tüketicilerin ayağına kadar ulaşabilmesi amacıyla farklı ve verimli ulaşım çözümleri arıyor. Kimisi, piyasadaki mevcut araçları satın alarak ya da kiralayarak bunu yaparken, kimisi de otomotiv şirketlerinin kapısını çalıyor ve isteklerini sıralayarak ‘özel çözümler’ arıyor. Sayıları hızla artan e-ticaret şirketlerinin talepleri doğrultusunda otomotiv şirketleri adeta terzi usulüyle sektöre uygun araçlar geliştiriyor.
Pratik hizmet sunan, tasarruflu, elektrikli, yeni nesil araç üretimi e-ticaret sektörünün önünü açıyor. Sanayinin bu lokomotif sahası, Ar-Ge alanındaki engin deneyimi ve gücüyle, taşımaların yüksek kalitede oluşmasını sağlayacak ürünler geliştiriyor. Dünyada da Türkiye’de de gelişmeler bu yönde. Otomotiv firmaları, lojistiğin ve taşımacılık sektörünün daha çok içine giriyor. Ford Otosan’dan, Citroen’e, Peugeot’ya çok sayıda şirket, bu alandaki hızlarını artırıyor.
KOBİ’lere de yarıyor
Pandemiyle hızlanan e-ticarette küresel hacim 2021 yılında yüzde 14 artışla 4,9 trilyon dolara yükselecek. Türkiye e-ticaret pazarının ise bu yıl yüzde 50 büyüme ile 400 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor. Lojistik firmaları da otomotiv firmaları da büyüyen e-ticaret pastasından daha fazla pay almak için bu alana yönelik yatırımlarını hızlandırıyor. KOBİ’lerin de bu yatırım rüzgarından karlı çıkması bekleniyor.
E-ticaret firmalarına çalışan kargo şirketi UPS, İngiliz bir start-up olan elektrikli araç üretici Arrival ile 10 bin araçlık anlaşma imzaladı. Amazon ise genç firma Rivian ile birlikte elektrikli dağıtım araçları geliştirilmesi için anlaştı. ABD Posta İdaresi ise yeni nesil çevreci dağıtım araçları için bir ihale açıp, firmalardan özel bir araç istedi.
Otomotiv devleri, firmalara kendi çözümlerini de sunuyor. Osman Boyner’in kurduğu “BEDEO”, Peugeot ve Citroen’in büyük ticarilerinin elektrikliye dönüşümünü gerçekleştiriyor. Bu araçlar da, karbon ayak izini düşürmek isteyen kargo ve dağıtım şirketlerinin ilgisini çekiyor. Çevreci yaklaşımlar sadece elektrikliden yana değil, Citroen’in Jumpy modelinin ‘hidrojenli’ versiyonunu geliştirdi. Renault, tamamen e-ticaret sitelerinin teslimatlarına yönelik bir elektrikli aracın testlerini sürdürürken, otonomu da düşündü. Mercedes ve Volkswagen de ‘elektrikli van+robot dağıtıcı+drone”’ çözümlerini bir arada sunabilen araç konseptlerini tanıttı.
Rakun, yerli alternatif olarak öne çıktı
Türkiye’nin önde gelen ticari araç üreticisi Ford Otosan, e-ticaret ve mobilite trendine yönelik müşterilerin ihtiyaçlarından yola çıkarak yeni mobilite girişiminde bulunduğunu açıkladı. Bu doğrultuda Rakun Mobilite Teknoloji ve Ticaret A.Ş. isimli yeni bir şirket kuran Ford Otosan, 2 ve 3 tekerlekli elektrikli geçen haftalarda tanıttı. Türkiye’deki önemli e-ticaret sitelerinden Getir ve Yemeksepeti’nin talepleri doğrultusunda 4 milyon euro’luk bir bütçeyle, Arçelik’in de desteğiyle geliştirilen 2 ve 3 tekerlekli, dağıtım için kullanıma uygun yeni araçlar, yerli teknolojiye sahip. Tamamen elektrikli bu araçlar, istenirse özel kullanıcılara da satılabilecek. Potansiyel müşterilerle hatta kuryelerle birlikte geliştirilen ‘rakun’ ailesi, normal elektrik şebekesinden 4 saatte şarj edilebiliyor. Bu araçların, ileride Avrupa’ya açılması da gündemde. Türkiye’de gelecek yıl piyasaya çıkıyor Ford Otosan Eskişehir Fabrikası'nda üretilen bu ürünler geliştirilirken sadece işletmeler değil, bireysel kullanıcılar da düşünülmüş. Şirket, teslimat uygulamaları kargo şirketlerine doğrudan satış yapmanın yanında bireysel kullanıcılara ise online satış yapmayı hedefliyor.
Yeni tercih çevreci araçlar
Türkiye’de Yurtiçi Kargo önceki yıllarda çevreci yaklaşımla ''Pilly'' adlı araçlarını duyurmuştu. Özellikle şehir içi teslimat hizmetlerini optimize etmek için kullanılan araçlar ile karbon salımının azaltılması ve bu şekilde dağıtım organizasyonlarında daha çevreci bir yaklaşım ile hareket edilmesi planlanıyor. Öte yandan ABD'li teslimat şirketi FedEx geçen yıl açıkladığı sürdürülebilirlik hedefl erinde ilk adımı bu hafta attı. Şirket, General Motors tarafından üretilen elektrikli kamyonetlerin ilk teslimatını aldı. Dünya çapında yaşanan iklim değişiklikleri birçok ülkenin ve şirketin önlemlerini artırmasına sebep oluyor. İçten yanmalı motorlu araçlar da önemli ölçüde karbon emisyonuna sebep olarak iklim değişikliklerinin etkilerini artırıyor. Bu sebeple de gün geçtikçe elektrikli araçların kullanımı, hem kurumsal hem de bireysel olarak popülerleşiyor.
Bilişim Sanayicileri Derneği'nin (TÜBİSAD) raporuna göre, e-ticarete katılan işletme sayısı 2015’ten beri toplamda yüzde 42 arttı. Geleneksel lojistik sektöründe hacim artarken, mikro dağıtım gibi çeviklik ve teknoloji odaklı yeni değer önerileri gelişmeye başladı. Bu gelişmelerle e-ticaret teslimat hizmeti giderek, daha çok ucuzluyor. Tüm bu gelişmeler KOBİ’ler için de fırsat yaratıyor. Lojistik sektöründe 2020’de tüm gönderiler içinde e-ticaretin payı yüzde 60’a ulaştı. Bu yıl bu oranın artması bekleniyor. E-ticaretteki büyümenin de etkisiyle lojistik sektörüne yüz binlerce yeni istihdam katıldı. 2020’de kargo sektöründe istihdam artışı ise yüzde 65 oldu. Pandemiyle birlikte öne çekilen dijital yatırımlar, şirketlerin verimliliğine ve operasyon hızına önemli katkılar sağlarken, çevreci yaklaşımlar da öne çıkıyor.
Selenay YAĞCI – DÜNYA
LOJİPORT