Dövizde son aylarda yaşanan ani yükseliş, kur artışlarını fiyatlarına doğrudan yansıtmak istemeyen otomotiv üretici ve distribütörlerini sürekli çözüm üretme aşamasına getirdi. Otomotivciler bu eğilimin yıl sonuna kadar süreceği düşüncesinde... Milliyet'in haberine göre, Dolar ve euro’da son dönemde yaşanan artışlar, otomotiv firmalarının hummalı bir çalışma içine girmesine neden oldu. Pek çok marka, döviz kurlarında son 8 ayda yüzde 14’ü bulan artışları fiyatlara doğrudan yansıtmamak için sıkı hesaplar yaparken, bir bölümü de farklı çözümler yaratarak stok, karlılık ve maliyet analizini dengede tutmaya uğraşıyor.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Genel Sekreteri Hayri Erce, yılın başlarında hiç bir firmanın böyle bir sert hareket beklemediğini, döviz kurlarında son iki ayda yaşanan gelişmelerin herkes için sürpriz olduğunu belirtti. Sektör temsilcilerinin, tüm bu gelişmelerin otomotiv pazarına etkisinin “sınırlı” kalabilmesi amacıyla yoğun çaba harcadığını kaydeden Erce, “Bir şekilde çözüm aranmaya çalışılıyor. Kimisi karından fedakarlık edip zam oranlarını düşük tutmaya, bir kısmı da ana firmayla görüşüp formül yaratmaya uğraşıyor” dedi.
ETKİSİ 2014’TE GÖRÜLÜR
Döviz kurlarındaki yükselişin yüzde 14 civarında gerçekleşmesine rağmen, çoğu markanın fiyatlara yüzde 3 ile 5 arasında zam yapabildiğine değinen Hayri Erce, “Daha önceden verilmiş siparişler var. Bunların hemen iptali söz konusu değil. Dolayısıyla araçların uygun şekilde eritilmesinin çaresine bakılacak. Yani bıçak kemiğe dayanana kadar beklenecek. Bu yüzden de yıl sonuna kadar kurların pazara etkisinin sınırlı olacağını düşünüyorum” ifadesini kullandı. Firmaların önünü görmeye çalıştığını, bu yüzden de sürekli hesaplar yaptığını dile getiren Hayri Erce, “Kurlarda ve faizdeki artışın etkileri, 2014’te daha net görülür. Şayet kurlar söylendiği gibi geri gelmez, maliyetler artmaya devam ederse, o zaman gelecek yıl kampanyaların dozu azalır, fiyatlar daha da artabilir” diye konuştu.
Kur yükselişlerinin, reel sektörü de etkilediğini, bu nedenle filo pazarının da bundan payını alabileceğini kaydeden Erce, “Reel sektör alımlarını gözden geçirebilir. Distribütörlerin indirim imkanı da gittikçe azalınca, filo satışlarında da düşüşler olabilir” dedi. Faizlerde de yükselişin kaçınılmaz olduğunu hatırlatan Erce, tüm dünyada kriz döneminde piyasaya sokulan likiditenin yavaşça geri çekilmeye çalışıldığını, bunun da paranın maliyetini artırdığını vurguladı.
ÖNGÖRÜDE BULUNMAK HAYLİ ZOR
Renault Mais Genel Müdürü İbrahim Aybar da, özellikle 15-31 Ağustos arasında yüzde 16-17’lik bir devalüasyon yaşandığına dikkat çekerken, bunun bir “tortusu”nun kaldığını söyledi. Eylül ayında her markanın kendisine göre ayarlamalar yapacağını düşündüğünü belirten Aybar, “Elbette her markanın kendisine göre bir hesabı var. Marjı olan, aynı fiyatlarla devam edebilir. Ancak elbette zamlar kaçınılmaz olacaktır. Bu nedenle şu dönemin, farklar henüz tüketiciye tam olarak yansıtılmamışken otomobil satın almak için en iyi zamanlar olduğuna inanıyorum” dedi. Zamların ve pazarın daralmasının “görünen köy” olduğunu da ifade eden Aybar, şöyle devam etti: “Sektörde bir hesap vardır. Her 1 puanlık fiyat artışı, satışları 3 puan azaltır. Dolayısıyla kimse, pazarın dramatik şekilde düşmesini istemez. Bu yılın başlarında toplam pazarın, geçen yılın bir miktar üzerinde kapanacağını öngörmüştük. Yılın ilk 6 ayında pazarda yüzde 15’lik artış yaşandı. İkinci yarının biraz daha durgun geçeceğini öngörmüştük. Düşündüğümüz gibi gidiyor.”
‘ELİMİZDEN GELEN HER ŞEYİ YAPACAĞIZ’
Doğuş Otomotiv Porsche Genel Müdürü Anıl Gürsoy ise, markanın yıl sonu hedeflerinin etkilenmemesi amacıyla ellerinden gelen herşeyi yaptıklarını ve buna da devam edeceklerini belirtti. Bu amaçla kendilerinden bir miktar fedakarlık yaptıklarını, bunun yanında Porsche ile de sürekli temas halinde olduklarını söyleyen Gürsoy, “Kurlar daha uç düzeylere ulaşırsa, bu kez elbette üretime müdahale etmek durumunda kalabiliriz. Aralık üretimini azaltma gibi bir durum olabilir. Bu da 2014 Ocak ayını etkiler” diye konuştu.
LÜKSTE BÜYÜK FARK YOK
Bünyesinde BMW ve Land Rover gibi lüks markaları bulunduran Borusan Otomotiv’in İcra Kurulu Başkanı Eşref Biryıldız ise ilk 7 ayda toplam pazarın yüzde 20, premium yani lüks sınıfın yüzde 31 büyüdüğünü hatırlattı. Siparişlerin önceden verildiğini ve bir çoğunun yolda olduğunu vurgulayan Biryıldız, “Bu nedenle siparişi iptal edilip üretimi kesilebilecek araçlar ancak kasım ve aralık üretimi olacak. Bu nedenle kur böyle yüksek devam etse bile, üretici ve distribütörlerin stok eritmek amacıyla kur farkını bir süre daha tam yansıtmayacağını düşünüyorum. Bu nedenle toplam pazarın, yine de geçen yılın üzerinde kalacağı beklenmeli” diye konuştu. Son gelişmeler karşısında kendilerinin de bazı aksiyonlar aldıklarını anlatan Biryıldız, “Haziran ve ağustos ayında özel kur üzerinden satış yaparken, temmuzda ise piyasa kurlarını uyguladık. Böylelikle çözüm yaratmaya ve en az şekilde etkilenmeye çalıştık. Ancak bu, elbette yüksek maliyetli bir işlem” dedi. Biryıldız, showroom trafiğinde şimdilik azalma olmadığını vurgularken, “Tüm bu olumsuzluklar olmasaydı bile, pazar sanıyorum yine şimdiki düzeyinde olurdu” ifadesini kullandı.
LOJİPORT