Ülkemiz denizcilik camiasında “Uluslararası Denizcilik Örgütü” adıyla bilinen ve İngilizce kısaltması IMO [International Maritime Organization] olan söz konusu önemli kuruluş, Birleşmiş Milletlerin deniz taşımacılığını düzenlemekten sorumlu özel bir birimidir. Esas temeli 1948’de Cenevre’deki Birleşmiş Milletler denizcilik konferansında atılan ve ilk resmi toplantısını 1959’da Londra’da gerçekleştiren örgüt, 1982 yılında bugünkü iyi bilinen ismini almıştır. Birleşmiş Milletlerin merkezinin New York’ta bulunmasına karşın, IMO kuruluşundan beri merkezi İngiltere’nin ve Birleşik Krallığın başkenti Londra olan bir kurumdur. Halen Londra’daki Thames Irmağı’na bakan modern binasında aktivitelerini sürdüren IMO bu binaya 1982 senesi ortalarında taşınmıştır. Örgütün şu anda, aralarında ülkemizin de yer aldığı, 174 üye devleti ve üç ortak üyesi vardır.
Değişik nedenlerden kaynaklı küresel gerginliklere rağmen, ticari denizciliğin her geçen gün adeta katlanarak büyümesi (beraberindeki çözüm bekleyen çok sayıda sorunla) IMO’nun yetki, görev ve sorumluluk sularını da gün geçtikçe katlanarak büyütmektedir. Bu amaçla örgüt, işlevselliğini korumak adına bir genel kurul, bir yürütme konseyi ve beş ana komiteden (Deniz Güvenliği Komitesi; Deniz Çevresi Koruma Komitesi; Hukuk Komitesi; Teknik İşbirliği Komitesi; Kolaylaştırma Komitesi) oluşacak şekilde yapılanmıştır. Bir dizi alt komite de, ana komitelerin çalışmalarını desteklemektedir. Kuruluşun “başkan yönetici”si, genel kurul ve yürütme konseyinin ortak kararı ile dört yıllık bir görev süresi için seçilip belirlenen bir “genel sekreter”dir. IMO’nun 1 Ocak 2016’dan bu yana görev yapan genel sekreteri Güney Koreli Bay Kitack Lim’dir. Uluslararası anlaşmalarla sözleşmelere ek olarak, IMO resmen aktif olduğu günden bu yana hayli geniş bir hareket alanı yelpazesinde çeşitli konularla ilgili yüzlerce tavsiye kararı da almıştır.
Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün başlıca faaliyet alanları şöyle özetlenebilir: Uluslararası denizlerde seyir güvenliği yönünden gerekli teknik önlemleri almak ve buna ilişkin uluslararası standartların düzenlenmesini teşvik etmek - Deniz işletmeciliğinin en etkin ve verimli biçimde fonksiyon göstermesini sağlamak üzere, gerekli kuralların kabulünü özendirmek - Denizlerin gemiler tarafından kirletilmesinin önlenmesine yönelik olarak, ülkeler arasında iş birliği yapılmasını sağlamak. Örgüt ayrıca ticari denizcilik eğitimi konusundaki kalıcı kararlılığının bir göstergesi olarak, 1983 yılında İsveç’in ünlü liman şehri Malmö’de Dünya Denizcilik Üniversitesi'ni de kurmuştur.
IMO, son derece zor koşullarda çalışarak toplumların gelişme-kalkınma düzeylerini yükselten, dünya ticaretinin çok büyük bir bölümünde aktif rol oynayan, neredeyse her türden tüm yüklerin (hammadde ve bitmiş ürün halinde) yaklaşık %90’ının gemilerle naklini gerçekleştiren denizyolu sektörünün cefakâr ve fedakâr insanlarının, yerküredeki taşımacılık ve ulaştırma sistemlerine sağladıkları bu önemli katkısını hatırlatıp dünya kamuoyuna sürekli anımsatmak için, 2010 senesinde aldığı öncü bir kararla her yıl “25 Haziran”ın “Dünya Denizciler Günü” olarak kutlanmasını uygulamaya geçirmiştir. Her senenin 25 haziranında ayrı bir konunun nakliyat ve lojistik gündemine getirildiği bu anlamlı günün içinde bulunduğumuz 2018 yılındaki temel teması ise, “denizcilerin refah düzeyi”dir. Denizcilerin hem beden hem ruh sağlıklarına ait olası problemleri irdeleyecek bu seneki etkinlikler, söz konusu sorunlarda ne gibi somut çözümlerle somut iyileştirmelere gidilebileceğini vurgulamaya odaklanacaktır. Denizcilik dünyası çalışanlarının her ortamda adil muamele görme ve tatminkâr yaşam kalitesi düzeyine erişim hakları, bu seneki “Dünya Denizciler Günü” aktivitelerinin ana hedef noktasıdır.
Bu bağlamda, işveren konumundaki ticari denizcilik kuruluşlarının da konuya ilişkin duyarlıklarının artırılmasına çalışılması da yine 2018 yılında IMO’nun bilinçlendirme yaratmak istediği noktalar arasında olup, bu amaçla en popüler sosyal medya araçlarından gittikçe daha optimum derecede yararlanılması öngörülmektedir. Deniz ve denizcilik tutkunu bir şair-yazar olarak ben de bu 25 haziranda, aşağıdaki “şiirim”le tüm denizcilerle denizcilik dünyasını başarıyla yerine getirdikleri muazzam görevlerinden dolayı samimiyetle selamlayarak kutluyor ve gerek meslektaşları gerekse de görev yaptıkları deniz taşıtlarıyla birlikte daha nice sağlık ve huzur dolu “Dünya Denizcilik Günü” yaşamalarını diliyorum.
Verimli günler ve gelecek pazarki yazımda görüşmek üzere.
AKICI VE ETKİLEYİCİ BİR DİL
Deniz örtüsünün taşıtları
Sanki ses ederler bana
Her karşılaşmamızda sabah akşam
Duyamadığım ama duyumsadığım
Akıcı ve etkileyici bir dille
Yüklenmiş taşırken deniz onları
Yolcu motorlarının dillendirdikleri
Marmara, Ege ve Adriyatik’ten ödün vermeden
Nasıl Akdeniz’de de sıkça gövde gösterilebileceği
Boğaz vapurlarının dillendirdikleri
Körfez vapurlarıyla aynı kötücül sonu paylaşmadan
Nasıl yakın kardeşlik bağlarının korunabileceği
Araba vapurlarının dillendirdikleri
Yaşlanmaya karşın, ölüm düşüncesine saplanmadan
Nasıl genç düşlere dalmanın sürdürülebileceği
Hızlı feribotların dillendirdikleri
Daha hızlı ve daha iri olanlarını kabullenmenin
Nasıl bilgelikle gerçekleştirilebileceği
Deniz otobüslerinin dillendirdikleri
Daha uzak adalarla yarımadaların
Nasıl sefer tarifelerine katılabileceği
Deniz taksilerinin dillendirdikleri
Kimi kez ulaşılması çok güç güzelliklerin
Nasıl kıskanmaksızın kucaklanabileceği
Deniz örtüsünün taşıtları
Sanki ses ederler bana
Her bakışmamızda akşam sabah
Duyamadığım ama duyumsadığım
Akıcı ve etkileyici bir dille
Dolup taşırırlarken denizi
Güntürk Üstün