İstanbul otobanlarında özellikle son 3-4 aydır kol gezen büyük bir tehlike, Haberturk.com Whatsapp İhbar Hattı'na gelen görüntüyle gözler önüne serildi.
Bir hafriyat kamyonunun ortadaki iki dingili kaldırarak 100km'nin üzerinde bir hızla şerit değiştirerek yol alması, duyarlı bir vatandaşın dikkatini çekti ve görüntüleri Haberturk.com'a gönderdi.
Üç ölümcül hatayı aynı anda yapan kamyonun 100 km'nin üzerinde sürat yapabiliyor olması ve ani şekilde şerit değiştiriyor olması başlangıçta en büyük problem gibi görünse de aslında olası bir trafik terörüne davetiye çıkaran asıl büyük hata, uzmanlarla yaptığımız görüşmeler sonrasında ortaya çıktı.
Buna göre video görüntüleri, son 3-4 ayda İstanbul'da bir sektöre dönüşmüş olan illegal uygulamaların kanıtı niteliğinde.
Hata 1: Yasaya göre bir kamyonun ortadaki iki dingili kaldırarak seyretmesi yasak. Üzerinde yük bulunan kamyonun dingil tekerlerini kaldırması kanunen yasak. Arka lastiğin hemen önünde bulunan dingil tekerini ise, üzerinde yük bulunmazken bile kaldırmak yasak. Peki fabrika çıkışı sabit olan süspansiyon körükleri nasıl oluyor da kalkar hale getiriliyor? Aldığımız bilgilere göre bu büyük kazalara davetiye çıkaracak işlemler oto sanayilerde yaptırılıyor.
Hata 2: Video görüntülerini gönderen vatandaş kendi aracının 100 km hızla gitmesine rağmen öndeki kamyona yetişemediğine de dikkat çekiyor. Yani kamyon saatte 100 km'den daha yüksek bir hızla seyrediyor. Bunu da araştırdığımızda ölümcül hatalar zincirinin bir başka sektör haline gelmiş boyutuyla karşılaşıyoruz. Nasıl oluyor da fabrikadan saatte en fazla 88 km hız sınırlamasıyla çıkan bir araç 100 km'den fazla hıza ulaşabiliyor. Bunun da markaların orijinal servislerinde yaptırılması mümkün değil. Bu da oto sanayilerdeki elektrikçilerin marifeti olarak gösteriliyor.
Yani takometre servisleri 88 km'ye limitli olan kamyonların oto elektrikçiler vasıtasıyla limitleri kırdırılıyor. İşin ilginç tarafı da bununla bitmiyor. Fabrikadan yeni çıkan araçların birçoğu aslında dijital takometreyle çıkıyor. Yani takometrenin içine dijital ehliyet takılmadan araç çalışmıyor. Bu durumda cihazın içinden 30 gün geriye dönük hız raporu almak da mümkün. Bunu polisin isteme yetkisi de bulunuyor. Böylece hangi şoförün geçmiş 30 günde 88 km'den fazla hız yaptığını gün gün tespit etmek de mümkün. Peki soru şu: Bu durumda nasıl oluyor da bu kamyonların şoförleri korkusuzca bu şekilde seyredebiliyor?
İhbarda bulunan ve lojistik filosu olan vatandaş, artık kamyonlara yönelik polis kontrollerinin eskisi gibi olmadığı iddiasında.
SONUÇLARI ÖLÜMCÜL: İki dingilin kaldırılması durumunda ABS fren sistemi verimli şekilde kullanılamaz hale geliyor ve tek lastiğin bile patlaması durumunda kamyonun savrularak devrilmesi çok büyük bir olasılık haline geliyor. Yani bu hatanın boyutu, hem kamyon sürücüsünün hem de çevresinde seyir halinde olan araçların hayatını tehlikeye atacak nitelikte.
Böyle bir yola kamyon sahipleri tarafından neden gidildiğini sorguladığımızda karşımıza çıkan sonuç trajikomik denecek türden: Tanesi 1500 TL civarında olan lastiklerin daha uzun ömürlü kullanılabilmesi için oto sanayilerde kaçak yöntemlerle dingil tekerleri kaldırılıyor. Bir diğer sebebi ise bu araçların böylece dingil sayısı az olarak köprüden de ucuz olarak geçiyor olması. Yani kamyon fabrika çıkışı ve orijinal şekliyle 4+ aks yerine 3 aksla geçmesi durumunda kamyon statüsünde değerlendiriliyor ve daha az köprü geçiş ücreti ödüyor. Hem Türkiye'de hem de AB'de mevzuat 4 ve üzeri diye geçiyor. Banttan 5 akslı çıkan bir aracı 4 olarak kullanmak büyük bir sorun gibi görünmüyor. Zaten yük 5 tondan azsa aracın sistemi bunu 4 aksaindiriyor ama bazı kamyoncuların gidip ekstradan bir dingili daha kaldırttığı belirtiliyor.
HABERTURK.COM olası bir faciaya zemin hazırlayan bu uygulamalarla ilgili uzmanların görüşlerini aldı.
Görüntülerdeki kamyon terörünü değerlendiren bir lojistik şirketi sahibi, "Bu uygulamayı genelde damperli çalışan TIR'lar yapıyor. Lastikleri ve balataları eskimesin diye böyle bir uygulamaya gidiyorlar. En arkanın önünde bulunan aksın yük olsun, olmasın, mutlaka yere basması gerekiyor. Görüntülerdeki kamyonda, arka kasa tek aks üzerinde duruyor. Frenleme esnasında sadece iki tekerlek balatası tutar. Ayrıca aracın ABS sistemi de çalışmaz. Bu arkadaşın, lastiği ve balatası da eskimemiş olur. Kamyonun damperinin ağırlığı 6 bin 500 kilogram, taşıma kapasitesi ise 24 bin kilogram. Çekici de 7 bin 500 kilogram. Bu rakamları topladığımızda aşağı yukarı 38 bin - 40 bin kilogram civarı bir ağırlık söz konusu. Böyle bir ağırlığın 80 KM hızla frenlemesi mümkün değil. " şeklinde konuştu.
"LASTİKLER FAZLA BASINÇTAN YARILABİLİR"
İleri Sürüş Teknikleri Uzmanı Yeminli Trafik Müşaviri Selçuk Dedeoğlu, "Yeni nesil Euro 5, Euro 6 diye tanımladığımız kamyonlarda ESP ve ABS gibi fren sistemleri mevcut. Bundan ötürü tüm lastiklerin yerde olması daha güvenli ve sağlıklı olur. ABS ve ESP çalışmaz diyemeyiz ancak, tüm lastikler yerde olduğunda daha iyi bir frenleme söz konusu olur. Sonuçta fabrikadan çıkan kamyonların frenleme hedefleri tüm lastikler yerdeyken yapılır. Havada olan lastik sayısı arttıkça fren mesafesi de o oranda artar. Eski nesil kamyonlarda ise serseri dingil diye tabir edilen en arka lastik kaldırılabilir. Ancak bu lastiğin de yerde olması daha uygundur. Kamyonda yük varsa kesinlikle yerde olmalıdır. Dingil tekerlerinin yük varken havada olması, diğer lastiklerin üzerine olması gerekenden daha fazla yük bindirir. Bunun sonucunda lastikler fazla basınçtan yarılabilir, patlayabilir. Bu da herhangi bir kazaya sebep olabilir. " dedi.
HABERTURK.COM Whatsapp İhbar Hattı'na gelen görüntüleri de yorumlayan Dedeoğlu, " Kamyonun hızı çok yüksek, hatalı şerit değiştiriyor. Orta iki teker askıda. bu şekilde etkin frenleme yapılamaz." Dedi.
Kamyonların dingil tekerlerini kaldırarak yolculuk etme ısrarlarına da dikkat çeken Dedeoğlu, "Kamyonların dingil tekerlerini kaldırmalarının en temel nedeni lastiklerin ömürlerini uzatmak. Bir diğer neden ise yakıt tasarrufunda bulunmak. Kamyonlar ne kadar az teker üzerinde giderse o kadar yakıt tasarrufu ve lastik tasarrufunda bulunuyorlar." ifadelerini kullandı.
"MUAYENE TÜM AKSLAR VE LASTİKLER YOL KONUMUNDAYKEN YAPILIR"
Peki bir kamyonun videoda görüldüğü şekilde yani aksları havadayken muayeneden geçmesi mümkün mü? TÜVTÜRK yetkilileri, kamyonların muayenelerinin detaylarını HABERTURK.COM'a anlattı:
Yetkililer, "Araç muayeneleri, Araç Muayene İstasyonlarının Açılması, İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve ekinde yer alan kusurlar tablosu çerçevesinde gerçekleştirilir.
Kamyonların tüm aksları ve lastikleri yol konumunda fren testi yapılmaktadır. Kamyonlar muayeneye gelirken yüklü ya da yüksüz olarak gelebilir. Kamyonlar muayeneye gelirken, azami yükün üzerinde yükle gelirse muayene edilmez."
VİDEOLAR İÇİN TIKLAYINIZ...