Akaryakıt bayilerinin Rekabet Kurumu'nun kararı doğrultusunda dağıtım şirketleriyle 18 Eylül'e kadar sözleşme yenilemesi gerekiyor.
Aksi takdirde hem akaryakıt alamayacaklar hem de cezai müeyyideyle karşı karşıya kalacaklar. Sürenin uzatılmasına ise sıcak bakılmıyor. Rekabet Kurumu'nun (RK) akaryakıt dağıtım şirketleriyle bayiler arasında yapılan ve 5 yılı aşan sözleşmelerin (intifa) yenilenmesi için verdiği süre 18 Eylül'de doluyor. Zaman'ın haberine göre, bayiler, bir ay içerisinde sözleşmelerini yenilemezse akaryakıt ikmali yapamayacak. Sözleşmelerini mevzuata uyumlu hale getirmeyen bayiler için cezai müeyyide de söz konusu olabilir.
Dağıtım şirketleri ile bayiler arasında yapılan ve halen yürürlükte olan sözleşmelerin tamamına yakını 10-15 yılı buluyor. Yeni uygulama, 5 yıl süre kısıtlaması getirdiğinden sözleşmelerin yenilenmesi gerekiyor. Uzun süreli sözleşmelerin 5 yıla çekilmesi sürecinde yaşanan sorunların başında, hava parası olarak adlandırılan ödemeler, yatırım bedeli ve maliyetlerinin karşılanması gibi sorunlar ilk sırada yer alıyor. Rekabet Kurumu, akaryakıt sektöründe rekabetçi bir pazar yapısı oluşturmak için akaryakıt bayilerinin dağıtım şirketleriyle daha önce yaptığı sözleşmelere 5 yıl sınırı getirdi. RK'nın kararına göre, 2005 yılından önce yapılan sözleşmelerin süresi 18 Eylül'de sona eriyor. Bayilerin, akaryakıt aldığı ana dağıtım şirketiyle veya başka bir şirketle anlaşarak en fazla beş yıllık sözleşme yapmaları gerekiyor. 2005 sonrası sözleşme yapan bayiler de, durumlarını 18 Eylül'e kadar mevzuata uyumlu hale getirecek. Konuyla ilgili daha önce yargıya yapılan başvurulardan sonuç alınamaması da bayilerin işini zorlaştırıyor.
18 Eylül'e kadar sözleşmelerini yenilemeyen bayilere akaryakıt ikmali yapılmayacak. Petrol Sanayi Derneği (PETDER) Genel Sekreteri Erol Metin, sektörde zor bir dönem yaşandığını ifade ederek, 18 Eylül'e kadar sözleşme süreçlerinin tamamlanması hatırlatması yaptı. Sözleşme yenilemeyen bayilere hukuken dağıtım şirketlerinin akaryakıt ikmali yapmalarının mümkün olmadığına dikkat çeken Metin, "Sözleşme olmadan bayilere yakıt ikmalini Petrol Piyasası Kanunu yasaklıyor. Aksi halde ağır cezalar söz konusu. Bu nedenle, hukuki sürecin de önemli oranda tamamlandığı dikkate alınırsa, sözleşmeleri bir an önce tamamlamak en doğru yol olacaktır." değerlendirmesini yaptı. Metin'e göre yaklaşık 7 bin bayi bu kapsama giriyor. Bayi ve dağıtıcı görüşmelerinde değişiklik sebebiyle görüşmelerin uzaması bazı sözleşmeleri 18 Eylül'e yetiştiremeyebilir. Bu kapsamda kesin rakam olmamakla birlikte 1000-2000 bayi olduğu tahmin ediliyor.
Türkiye Akaryakıt Bayileri Petrol ve Gaz Şirketleri İşveren Sendikası (TABGİS) Başkanı Atıf Ketenci de bayi sözleşmelerinin yenilenme sürecinin devam ettiğini söyledi. Sözleşmelerin tamamlanması için 30 günlük bir süre olduğunu dile getiren Ketenci, "Gece gündüz çalışıp bu süreç tamamlanmalı. Çünkü, ilgili otorite bu konudaki kararlılığını 3 gün önce tekrar etti. Fazla söylenecek bir söz yok, sözleşmeler tamamlanacak." açıklamasını yaptı.
Rekabet Kurumu ve EPDK süreyi uzatmayacak
Rekabet Kurumu kararı gereği akaryakıt bayilerinin 18 Eylül 2005'ten önce yaptığı bayilik sözleşmelerinin (intifa hakkı) süresi 18 Eylül 2010'da sona eriyor. Bu tarihten itibaren bayilerle şirketler arasındaki sözleşme süresi en fazla 5 yıl olacak. Sürenin dolmasına 1 ay kala sektörde "Süre uzatımı, sözleşmelerini yenileyemeyen bayilere ceza kesilmemesi" gibi beklentiler oluştu. Ancak Rekabet Kurumu ve EPDK, tarihe uyulmasında kararlı. Bayilere sözleşmelerini 18 Eylül'e kadar mevzuata uyumlu hale getirmeleri uyarısı yapan yetkililer, herhangi bir süre uzatımının söz konusu olmadığı bilgisini verdi. Sözleşme yapan bayiler, EPDK'ya başvurarak lisansını yenileyecek. Sözleşmeleri 5 yıllık olan bayiler ise herhangi bir işlem yapmayacak.
LOJİPORT