Türkiye ile Ukrayna arasında taşımacılıkta yepyeni bir döneme geçiliyor. İki ülke arasında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması (STA) kapsamında, taşımacılıkta kotalar tamamen kaldırılacak, geçiş ücreti de alınmayacak.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçen hafta Ukrayna’ya gerçekleştirdiği resmi ziyarette iki ülke arasında 8 farklı alanda anlaşma imzalanmıştı. 3 Şubat’ta atılan imzalardan biri de iki ülke arasında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması (STA) oldu. Ticaret Bakanı Mehmet Muş ve Ukrayna Başbakanı Denis Şmilhal tarafından imzalanan STA ile iki ülke arasında taşımacılık alanında da tarihi anlaşmalar yapıldı.
“Ticaret gelişecek taşımalar artacak”
DÜNYA’ya konuşan Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Alper Özel, iki ülke arasında ikili ticaretin arttığını ve yapılan anlaşmanın bu süreci hızlandıracağına dikkat çekerek, “Artan ticaret paralelinde iki ülke arasındaki taşımacılığı da büyütecek” dedi. Ukrayna’nın başta transit taşımalar olmak üzere Türk nakliye sektörü için kilit role sahip olduğunu vurgulayan Özel, yapılan anlaşmanın lojistik sektörü açısından kazanımlarını ise şöyle sıraladı:
■ Ukrayna ile ikili ve transit geçiş kotası sorunu tamamen çözülmüş olacak.
■ Liman ücretlerinin makul seviyelere çekilmesi ve ortak çalışma gerçekleştirilmesi ile Ukrayna’ya Ro-Ro ile yapılan taşımaların maliyeti düşecek.
■ Gümrük refakat, risk yönetimi maliyetleri düşürülecek.
■ TIR parkları ve gümrüklerde plaka ayrımı yapılmadan rekabet eşitliği sağlanacak.
■ İdari ve teknik engellerin kaldırılması yönünde önemli adımlar atılacak.
■ Daha önce sıklıkla habersiz kesilen sürücü cezalarının yazılı olarak, itiraz yolları da belirtilerek şeff af bir biçimde kesilmesi sağlanacak.
■ Sürücü vize muafiyeti sağlanacak. Böylece ülkelerin politik krizlerde ‘önce sürücülere vize şartı konması’ tutumunun da önüne geçilmiş olacak.
“Alternatif ve güvenli koridor oluşacak”
Alper Özel, ikili ve transit taşımaların libere olmasıyla ihracatın son yıllarda artış gösterdiği Polonya, Baltık Cumhuriyetleri, Beyaz Rusya gibi ülkelere ulaşımda önemli ve güvence altına alınmış transit bir koridor oluştuğuna da vurgu yaparak, “Kuzey Avrupa taşımalarında transit geçişlerde kota ve ücret uygulayan Bulgaristan ve Romanya gibi ülkelerden transit geçme zorunluluğuna alternatif kotasız, vizesiz ve ücretsiz bir koridor oluşturuldu” dedi.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için iki ülkenin meclisinden onay çıkması bekleniyor.
Alexander Kubrakov: Kamyonlarımız Türkiye’ye boş gidip, malla dönebilecek
Ukrayna Altyapı Bakanı Alexander Kubrakov, iki ülke arasında yapılan STA anlaşmasını sosyal medyadan duyurdu. Kubrakov, “STA Anlaşması çerçevesinde, karayolu taşımacılığının tamamen serbestleştirilmesi konusunda tarihi bir anlaşmaya varıldı. Türkiye pazarındaki Ukrayna karayolu taşıyıcılarına yönelik kısıtlamalar yakında kaldırılacak, bu özellikle boş araçların girişi için de geçerli. Yani kamyonlar boş gidip malla dönebilecek” dedi. İki ülke arasındaki son 1 yıllık karayolu taşıma istatistiklerine bakıldığında Ukrayna’ya boş giren Türk plakalı TIR sayısının 2021’de, 2020 yılına göre yüzde 63 azalarak 452 sefere gerilediği görülüyor. Aynı dönemde Türkiye’ye boş giriş yapan Ukraynalı TIR sayısının ise yüzde 60 artışla 13 bin 121 sefere ulaştığı dikkat çekiyor. Boş girişlere yönelik nihai karar iki ülkenin ulaştırma bakanlıklarının yapacağı toplantıda netleşecek. Diğer yandan, Kubrakov, Ukrayna ile Türkiye arasında işbirliğinin kombine ve multimodal taşımacılık konusunda da genişletileceğine dikkat çekti. Kubrakov, havayolu, denizyolu ve limancılık alanında da işbirliklerinin geliştirileceğini belirtti. Kubrakov ayrıca, Kanal İstanbul’un hayata geçmesi halinde, büyük gemilerin Karadeniz’den geçeceğini, böylece Ukrayna için de yeni ticari fırsatların oluşacağını söyledi.
İki ülke arasında ticaret hacmi 7 milyar doları aşıyor
Türkiye ile Ukrayna arasındaki dış ticaret hacmi artıyor. 2021 yılında iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi 7.4 milyar dolara ulaştı. Bu dönemde ihracat bir önceki yıla oranla yüzde 40 artarak 2.9 milyar dolara ulaşırken, ithalat ise yüzde 70’in üzerinde artarak 4.5 milyar doları aştı. İki ülke arasında yapılan ticarette, Türkiye’den Ukrayna’ya yapılan taşımalarda karayolunun payı yüzde 41 iken, denizyolunun payı ise yüzde 57 seviyesinde. Ukrayna’dan Türkiye’ye yapılan taşımalarda ise karayolunun payı sadece yüzde 7 iken, denizyolunun payı yüzde 92.
Aysel YÜCEL – DÜNYA
LOJİPORT