Sistem, haberleşmenin 250 kilometre/saat tren hızına kadar kesintisiz yapılabilmesini sağlayacak. GSM-R adlı sistem sayesinde 'kör nokta' diye tabir edilen bölgelerde bile cep telefonuyla konuşulabilecek. Devlet Demiryolları personeli, bu sistemle merkez ile kesintisiz iletişim halinde olacak. Ayrıca, hava ulaşımında güvenli uçuş için uçağın kalkış anından inişine kadar izleyerek olası aksaklıkları telsizle pilota bildiren dispeçer ile bağlantı sistemi demiryollarında da kullanılacak. ilk olarak Ankara-Eskişehir hattında uygulanacak projenin, bu kısmı için yaklaşık 6 milyon Euro harcama yapıldı.
Hızlı tren projelerine devam eden TCDD Genel Müdürlüğü, şimdi de 11 bin kilometrelik demiryolu ağında dijital bir altyapı oluşturuyor. Uygulamayla, ülkeler arasındaki iletişim sistemi farklılığı ortadan kalkacak. Ayrıca projeyle, Avrupa'da uluslararası geçişte oluşan 35 farklı sistemin, tek bir sistem etrafında birleştirilmesini ve demiryollarında standart bir uygulama sağlamak hedefleniyor. 250 kilometre/saat tren hızına kadar haberleşmenin kesintisiz olarak yapılabilmesini sağlayan çalışma, 500 kilometre/saat hızı da destekleyecek. Tren belirtilen hızla giderken, demiryolu personeli sürekli iletişim halinde, makinist ise her bölgede aksaklıkları telsizle pilota bildiren kişi ile bağlantı kurabilecek.
Yolcular gecikmelerden haberdar olacak
Trenle kontrol masası arasında da kesintisiz iletişim gerçekleştirecek olan sistemle, hat boyu çalışanlar arasında grup konuşmaları, treni kontrol ve koordine eden 'otomatik tren kontrol sistemi'nin trenle yer arasında veri haberleşmesi yapılabilecek. Uygulama için numaralandırmayla hangi personelin hangi trende olduğu ya da görevlendirmeleri belirlenecek. Duyuru servisi sayesinde bütün bir gruba, mesela aynı bölgedeki bütün tren ve makinistlere, aynı anda seslenilebilecek. Acil durumlar için sistem, mevcut konuşmayı kesebilecek. Sistemin kapsama alanı özelliği nedeniyle trende kesintisiz ses ve GPRS aracılığıyla internet haberleşmesi yapılabilecek. Diğer yandan, yolcuların tüm gecikmelerden haberdar olması, inip-binen ve trendeki yolcu sayısının bilinmesi, trendeki bilet satışı ve vagon takip sistemi gibi değişik uygulama imkanları sunulacak.
TCDD, uygulamayı ilk etapta Ankara-Eskişehir tren yolunda devreye sokmaya hazırlanıyor. Bu hattın GSM-R ihalesi yapıldı ve ihaleyi Siemens firması kazandı. Güzergah üzerinde GSM-R sisteminin kapsama alanı sağlayacağı baz istasyonlarının ve kulelerin yerleşim yerleri belirlenerek, yer teslimatları yapıldı. Projeye daha sonra hızlı trenin ikinci etabı Eskişehir-Haydarpaşa kısmı, Ankara-Konya, Ankara-İzmir ve Ankara-Sivas hattı da eklenecek.
GSM-R, Avrupa?nın da tercihi
Dünyada ilk GSM-R sözleşmesi 1998 yılında imzalandı. ilk sistem kurulumu 2000 yılında tamamlandı ve kurulum şu anda birçok bölgede devam ediyor. GSM-R, demiryolu haberleşme teknolojisindeki yeni Avrupa standardı olarak biliniyor. Avrupa, 96/48 ve 2001/16 direktiflerine göre ERTMS (Avrupa demiryolu trafik yönetim sistemi) ve ETCS (Tren kontrol sistemi) sistemi taşıyıcı olarak GSM-R'yi kullanıyor. Avrupa'da 32 demiryolu işletmesi, dahili servisleri ve demiryolu uygulamaları için GSM-R'i kullanmak için ortak bir çalışma imzaladı. GSM-R sisteminin ihale ve testleri, Avrupa dışında yaygın olarak Kuzey Amerika, Çin Hindistan, Suudi Arabistan, Avustralya, Kazakistan ve Rusya gibi ülkelerde devam ediyor.
Dispeçer: Güvenli uçuş için uçuş öncesi planlama yapan ve uçuşa kalkan uçağı varış noktasına kadar izleyerek doğabilecek aksaklıkları telsizle pilota bildiren kişi.
Meltem GÜNDÜZ ? PERŞEMBE ROTASI