Dördüncül ekonomiye geçiş sürecinde, teknoloji ile birleşerek dünya ticaretinde daha da önem kazanmakta olan lojistik sektöründe iyileştirme ve inovasyon çalışmaları hızla artmaktadır. Artan çalışmaların paralelinde, kendi içerisinde farklılık gösteren ve kendine özgü önem ve özellikler arz eden ürünler için farklı lojistik süreç ve kuralları içeren uzmanlıklar oluşmuştur. Tehlikeli maddelerin lojistiği de bu uzmanlıklar içinde en önemlilerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Tehlikeli maddeler sanayinin hemen hemen her kolunda, ürün döngüsü içerisinde (hammadde, üretime yardımcı madde, ürün, atık olarak) karşımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla tehlikeli maddeler, işletmelerin lojistik süreçlerinde ve tedarik zinciri yapılarında direkt veya dolaylı olarak yer bulabilmektedirler.
Tehlikeli maddeler, doğaları gereği, içerik ve durumları itibariyle dikkatsizlik ve kazalar sonucunda çevre güvenliğini, insanları, hayvanları ve genel güvenliği tehlikeye düşüren maddeler olarak tanımlanmışlardır. Bu maddelerin karayolu ile taşınması çevrede yanıcı, yakıcı, patlayıcı, aşındırıcı ve zehirleyici etkileri olan çeşitli kaza risklerini ortaya çıkartmaktadır. Bu risklerin en düşük seviyeye indirilmesi için tehlikeli maddelerin taşınma şartları çeşitli konvansiyonlar ve uluslararası anlaşmalarla bir düzene bağlanmıştır.
Tehlikeli maddelerin taşınmasına ilişkin kurallar belirlenirken her bir ürün için ayrı ayrı hükümler getirilmektedir. ADR konvansiyonu taşınan tehlikeli maddeleri sınıflara ayırmaktadır. Her bir sınıf ayırt edici olması açısından ayrı etiketlerle ifade edilmekte, aynı zamanda ambalajlama, etiketleme, taşıma ve işaretlemelerde her bir sınıf için ayrı kurallar ve hükümler getirilmektedir. Bu anlaşmaya ait hükümlerin genel çerçevesi; eğitim, tanımlama, sınıflandırma ve dokümantasyon olarak tanımlanabilmektedir.
Tehlikeli madde lojistik süreçlerinin tümü bu yaptırımlara uygun olarak planlanmalı ve yönetilmelidir. Bu yaptırımlar, tehlikeli maddelerin ambalajlanması, işaretlenmesi, elleçlenmesi, taşınması, depolanması gibi süreçlerde maddelerin sınıflarına göre özelleştirilmiş uygulamalar içermektedir. Özellikle taşıma sürecinde tehlikeli maddelerin hangi taşıma modu/modlarıyla taşınacağı konusu önemlidir. Çünkü her bir taşıma modu için (karayolu, denizyolu, demiryolu, havayolu, iç suyolu) farklı uygulamalar içeren konvansiyonlar bulunmaktadır.
Tehlikeli madde lojistiği, lojistiğin çok özellikli bir alt sahasıdır ve dolayısıyla alanında uzmanlaşmış, malzeme, sistem ve personele gerekli yatırımları yapmış işletmeler tarafından gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Müşteri analizi önemli
KSN Lojistik, hizmet verdiği tüm sektörlerde olduğu gibi, tehlikeli madde lojistiği sürecine de tüm ürünlerin ve müşteri ihtiyaçlarının analizini yapmaktadır.
Bu kapsamda, öncelikle müşterinin elleçlediği tüm ürünlerin analizi yaparak, elleçlenen ürünlerin tehlikeli madde sınıfına girip girmediği ve yasal olarak yapması gereken zorunluluklar belirlenir. Durum analizinden sonra tehlikeli madde sınıfına giren ürünlerin UN numaraları belirlenir ve elleçlenen ürün ve bunların yıllık hacmine bakılarak TMGD çalıştırma zorunluluğuna bakılır.
KSN Lojistik, ayrıca tehlikeli madde lojistiği konusunda verdiği danışmanlık hizmeti kapsamında, tüm operasyon süreçlerini ve maliyetleri inceleyerek, maksimum verimliliğe ulaşılmasını sağlıyor.
İş ortaklarımızın rekabet gücünü artırmak üzere ihtiyaç duydukları lojistik modelleri yaratmak, bu modeller üzerinde etkin, yalın, süratli ve düşük maliyetli çözümler üretmek temel prensiplerimizdir. Müşterimizin ve bulunduğu sektörünün dinamiklerine uygun çözümler üretiyoruz. Tehlikeli madde lojistiği konusunda da her müşterinin ihtiyacının ve süreçlerinin farklı olduğunu bilerek, doğru analizi yaparak maliyet ve risklerin en aza indirgenmesini sağlayacak şekilde hizmet veriyoruz.
Orkun KARAYEL
KSN Lojistik Yönetim Kurulu Başkanı