Gemi inşada bakım onarım gelirlerinin sektör açısından önemi artıyor. İnşa kapasitesinde boşluk var. Rekabet konusu olduğu için hangi tersanenin nereden ne kadar sipariş aldığı tam olarak açıklanmıyor ama alınmış siparişler de var. Sadece bakım onarım konusunda ihtisaslaşmış büyük tersaneler, müşteri potansiyeli açısından daha avantajlı durumda. Sektör gelirinin önemli kısmı da oradan geliyor. Fakat bütün bunların ötesinde, sektörde asıl başka bir gündem var: Savunma sanayi projeleri…
Savunma sanayi ihaleleri sektör için önemli bir hareket ve iş kaynağı olmaya başladı. Müsteşarlığın birçok denizcilik projesi var. SSM, değeri 41.5 milyar doları (İhale süreci devam eden projelerle birlikte 60 milyar dolar!) bulan 553 projeyi takip ediyor. Bunlardan 6’sı (Milgem, çok maksatlı amfibi hücum gemisi LHD, amfibi gemi LST, denizaltı kurtarma ana gemisi MOSHİP, sahil güvenlik arama kurtarma gemisi ve yeni tip karakol botu) denizcilik alanında. Bir de geliştirme aşamasında olan işler var.
Büyük denizcilik projeleri geliyor
Halen 10 civarında tersane savunma sanayi projeleri ile ilgileniyor. Selah’ta lojistik gemiler inşa ediliyor. Sedef, Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi’ni (LPD) yapıyor. Desan Tersanesi’nde 2 dalış eğitim botu projesi var. LCT gemilerinden sonra LST-amfibi gemilerin ilki (TCG-BAYRAKTAR) yüzde 70,68 yerli sanayi katılımı ile gerçekleşti. Anadolu Tersanesi’nin inşa ettiği ikinci gemi 'Sancaktar' geçtiğimiz cumartesi günü Deniz Kuvvetleri’ne teslim edildi. TCG-ALEMDAR Denizaltı Kurtarma Ana Gemisi (MOSHIP) ve kurtarma yedekleme gemileri, sahil güvenlik arama kurtarma gemileri (4 tane) RMK’da üretilerek teslim edildi. 16 adet yeni tip karakol botunun ve çeşitli tipte sahil güvenlik botlarının teslimleri tamamlandı.
En büyük proje Milgem, toplamda 8 gemiyi kapsıyor. 4’ü inşa edildi. İlk 2 gemi (TCG-HEYBELİADA ve BÜYÜKADA) Deniz Kuvvetleri’ne teslim edildi. 3. gemi TCG-BURGAZADA, 4’üncüsü TCG-KINALIADA denize indirildi, testleri devam ediyor. Bunlarda yüzde 65’in üzerinde yerli sanayi katılımı gerçekleştirildi. Projenin kalan 4 gemisi 'İ Sınıfı' (fırkateyn) olacak. Bu 4 gemiden birinin inşasını İstanbul Tersanesi gerçekleştiriyor. Diğer 3 geminin özel tersanelerde inşa edilmesine yönelik çalışmalar sürüyor. Çalışmalar sürüyor derken teklif dosyası alan firmalarla ilgili açıklamanın eli kulağında… Milgem’in kalan 3 gemisi için 2017’de 4 firma teklif vermişti. (Anadolu, İstanbul Denizcilik, Sedef ve Dersan.)
Fırkateynler, hücum botu projeleri
Şimdi “Milgem’in babası” denilen, hava savunma kabiliyeti yüksek yeni işler gündemde. Bu ihaleler yan sanayi, ASELSAN, HAVELSAN gibi ana alt yüklenici firmalar için de önemli. TF-2000 denilen fırkateyn tipi yeni gemilerin en az 4 adetle ihaleye çıkması muhtemel. Bunlar tersanelere büyük bir iş potansiyeli yaratacak. Orta uzun menzilli hava savunma ihtiyaçları için düşünülen bu gemiler birkaç milyar dolarlık iş potansiyeli demek… Bunun dışında Türk tipi hücumbot projesi de hızla ilerliyor. Önemli bir iş potansiyeli yaratacak yerli imkanlarla geliştirilen bu proje de Deniz Kuvvetleri’nin yüksek taarruz gücüne katkı sağlayacak.
Kontrol botu için 5 firma dosya aldı
Kontrol Botu Projesi’nde Sahil Güvenlik Komutanlığı için 105 adet bot tedarik edilecek. Bunun için üretici firmanın yurt içinde yerleşik bir tersane olması şartı aranıyor. 12 Mart’ta ARES Tersanesi, DEARSAN Gemi, DESAN, ÖZATA Tersanecilik ve YONCA- ONUK’un Teklife Çağrı Dosyası aldığı açıklandı. Dizaynı, donanımı, konfigürasyonu Türkiye’de yapılan işler kapasite kazandırıyor. Türkiye, bunu yapan 14 ülkeden biri oldu. Daha büyük projeler için uluslararası ölçekte birikim sağladı. Bu ihracat kapısı da açıyor. Ayrıca, bu gemilerin yerli inşası, misliyle döviz ödeyerek ithal edilmelerini de önlüyor.
Dünya