Taşımacılıkta TIR sisteminden Avrupa Birliği'nin (AB) tercih ettiği T1 sistemine geçilmesine ilişkin tartışmalara, uluslararası taşımacılar da katıldı. Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği (IRU) Genel Sekreteri Martin Marmy, T1 sistemine geçişin mali açıdan Türkiye'ye büyük yük getireceğini belirtirken "TIR karnesine 'Bu kâğıt eski moda' diyorlar. Bu sadece bir kâğıt değil, arkasında son 10 yılda 100 milyon eurodan fazla yatırımı içeren uluslararası bilgi teknolojisi var" diye konuştu.
TIR sistemine yönelik olarak son dönemde ortaya çıkan gelişmelerin kritik boyut kazandığını düşünen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) çeşitli temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya gelen IRU yetkililerinin de katıldığı bir basın toplantısı düzenledi. Toplantıda konuşan Marmy, TIR sisteminin 55 ülkede günde 11 bin hareketi izlemekte olduğunu ve bunun Çin ve Hindistan'ı da kapsayacak biçimde ilerleyen dönemde 66 ülkeye çıkması konusunda çalışmalar yaptıklarını bildirdi. Marmy, TIR karnesinin 27 ay boyunca 50 bin dolarlık garanti anlamına geldiğini ifade etti. IRU Başkanı Paul Laeremans ise merkezi Cenevre'de bulunan IRU'nun 70 ülkede 180 üyesi bulunduğunu belirtirken TOBB ile UND'nin TIR sisteminin en önemli kullanıcılarından olduğunu ve Türkiye'de sistemin tehlike altında olması nedeniyle temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya geldiklerini bildirdi. TIR karneleri, Türkiye'de TOBB'dan alınıyor ve kullanıldıktan sonra da TOBB'a teslim ediliyor.
Maliyet 15 kat artar
TOBB Başkan Yardımcısı Halim Mete ise Türkiye açısından TIR sisteminin kaldırılmasının hayati öneme sahip olduğunu, çünkü dünyada 600 bin olan TIR karnesi kullanımının yüzde 20'sinin Türkiye rezervli olduğunu ifade etti. Türk dış ticaretinin de yüzde 40'ının Türk filosunca yapıldığına dikkat çeken Mete, T1 sistemine dahil olunmasının taşıma maliyetlerinin çok yükselmesi anlamına geleceğini vurguladı. Mete, Türkiye'den bazı yetkililerin Cenevre'de yapılan bir toplantıda verdikleri T1 sistemine geçişi onaylayan beyanlarının ise iş dünyasıyla istişare edilmeden yapılmış olduğunu belirtti. TOBB Genel Sekreteri İsmail Köksal da 1 TIR karnesi maliyetinin 55-60 dolar olduğunu belirtirken T1 sistemine geçiş halinde sistemin maliyetinin binde 1'den yüzde 15'e çıkacağını ifade etti.
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkanı Çetin Nuhoğlu da mevcut TIR sisteminin zaten 'e-TIR' (bilgisayar sistemine dayalı) olduğunu vurguladı. "Belgedeki barkod aracılığıyla gümrükler, taşımacılığı merkez Cenevre'ye bildirir. Sistemin altyapısı istenen e-TIR için hazırdır" diye konuşan Nuhoğlu, T1 belgesiyle 25 AB ülkesine gidilebilirken kalan 30 ülkenin bunu kabul etmeyeceğini de bildirdi. Türkiye'nin yıllık olarak Batı'ya 300 bin sefer düzenlediğini söyleyen Nuhoğlu, bunun 70 bininin Ro-Ro seferiyle 230 bininin de Türk TIR'larıyla yapılmakta olduğunu hatırlattı. Nuhoğlu, "Eğer bu sistem kalkarsa Türk TIR'ları her giriş yaptıkları ülkenin gümrük kapısına para ödemek durumunda kalacaklar" dedi. Nuhoğlu, karayolu taşımacılığının yılda 3.5 milyar dolara yakın döviz getirisi bulunduğunu ve bunun büyük kısmının TIR karnesi sistemiyle kazanıldığını da belirtti.
LOJİPORT