Henüz yedi yaşında. Her sabah küçük kardeşini sırtına bağlayıp okulun yolunu tutuyor. Kilometrelerce yürüdükten sonra okula ulaşıyor ama öyle hemen derse girmiyor. Önce tüm öğrenciler gibi okula odun ve su taşıması gerekiyor. Yoksa ne soya unundan yapılan çorbayı ne de haşlanmış bir tas mısırı yiyemeyecek ve okula gelmesinin en büyük sebebi de ortadan kalkmış olacak.
Yedi yaşındaki çocuğun hayatı küresel ısınma yüzünden iklim dengesi bozulan Tanzanya'da yaşamanın ne kadar zor olduğunun en önemli kanıtı. Bu durum sosyal sorumluluk sahibi uluslararası firmaları da harekete geçirmiş durumda.
TNT Ekspress, Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Gıda Programı (UNWFP) ile beraber yürüttüğü "Okul Beslenme Programı" kapsamında Tanzanya'yı Türkiye'nin kardeş ülkesi ilan etti. Her yıl TNT Ekspress Türkiye'de çalışan 35 gönüllü Tanzanya'nın yolunu tutuyor. Ve üç ay oradaki yaşamı kolaylaştırmak için canla başla çalışıyor. Bir taraftan okullara yemek veriyorlar diğer taraftan da yağmur suyu toplama tankı ve yakıt tasarruflu ocak inşaatları ile kuraklık mücadele ediyorlar.
Tanzanya'nın yolunu tutan Türk çalışanlardan biri de TNT Ekspress Türkiye'nin Kalite Müdürü Kadir Erkan. "Her gün bir tas mısırla öğlen yemeğini geçiren çocukları görünce bazı şeyler çok anlamsız geliyor" diyen Erkan, mümkün olduğunca çok kişiye orada gördüklerini anlatıp bağış toplamanın, daha çok çocuğun geleceğini sağlamanın peşinde. Erkan, 2002 yılından beri yapılan yemek yardımı ile daha çok çocuğu okullara çekmeyi başardıklarını anlatıyor.
12 bin kilometre yol kat etti
Kapıdan kapıya hızlı teslimatta dünyanın önde gelen firmalarından TNT Ekspress sosyal sorumluk projesi kapsamında faaliyette olduğu her ülkeye bir kardeş ülke ilan ediyor. Bu kapsamda Türkiye için de Tanzanya kardeş ülke olarak belirlenmiş.
Erkan'ın da içinde bulunduğu Tanzanya'ya giden son ekip 3 ay boyunca 12 bin kilometre yol yaparak 30 okulun gelişim projelerini takip etti. Tabii bu süreç sadece inşaat çalışmaları ve yemek dağıtımından ibaret değil.
Gittikleri her yerde törenlerle karşılandıklarını anlatan Erkan, kendilerine hediye edilen keçileri yetimhanelere bağışlamış ama yanında hayatlarında ilk defa beyaz insan gören çocukların şaşkınlığını, Klimanjaro'nun eriyen buzullarını, Afrika'nın çöle dönen ormanlarını getirmiş.
Bağış miktarı dörde katlandı
Erkan, Türkiye'ye döndükten sonra da Tanzanya için bir şeyler yapmaya çabalıyor. Erkan'ın bu çabası ilk meyvesini de vermiş durumda. BM ile Tanzanya, Malawi, Gambiya, Nikaragua ve Kamboçya projelerine destek vermek üzere anlaşan TNT'nin Tanzanya için ayırdığı bütçe yıllık 500 bin dolar. İlk etapta bu paranın da çalışanların bağışlarıyla toplanması eksik kalan kısmının da şirket tarafından tamamlanması planlanıyordu. Ancak her seyahat sonrası dünya çapındaki TNT gönüllülerin anlattığı hikayeler ayrılan bütçenin de katlanmasına neden oldu. TNT Ekspress'in dünya çapında oluşturulan bağış havuzunda çalışanların katkısı ile büyük bir miktar birikti. Türkiye'nin kardeş ülkesi Tanzanya'nın da payına 2006 yılında 2.4 milyon euro düştü. TNT CEO'su Peter Bakker, Kadir Erkan'a 2.4 milyon euroluk çeki kendi elleri ile teslim etti. Tanzanya'nın payına düşen paranın 2007?de kullanılacağını anlatan Erkan, böylece programın 5 sene daha devam etmesini garantilediklerini söylüyor.
Toplanan bağışlar Tanzanya?da 330 ilkokula günde iki öğün yiyecek dağıtılıyor. Yapılan her yardımın basit bir sponsorluktan öte hayat kurtaran bir çalışma olduğunu söyleyen Erkan yiyecek yardımlarının Tanzanya'nın bir başka yarasını daha kapattığına dikkat çekiyor. 2002'den beri yiyecek dağıtıldığı için okulların öğrenci sayısı yüzde 40 artmış. Erkan, "Gittiğimiz bütün okullarda öğretmenler yiyecek dağıtılmasa bir tane çocuğun bile gelmeyeceğini söylediler. Gıda programının ardından çocuklar okuldan mezun olmaya başlamış" sözleriyle bir anlamda eğitimin devamlılığını desteklediklerini anlatıyor.
Klimanjaro'nun kalanı eriyor
Ortalama 500-700 öğrencinin devam ettiği okullarda yapılan bağışların yüzde 30'uyla da su tankı ve ocak inşaatları sürdürülüyor.
Küresel ısınma yüzünden iklim dengesi bozulan Tanzanya artık eskisi gibi Muson yağmurlarından faydalanamıyor. Hemingway'in ünlü romanına adını veren Klimanjaro'daki buzulların 15 sene içinde yok olacağı tahmin ediliyor. Orta kesimlerinin çöl olduğu ülkede su bulmak ise neredeyse imkansız. Erkan bu yüzden yağmur suyu toplama tanklarının hayati bir önem taşıdığını vurguluyor. Erkan'ın ülkede kaldığı sürede de 7 yağmur suyu tankı inşaatı tamamlandı. Bunun anlamı 4 okuldaki bir yıllık su ihtiyacının garanti altına alınmasıyla çocuklar da her sabah iki saat su taşımaktan kurtuldu.
Kayaları oyarak yağmur sularını biriktiren Tanzanya halkının kültüründe su tankı zaten yer alıyor. Ama kapalı ocaklar hiç bir Tanzanyalının tanışmadığı "yeni" bir teknoloji. Yemek pişirmek için yakılan her ateşte enerjinin yüzde 65'inin ziyan olduğunu söyleyen Erkan, kapalı ocakların bu israfın önüne geçtiğine dikkat çekiyor. Erkan bu yüzden okullarda süren inşaatların yanında ocakların küçük modelini de evlerinde yapmaları için köylü kadınlara öğrettiklerini anlatıyor. Erkan'in altını çizdiği bir diğer nokta da bu sayede halkın çevre bilincinin de artıyor olması. "İnsanların elindeki tek kaynak ağaç olduğu için her şeye bunu kullanıyorlar. Orman içinde yaşamış bir topluluk oldukları için dikmeyi hiç bilmiyor ve hepimiz gibi bu hiç bitmeyecek sanıyorlar. Ama yaşadıkları yerlerin çevreleri kesimden açılmış, odun taşımak için daha uzağa gitmek zorunda kalıyorlar. Ağaç kesiminin neye mal olduğunu biliyorlar artık" diyen Erkan, ağaç dikme kültürünün eğitim bakanlığının zorlamasıyla daha yeni yeni başladığını belirtiyor.
LOJİPORT