2007'de yaklaşık 8 yıl boyunca Fiat ve PSA Grubu'yla yılda 150 bin Minicargo ve Doblo başta olmak üzere diğer modellerden oluşan ihracat garantili anlaşmaları yapan Tofaş 2009 sonunda geçen yılki 217 bin adetlik ihracat hedefini yakalamayı hedefliyor. Yapılan anlaşmalara göre alıcıların siparişleri iptal etmesi durumunda bile üretim yapılmış gibi ücretler dahil sabit giderleri, amortisman ve kârı alacak olan Tofaş, 2008'de üretmediği siparişler için 34 milyon euro gelir elde etti. Tofaş'ın 2008 performansını değerlendiren ve yeni hedefleri konusunda bilgi veren Tofaş CEO'su Ali Pandır, kötü geçen 2008'in son çeyreğinde bile 10 milyon TL kâr ettiklerini açıkladı.
Kriz öncesi aldıkları kredilerle tamamladıkları ana yatırımlar ve ihracat garantili anlaşmalar sayesinde krizin Tofaş'ı teğet geçtiğini belirten Pandır, "2008'de 290 milyon euro yatırım yaptık. Bunun 100 milyonunu kendi kaynaklarımızdan sağladık. Geri kalanını da kredi kullandık. Bu yıl da 290 milyon euroluk yatırım yapacağız. Bunun 180 milyon eurosu yeni Doblo için geri kalanı ise Minicargo ve diğer modellerdeki iyileşmelere gidecek. Bunların finansmanını geçen martta aldığımız 2 yılı geri ödemesiz Euribor+1.275 faizli 10 yıl vadeli 450 milyon euroluk kredi ile gerçekleştiriyoruz. Bu anlaşma kriz dönemine rastlasaydı faiz ve şartlar ağır olurdu. Yani kriz bizi teğet geçti diyebiliyoruz" dedi.
Fiat'la Ar-Ge görüşmeleri yapıyoruz
Bursa'daki fabrikada Ar-Ge çalışmalarını hızlandırdıklarını kaydeden Pandır, Fiat Grubu'nun birçok projesini almak için görüşmeler yaptıklarını belirtti. Doblo'nun mevcut ilk neslinde Tofaş'ın katkısının yüzde 15'ler seviyesinde bulunduğunu, 2009'un son çeyreğinde dünya lansmanı yapılacak yeni nesil Doblo'da ise bu katkının yüzde 80'e çıktığını anlatan Pandır, aracın hatlarının yuvarlaklaşacağını, konfor özelliklerinin artacağını dile getirdi. Pandır şöyle devam etti: "Yeni Ar-Ge projeleri için Fiat'la görüşüyoruz. Ancak şu anda çok meşgulüz. Hem yeni Doblo'yu yapıyor hem de Linea'nın makyajıyla uğraşıyoruz. Bir hedefimiz de Fiat'ın yeni elektrikli araçlarını Bursa'da üretmek. Örneğin, Fiorino'nun elektriklisi var. Biz normalini üretiyoruz, istenirse fason firmaya vererek elektrikliye çevriliyor. Bizim sattığımız 10 bin euro, elektriklisi ise 40 bin euro. Maliyet yüksek ama eğer talep artarsa biz de üretebiliriz."
Gelecekte ABD pazarında olabiliriz
Chrysler ile Fiat Grubu stratejik ortaklığının açıklanmasının ardından Koç Holding Onursal Başkanı Rahmi Koç'un kendisine bir e-mail attığını kaydeden Pandır, "Rahmi Bey mail'inde 'Gün ola harman ola. Kim derdi ki Chrysler'i Fiat alacaktı' şeklinde yorumda bulundu" diye konuştu. Ortaklığın henüz tam olarak başlamadığını ancak bu dönemde Ford Otosan'ın ABD'ye TransitConnect ihracatını başlatacak olmasının kendilerini cesaretlendirdiğini belirten Pandır, şöyle devam etti: "Bu ortaklıkla birlikte gelecekte ABD'deki birçok Chrysler fabrikasının Fiat'a dönüşmesi söz konusu. Ford'un Connect projesi gibi biz de Fiat'a bu pazarda olabileceğimizi şimdiden söyledik. Orta ve uzun vadede Amerika'ya araç gönderme şansımız olabilir. Bu konuda Fiat Grubu'nun listesine ve gündemine girdik."
50 çalışanı Hindistan'a gönderdik
Geçen yıl emekliye ayrılanlar ve krizden dolayı çıkarılanların ardından Tofaş'ın beyaz ve mavi yakalı olmak üzere yaklaşık 7800 çalışanı bulunduğunu belirten Pandır, "Bundan sonra istihdamda bir düşüş öngörmüyoruz. Şubat başında bir ara üretimi durdurduk ama bundan sonra planımızda fazla dur-kalk görünmüyor. Kısa çalışma ödeneğine başvurmamıştık, gerekirse başvuruyu düşünüyoruz. Hindistan'da Linea üretilecek. 50 çalışanımızı bölgeye yolladık. Orada eğitim veriyorlar" dedi. 2008'de "Büyümeyi Yönetmek" olan sloganlarını bu yıl "En İyiye Doğru" olarak belirlediklerini anlatan Pandır, stratejilerini daha verimli olma üzerine kurduklarını söyledi. Pandır, alacakları önlemlerle 2009'da genel giderlerde yüzde 10 tasarruf sağlamayı da hedeflediklerini vurguladı.
Ucuz oto yatırımına gerek yok
Bazı markaların peşinde olduğu "ucuz otomobil" üretmenin bugünkü konjonktürde verimli olmayacağını savunan Ali Pandır, "Bu krizde yeni bir ucuz otomobil için yatırım yapmaya gerek yok. Ucuz pazarda Albea, Palio zaten iyi satıyor" dedi. İç pazarın canlanması için vergi indirimi gerektiğini kaydeden Pandır şöyle devam etti: "Biz hurda indirimi çıksa da çıkmasa da iş planımıza göre gidiyoruz. 2008'de üretimimizin yüzde 80'ini ihraç ettik. Bu oran 2009'da yüzde 90'a çıkabilir. 2009'da pazarda 235 bin binek, 140 bin hafif ticari satışı öngörüyoruz. 2008'de 61 bin araç sattık, bu yıl 30 binden fazlası yerli olmak üzere hedefimiz 50 bin araç satmak. 2008'de 217 bin araç olan ihracatımızı bu yıl aynı seviyelerde tutmayı öngörüyoruz. Fas, İran gibi ülkelere direkt Albea ihracatına başladık. Avrupa'da hurda teşvikleriyle kıpırdanma başladı. Şubatta Fransa'dan sipariş arttı, martta ise İtalya'dan sipariş artışı bekliyoruz."
Mehmet Ali KANTARCI - REFERANS