Lojistik sektöründe yaşanan sıkıntılar treyleri vurdu, son 3 yılda pazar 10 yıl geriye gitti. 2015'de 25 bin adet olan satışlar, bu yıl 12 bin adetlere düştü. Avrupa'da 2. sırada yer alan sektör, iç pazardaki büyük daralma nedeniyle 2018'de 6. sıraya geriledi.
Pazardaki yabancı oyuncular da planlanan yatırımları beklemeye aldı. 2019'da daha büyük kayıp yaşamaktan endişe ettiklerini dile getiren TREDER Başkanı Kaan Saltık, "6 önemli sektörde yapılan KDV indirimine, treylerin dahil edilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Dernek olarak Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'a bir mektup göndererek bu talebimizi ilettik, beklemedeyiz" dedi.
Üretim kapasitesinin yüzde 80'i boşta
Treyler Sanayicileri Derneği (Treder) Başkanı Kaan Saltık, bu yıl pazarın 17 bin adetlerde kapanmasını beklerken, 12 bin adetlere düştüğünü ve piyasanın dip yaptığını söyledi. Türkiye treyler pazarının, potansiyelinin altında seyrettiğine vurgu yapan Saltık, "Türkiye, 100 bin adetlik treyler üretim kapasitesine sahip. 100 bin adet nerede 12 bin adet nerede? Hedefimiz Türk treyler sektörünün en az 30 bin adedi yurtiçine, 30 bin adedi de yurtdışına olmak üzere 60 bin adetlere gelmesi. kapasitenin yaklaşık yüzde 80'i boşta. Önümüzdeki yıl da iyi sinyal vermiyor. 2019'nu 12 bin adedin altında kalmasından endişe ediyoruz" dedi.
Her yıl yüzde 50'ye yakın büyüyorduk
Sektörün son 10 yılda büyük gelişme gösterdiğini hatırlatan Saltık, şunları kaydetti: "Firmalarımız üretim kapasitelerini arttırdı, ürün gamını geliştirdi. Ar-Ge bütçeleri arttı, merkezler açıldı. Global tedarikçiler Türkiye'de üretim, montaj ve lojistik merkezleri açtı. Yurtiçi pazar 25 bin adetlerin üzerinde gerçekleşti. İhracatımız 5 kat arttı, her yıl ortalama yüzde 50 büyüyen bir sektör haline geldik. Avrupa'nın 2. büyük treyler pazarı olduk. Ancak, son üç yılda arkamıza aldığımız rüzgarlar tersine dönmeye başladı. Yurtiçinde adetlerimiz 12 bin adetlere düştü. Treyler pazarımız 10 yıl geriye düştü. Avrupa pazarında altıncı sıraya kadar geriledik. Tarihimizde ilk defa Polonya'nın gerisine düşmek üzereyiz. Buna karşın ihracat adetlerimizi ve pazarlarımızı sürekli arttırıyoruz. İhracat atağımızın kesilmemesi lazım. Eğer yurtiçinde güçlü pazarımız olmaz ise ihracat ataklarımız yarıda kalır. Türk treyler sektörü yarattığı istihdam, katma değer ile örnek alınacak bir sektör. Treder üyelerinin 2018 ihracatı 10 bine yaklaşıyor. Sektör yarattığı istihdam ve katma değerle her türlü desteğini hak ediyor."
Hurda teşviki, KDV indirimi ve finansman desteği bekliyorlar
Treyler sektörünün devletten hurda teşviki ve KDV indirimi talebi olduğunu belirten saltık, finansman konusunda da sıkıntı yaşadıklarını, bankaların kredi konusunda isteksiz davrandığını söyledi. Saltık, "Zor bir yıldan, daha zor bir yıla geçiyoruz. Avrupa'daki pazarın da yükseliş trendini kaybedeceği öngörüsüyle, rekabet daha üst boyutlara taşınacak diye düşünüyorum. Burada Rusya, Orta Doğu ve Afrika pazarları daha kıymete binecek. İhracat en büyük avantajımız ve bu avantajımızı kaybetmememiz lazım. İhraç pazarlarında Türk malı algısını daha üst seviyelere çıkarmamız gerekiyor. Ters rüzgarların etkisinden bu sektör kurtulduğunda, pazardaki ertelenmiş yatırımların da etkisiyle çok hızlı bir şekilde güzel günlere döneceğimizi ümit ediyorum" diye konuştu.
Türkiye'yi üretim üssü yapan yabancı da endişeli
Alman treylercilerin yatırımda yeni rotası Türkiye olmuştu. Almanya dışında sadece Türkiye'de üretim yapan Krone İzmir'e geçtiğimiz yıl ikinci fabrikayı açtı. 2017'de Aks üreticisi Saf Holland Düzce'de fabrika kurdu, Türkiye'yi hub yaptı. Son olarak Schmitz Cargobull Adapazarı'na fabrika yatırımı yaptı, perdeli ve frigorifik üretimine başladı.Ancak iç pazarda yaşanan sıkıntılar nedeniyle bu firmalardan bazıları planlanan yatırımları erteledi. Schmitz Cargobull CEO'su Andreas Schmitz, planda olan damper üretimini şimdilik beklemeye aldıklarını belirtti.
Treyler parkı yaşlandı, 50 bin adet yenilenmeli
Türkiye treyler parkı 300 bin adedin üzerinde.Bunun 50 bin adedinin yenilenmesi gerektiğini belirten Saltık, "Firmalar son yıllarda yatırım yapamadığı için filolar yaşlandı. Son 3 yılda yaklaşık 40 bin adetlik park yenilenmesi yapılmadı. Lojistikteki sıkıntılar pazardaki daralmanın ana nedeni. İhracattaki artışa karşın, ithalattaki yavaşlama TIR'ların boş dönmesine neden oluyor. Lojistikçinin mali kaybı büyük. Araçlarını yenileyemedikleri için uluslararası rekabet güçleri de azalıyor. Oysa ki, yeni nesil treylerler kullanıcısına hem ekonomi hem de güvenlik sağlıyor" dedi.
Aysel YÜCEL - DÜNYA
LOJİPORT