TSE, yetkiyi aldı, 4 bin araç artık ATP belgeli

Gıda fiyatlarındaki artışın önlenmesinde, meyve ve sebzelerin soğuk zincirle taşınarak zayiatın azaltılması önem taşırken bu sistemin Türkiye’de yaygınlaştırılması için gerekli adımlar atılıyor. Soğuk zincir, çıkış noktasından son tüketiciye kadar bozulabilir ürünlerin kalitesinin korunması ve güvenliğinin uygun olarak sürdürülebilmesi için sıcaklığının yönetilmesini sağlıyor.

Doğru sıcaklıklarda tutmamak üründe dokusal bozulmaya, renk bozulmasına, morarmaya ve mikrobiyal büyümeye neden olabiliyor. Soğuk zincirin korunmasının gıda fiyatları üzerinde etkisi bulunuyor. Başlangıç noktasından son tüketiciye kadar bozulabilir ürünlerin güvenlik risklerini kontrol altında tutan faktörlerden soğuk zincir, söz konusu ürünlerde yaşanacak kalite kayıplarını en aza indirme anlamında da büyük öneme sahip bulunuyor.

Türkiye’de soğuk zincire yönelik düzenlemeler yapılıyor. Bu kapsamda, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, kriterleri Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Taşımalarında Özel Ekipmanların Kullanımı Antlaşması’nda (ATP) belirlenen, bozulabilir gıdaların özel nakliye ekipmanlarıyla uluslararası taşınmasına yönelik işlemleri yürütüyor. Bakanlık, Türkiye içinde de bozulabilir gıdaların taşınmasını yayımladığı yönetmelikle düzenliyor. Ticaret Bakanlığı ise yaş sebze ve meyvelerin yalıtımlı araçlarla taşınmasına ve soğuk hava depolarının belgelendirilmesine yönelik işlemleri yayımlanan tebliğ doğrultusunda belirtilen kriterlerle yapıyor. Her iki mevzuat kapsamında da Türk Standardları Enstitüsü (TSE), ekipman ve araçların belgelendirme ve muayeneleri için yetkilendirdi. Bu kapsamda, bozulabilir gıdaların uluslararası taşımacılığında kullanılan yaklaşık 4 bin aracın ATP belgelendirme süreci tamamlandı.

Ticaret Bakanlığı tebliği gereğince, belirlenen malların üretim yerinden itibaren soğutularak muhafaza sıcaklığına ulaştırılması ve bu sıcaklığın nihai tüketiciye ulaşana kadar geçen tüm aşamalarda muhafaza edilmesi gerekiyor. Bu kapsamda ahududu, böğürtlen, çilek, dut, incir, kayısı, üzüm ve vişnenin de aralarında yer aldığı 26 meyve bulunuyor. Söz konusu ürünler soğutulduktan sonra palet kullanımına uygun frigorifik araçlarla taşınacak. Bu malların üretim yerindeki toptancı haline veya tasnifleme, ambalajlama ya da ön soğutma tesisine taşınmasında kapalı ya da tenteli taşıma araçları kullanılacak. Ürünlerin taşınmasında kullanılacak ambalajların da soğuk zincire uygun olması gerekiyor. Bu mallar büyük mağaza ve zincir mağazalarda soğutuculu reyonlarda satışa sunulacak. Tebliğ hükümlerinin 1 Temmuz 2022’de yürürlüğe girmesi öngörülüyor.

Öte yandan, KOSGEB de sebze-meyve zayiatını azaltacak Soğuk Zincir Finansman Destek Programı’nı başlattı. Program kapsamında, KOBİ’lerin leasing yöntemiyle edinecekleri yerli malı, yeni frigorifik kasa ve soğuk oda ünitelerine 750 bin liraya kadar destek verilecek. Programdan, toptancı hallerinde faaliyet gösteren tüccar ve komisyoncularla sebze-meyve taşımacılığı yapan lojistik firmaları yararlanacak.

İlyas EMER – TSE Kombine Taşımacılık Müdürü