Lüks otobüs firmaları, sık sık yollara düşen işadamları için havayolu şirketleriyle kıran kırana rekabete başladı. Varan Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Enis Pekuysal, uçaktan korkan işadamlarını içinde her türlü imkânın bulunduğu, molasız otobüslerle 'uçak gibi taşıdıklarını' dile getiriyor. Son yıllarda havayolu ulaşımının ucuzlamasıyla Türkiye'nin dört bir yanına uçak seferleri konuldu. Gerek THY'nin fiyatları indirmesi ve gerekse özel havayolu şirketlerinin devreye girmesiyle, uzak hatlarda uçak daha fazla tercih edilir oldu. Vatandaşı saatlerce yol çekmekten kurtaran bu gelişme, pek çok otobüs firmasını neredeyse batma noktasına getirdi. Karayoluyla 8-10 saatten daha uzun süren hatlarda yolcularının büyük bölümünü uçağa kaptıran otobüsçüler şimdi kısa mesafeli hatları da kaybetmemek için mücadele veriyor. Varan Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Enis Pekuysal, uçaklardan dolayı otobüs bilet fiyatlarının 2-3 yıldır artmadığını, bu durumun sektörün kâr marjını ciddi şekilde düşürdüğünü belirtirken, bundan sonra sadece akıllı yatırım yapanların ayakta kalacağına dikkat çekiyor.
Bu çerçevede şimdiye kadar lüks sınıfa hizmet veren Varan, orta sınıflara da yönelme kararı aldı. Şirket, Ankara-İstanbul hattında alt ve orta sınıfa yönelik otobüs seferlerine de başladı. Comfort Plus adı verilen seferlerde 35 YTL'ye seyahat edilebiliyor. Bu seferlerin 60 YTL'lik delüks seferlerden farkı, otobüslerin 3'lü sıra yerine 4'lü koltuk sırasına sahip olması. Bu otobüslerde internet hizmeti bulunmazken ikram çeşitliliği de lüks seferlere göre daha az. Enis Pekuysal, memur, öğrenci ve emekliler için başlattıkları ucuz seferleri İstanbul-İzmir ve Ankara-İzmir hatlarına da yaygınlaştıracaklarını belirtiyor. Şirket bu sayede yolcu sayısını 1 milyon 200 binden 2 milyona çıkarmayı hedefliyor.
Hızlı tren, uçak yolcularını çeker
Varan, İstanbul-Ankara hattında devreye girecek hızlı trenden de korkmuyor. Hızlı tren devreye girdiğinde bilet fiyatlarının 50 YTL'den aşağı olmayacağını söyleyen Pekuysal, "Hızlı trende verilen hizmet hem lüks hem yolculuk süresi kısa. Trenler bu nedenle otobüslerden değil uçaklardan yolcu alacaktır. Nasıl bizim yolcumuz uçağa kaydıysa uçaklardan da hızlı trenlere ciddi şekilde yolcu akışı olacaktır." diyor. İstanbul-Ankara hattında yapımı devam eden hızlı trenlerin işletmesi için Demiryolları'yla görüşme yaptıklarını vurgulayan Pekuysal, işletme özelleştirmesinin vagon vagon mu yoksa trenlerin tümü için mi yapılacağı noktasının netleşmesini beklediklerini kaydediyor.
Yeni otoyolların devreye girmesinin kazaları azaltacağını, yakıt sarfiyatını düşüreceğini ve yolculuk süresini yarı yarıya kısaltacağını aktaran Pekuysal, "Otoyollar otobüsçülük sektörüne nefes aldırır. Örneğin İstanbul-İzmir arasında otoyol devreye girerse bu hatta her saatte sefer düşünebiliriz." diye konuşuyor. Pekuysal'a göre otobüs sektörü üvey evlat muamelesi görüyor. Deniz araçları ve havayolu araçları için vergi indirimi yapıldığını, ancak otobüsçülere böyle bir avantajın sunulmadığını dile getiren Pekuysal, "ÖTV tamamen kaldırılmasa bile yarısı iade edilebilir. KDV turizmde yüzde 8'e düşürüldü, biz turizmin parçasıyız, indirimden biz de faydalanmak istiyoruz." açıklamasını yapıyor. Pekuysal, baba mesleği otobüsçülüğü son firma kalana kadar devam ettireceklerini ifade ediyor. 1950'li yıllardan bu yana lüks yolcu taşımacılığı hizmeti veren Varan Turizm'in 200'e yakın otobüsü var. 30 güzergâhta taşımacılık yapan şirketin 2 bin 500 çalışanı, Afyon, Susurluk ve Bolu Dağı'nda da dinlenme tesisleri bulunuyor.
Yolculara restoran hizmeti
İşadamlarını uçaklara kaptırmak istemeyen otobüsçüler restoranlı araçlarla hizmet vermeye başladı. Çift katlı otobüslerinin alt katını restoran olarak düzenleyen Varan Turizm, müşterilerine seyahat esnasında lüks yemek hizmeti de sunuyor. Restoranda yemeğini yiyen yolcular, deri koltuklarda bilgisayar kullanabiliyor. Şirket, laptopunu yanında getirmeyen müşterilerine yolculuk boyunca ödünç bilgisayar veriyor. Varan Yönetim Kurulu Başkanı Enis Pekuysal, restoranlı otobüslere işadamlarının yoğun ilgi gösterdiğini belirtiyor.
Otobüs hostesleri uçağa transfer oluyor
Varan Turizm'in patronu Enis Pekuysal, otobüsçülerin uçakla rekabette ayakta kalabilmek için tasarruf tedbirleri uyguladığını, bu nedenle seferlerde 4 olan personel sayısının 3'e düştüğünü belirterek şu bilgileri veriyor: "Daha önce seferlerde iki şoför, bir hostes ve bir muavin vardı. Hosteslerden bazıları İngilizce bildikleri için havayolu şirketlerine transfer oldu. Genelde firmalar son zamanlarda hostesleri devreden çıkarıyor. Belli bir eğitimden geçirilen muavinler host olarak hizmet veriyor." Pekuysal, otobüsçülerin de havayolu şirketleri gibi e-bilet kesmek istediklerini anlatarak, "Ancak Maliye Bakanlığı buna henüz yeşil ışık yakmadı. Sanıyorum e-biletlerin vergi takibinin zor olacağından endişe ediliyor. Ancak biletler otobüsçülere çok büyük maliyet getiriyor. E-bilet uygulaması hayata geçse yolcu biletle hiç uğraşamadan direkt koltuğuna oturabilecek." şeklinde konuşuyor.
BUS&TRUCK