Türk taşımacılık sektörü kota uygulaması yüzünden zor günler geçiriyor. Avrupa Birliği'ne üye bazı ülkelerin, Türk nakliyecisine haksız bir şekilde uyguladığı kota nedeniyle taşımacılık sektörünün sıkıntıda olduğunu belirten TOBB Ulaştırma ve Lojistik Sektör Meclis Başkanı ve Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) eski başkanı Çetin Nuhoğlu, Türkiye'nin ihracatına darbe vurulduğunu söyledi. DÜNYA Gazetesi'ni ziyaret eden Çetin Nuhoğlu kota sorunu, sektöre etkileri ve 10 Nisan'da konuyla ilgili Almanya'da açacakları dava ile ilgili bilgi verdi. Taşımacılık konusunda çıkarılan engellemelerin aslında dış ticareti engellemek olduğuna işaret eden Nuhoğlu, "Haksız Taşıma Kotaları sorununa kalıcı bir çözüm için AB'nin üst düzeydeki yargı organı olan Avrupa Toplulukları Adalet Divanı'nda dava açma yoluna gideceğiz" dedi.
Türkiye'de uluslararası nakliye yapan 45 bin tır bulunduğuna dikkat çeken ve kotaların kaldırılması için 10 Nisan'da, Almanya'nın Bonn kentinde ilk davalarını açacaklarının altını çizen Nuhoğlu, şunları söyledi:
İlk dava 10 Nisan'da Bonn'da: Türkiye'de kara taşımacılığı ile yapılan ihracatın yüzde 87'sini yapan bir tır filosuna sahibiz. Toplam ihracatın yüzde 53'ünü kapsıyoruz. Biz fırsatları elimizden kaçırdığımız için başarısız oluyoruz. Eğer ulaştırma sektöründe hamle yapılmazsa problemler art arda gelir.
Kotalar sanayiciye darbe: Kotalar, Türkiye'nin ihracatına, dolayısı ile üreticilerine ve sanayiine vurulmuş bir darbedir. Dış ticarette taşıma kotalarının sorunu bir an önce çözüme kavuşturulmalıdır. Çünkü kota sorunu ihracatla bağlantısı olan bütün sektörlerin sorunudur.
Prangaları çözün: 1996 yılından bu yana AB ile Türkiye arasında var olan Gümrük Birliği'nin işleyişinde bir çok sorun devam ediyor. Gümrük Birliği uyarınca, Türkiye ile bütün AB toprakları arasında malların serbestçe dolaşabilmesi gerekmektedir. Haksız kota uygulamaları nedeniyle 'malların serbest dolaşımı' ilkesi, malların taşıyıcısı konumunda olan Türk taşımacılık sektörü için geçerli değildir. Taşımacılık ticaretiyle uğraşan Avrupalı nakliyeciler ile eşit şartlarda çalışmak istiyorz. Kota sorunu en fazla sektörlerin büyümesine pranga getiriyor. Biz onun için prangaları kırmazsak ihracata dayalı reel sektörün önü açılmayacak. Lütfen Prangaları çözün!
Bulgaristan üye oldu vize başladı: AB'ye aday olduğunda Bulgaristan vize uygulamasını kaldırdı. 1 Ocak 2007'ye kadar Türk malları Bulgaristan üzerinden AB ülkelerine serbestçe giderken, Bulgaristan, AB'nin tam üyesi olduğu gerekçesiyle vizeyi kaldırdı. Şu an Bulgaristan geçişlerinde Türk nakliyecisi büyük sorunlar yaşıyor. Almanya, Bulgaristan ve İspanya gibi kota uygulayan ülkelere yapmış olduğumuz itirazlar geri döndü. Deniz taşımacılığı uzun bir taşımacılık gerektiriyor. Gün oluyor ki ürünlerimizi 5 günde teslim etmemiz gerekiyor. Bu gibi sınırlamalarla nasıl önümüzü göreceğiz.
Avrupa, otobanlarını Türk TIR'larına açsın
Avrupa Birliği'nin Türk taşımacılığı üzerinde uyguladığı politikalara da değinen Nuhoğlu, Avrupalı nakliyecilerle eşit şartlarda çalışmak istediklerini söyledi. Sorunun uluslararası alanda ilk defa Temmuz 2006'da dönemin Dışişleri Bakanı Abdullah Gül tarafından Cenevre'de gündeme getirildiğini belirten Nuhoğlu, şunları söyledi: "Uygulamaları ile kotalar birbiriyle çelişiyor. AB'nin Türk limanlarını açın söylemine karşı o zaman ilk defa siz de AB otobanlarını Türk malı taşıyan TIR'lara açın yanıtı verildi. AB bu kez çok ciddi bir açmazda kaldı. Kendi savunduğu anlattığı ve uyguladığı sisteme Türkiye ilk defa karşı çıktı ve AB uygulamalarının haksız olduğunu dile getirdi. Güney Kıbrıs yüzünden şu anda müzakerelerde limanlar konuşulamaz hale geldi ve askıya alındı. Kendini inkar eden bir yaklaşımın sonucunda işin içinden çıkamayınca böyle bir askıya alma gündeme geldi."
KKR'ye hisse satanlar şimdi pişman
Dünyanın en büyük yatırım fonlarından Kohlberg Kravis Robert'e (KKR) geçtiğimiz yıl 910 milyon Euro'ya atılan deniz taşımacılık sektörünün dev ismi UNRo-Ro'nun şu anda 'tekelci' bir konuma geldiğini belirten Çetin Nuhoğlu, bu durumun Türk ekonomisini ve deniz ulaşımını olumsuz etkilediğinden yakındı. UNRo-Ro'nun satışıyla birlikte sorunların da başladığını söyleyen Nuhoğlu, şirketin geçmişte çoklu ortak yapısından şu anda tekelci bir konuma geldiğini belirterek, "Satışı onaylayanlar, payını satanlar şu anda pişman" dedi.
Nuhoğlu, KKR'nin petrol fiyatlarında yaşanan tırmanışı bahane ederek sürekli zam politikası güttüğünü anlatarak, "Şu anki yönetim, 110 doları geçen petrolü bahane ederek ilk planda zammı gündeme getirdi. Her 3 ayda bir zam yapmaya başladı" diye konuştu.
Tarifeyi Euro'ya çevirdi
KKR'nin kar odaklı bir yapılanma içinde olmasını anlayışla karşıladıklarını anlatan Nuhoğlu, "Maliyetleri artmış olabilir, aradığı farkı tabii ki kar için yansıtmak zorunda. Ama bize dolar arttı diyor, kendi fiyat tarifesini Euro bazına çeviriyor. Euro, doların nerdeyse 2 katı oldu. Dolar düşerken Euro yüzde 58 arttı. Bu kadar mı enayiyiz. Birisi çıkıp da buna bir şey demiyor" şeklinde konuştu.
Hintliler alırken biz, satarken bayram yaptık
Nuhoğlu, "Hindistanlı Tata adlı otomobil şirketi dünya devi Jaguar ve Land Rover'ı satın aldı diye tüm ülkede bayram yaparken, biz şirketimizi sattık diyerek bayram yaptık. Bu kadar paradigma olamaz. Küresel rekabette pay almanın en önemli yolu güçlü kuruluşlarınızdır. Eğer bu önemli şirketi satarsanız nasıl pay alacaksınız. Şimdi satılsın diyenler satılmasın diyor. İş işten geçti." diye konuştu.
'Kotasız Avrupa' için neler yapıldı?
* AB ülkelerinin Türk nakliyecilerine uyguladıkları geçiş belgesi kotaları sorunu Dışişleri, Ulaştırma ve Sanayi bakanlıkları ile DTM, Gümrük Müsteşarlığı, AB Genel Sekreterliği ve Avrupa Komisyonu Türkiye Daimi Temsilciliği gibi kurumların gündemine alındı.
* Nakliyecilerin desteği sağlandı.
* Önde gelen meslek örgütleri, STK'lar ve ekonomik üst kurullar ziyaret edildi, kampanya destekleri sağlandı.
* Konuyu akademik yönden inceleyen çalışmalar yapıldı.
* Eylem Planı'nın Türk ve dünya kamuoyuyla paylaşılması amacıyla www.kotasizavrupa.com adresli özel bir internet sitesi kuruldu.
* Kotasız Avrupa Yılı için konunun uzmanları, hukukçu, akademisyen ve iletişimcilerden oluşan bir istişare kurulu oluşturuldu.
* Kampanya kapsamında Türkiye'de geniş katılımlı basın toplantılarının yapılması için düğmeye basıldı.
* AB taşıma kotaları sorununun gündeme getirileceği uluslararası platformlar seçildi ve ön hazırlıklar başladı.
* Türk gazetelerindeki ilanların ardından yabancı yayın organlarında da ilanlar yayımlanıyor.
* 10 AB ülkesinden, Avrupa Adalet Divanı ATAD'a intikal edecek davalar açılacak. İlk olarak Tırsan tarafından Bonn'da mahkemeye gitme hazırlığı başladı.
* Avrupa'nın 4 merkezinde ilgili kuruluşlarla birlikte konferanslar düzenleniyor.
* Yurtdışında ilgili kurum ve kuruluşlarla lobi faaliyetleri yapılıyor.
* Yurtiçinde kamu kuruluşlarıyla işbirliği sağlanıyor.
* Türkiye ve AB tarafından meslek örgütleri ve STK'lar ile AB kurumları yetkililerini bir araya getiren 'Türkiye-AB Karma İstişare Komitesi (KİK)' toplantılarına düzenli katılım sağlanıp raporlar hazırlanması kararları uygulanmaya başlandı, ilk rapor çıktı.
Mehtap HALICI - DÜNYA