TIR karnesi sisteminden gelen tatlı karlar nedeniyle uzun yıllar elektronik taşıma sistemi T 1’e tu kaka diyen Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yönetimi, T 1’in bayrak taşıyıcılığını üstlendi. TOBB, T 1’i yürütmek için gümrüğe ödenmesi gereken 20 milyon TL’yi geçtiğimiz günlerde ödediğini açıklamıştı. Bu amaçla UND ile ortak bir şirket kuran kurum, T 1 taşımalarını UND Lojistik aracılığıyla yürütecek. UND Lojistik ilk etapta kendi yazılımını oluşturup, devreye sokma hazırlıkları yapıyor. Ancak, yazılım mükemmel işlese de, tüm Avrupa Birliği ülkeleri ile entegrasyon çalışmalarında geç kalındığı için sorunlar yaşanacağı aşikâr.
LOJİPORT haber sitesi olarak, serbest piyasa kurallarının işlediği bir işte taraf görüntüsü veriyor olmaktan rahatsızız. Ancak, savunduğumuzun firmalar değil, sektör olduğunu bilmenizi isteriz. Çünkü, Türkiye’nin de dahil olacağı Ortak Transit Rejimi’ne geçmemiz için daha 4 ay var ve bu 4 ayda da ticaret durmayacak. 1 Temmuz’dan itibaren de Türk gümrüğüne kefil olan herhangi biri, beyan açabilir, ama bugün, Türkiye henüz Ortak Transit Sistemi’ne dahil olmadığından dolayı, sadece Ortak Transit Sistemi içindeki AB ülkelerinin gümrüklerinde asıl sorumlu olan kurum ve kuruluşlar hizmet vermeye devam edecektir. UND de, kefil kuruluş SGS ile olan sözleşmesini feshettiği ve henüz tüm AB ülkeleri ile entegrasyonlarını tamamlamadığı için UNDNET 1 Temmuz’a kadar devre dışı kalacaktır.
T 1 SİSTEMİNE TALİP ÇOK
T 1, birçok girişimcinin iştahını kabartacak kadar büyük bir pazar. Her gün, bazı kişi ve kurumların bu konuda ciddi çalışmalar yaptıklarının duyumunu alıyoruz. Bunların arasında UTİKAD gibi sektörel sivil toplum örgütlerinin yanı sıra, RODER döneminde T 1’i RODERNET adıyla devreye sokanlar arasında en büyük pay sahiplerinden RODER’in eski genel müdürü Cumhur Atılgan da var.
Yine RODERNET’te emeği en fazla geçenlerden biri de Cumhur Atılgan’dan genel müdürlük görevini devralan Hüseyin Kıyak. RODER-UND birleşmesinden sonra görevine UND ‘de devam eden Kıyak, bulunduğu yerde yeterince verimli olmadığına karar vererek, geçtiğimiz günlerde İsviçreli SGS’den gelen teklife ‘evet’ dedi ve şu anda SGS Türkiye’nin genel müdürlüğünü üstlenmiş durumda.
SGS, YARIŞA 1-0 ÖNDE BAŞLIYOR
27 Şubat’ta Mecidiyeköy’deki merkezlerinde mini bir basın toplantısı düzenleyen SGS Cenevre TransitNet’ten Sorumlu Yönetici Jirka P. Groenendijk, SGS Türkiye’nin yeni Genel Müdürü Hüseyin Kıyak ve TransitNet Koordinatörü Hakim Yıldızdoğan, 1 Mart ve sonrası konusunda açıklamalarda bulundu. Toplantının sebebini ‘Bırakan taraf biz değiliz, mesajı vermek istiyoruz’ diye açıklayan Groendijk, “UND, bize 1 Eylül’de ‘fiyatları revize edin, yoksa anlaşmayı iptal edeceğim’ teklifiyle gelmedi. Fiyat konu bile edilmedi. Çünkü, neler yapılacağı çok önceden belirlenmişti. SGS’ye fiyatları revize teklifi ile gelinseydi, bunu değerlendirirdik” diye konuştu. Türkiye’nin beyan ücretlerinde yüzde 40 indirim yapacağını söyleyen SGS yöneticisi, pazarın yüzde 20’sine talip olduklarını açıkladı.
AB GÜMRÜKLERİ İLE ENTEGRASYONA 35 MİLYON EURO ÖDEDİK
UND Lojistik’in yeni bir yazılım üzerinde çalıştığını ve kısa sürede bunu tamamlamasının mümkün olup olmayacağını sorduğumuz Groendijk, bizi şöyle yanıtladı: “Bulgar gümrüğü ile arayüzü yapabilmek 8 ayımızı almıştı. Romanya ile entegrasyon 7 ay sürmüştü. İtalya ile entegrasyonumuzu 9 ayda tamamladık. Belki bizim de yavaş kaldığımızı söyleyebilirsiniz ama, gümrüklerin prosedürleri oldukça fazladır. T 1 ile beyan oluşturduktan iki dakika sonra, karşı gümrüğün kabul edip etmediğini görebilirsiniz. Aynı şekilde varış gümrüğünde de işlemlerin yapıldığına dair gelişmeyi nakliyeci iki dakika içinde görmektedir. Bunun sebebi, tüm ülkelerdeki gümrüklerle tam bir entegrasyon içinde olmamızdan kaynaklanmaktadır. AB gümrüklerine entegrasyon için 35 milyon Euro ödedik. SGS’nin Türkiye gümrüklerine vermiş olduğu teminat mektuplarının toplamı ise 24 milyon TL’dir. SGS TransitNet olarak devam talebimizi gümrüğe ilettik ve 24 milyon TL’lik teminat mektubumuzla devam edelim mi, yoksa bizden ilave teminat mektubu isteyecek misiniz? Sorusunun yanıtını bekliyoruz. Oradan gelecek talebe göre hareket edeceğiz. TOBB’un açıklamış olduğu 20 milyon TL’lik meblağ sadece Türk gümrüklerine verilen paydır. AB gümrüklerinde asıl sorumlu kefil kuruluş mudur onu bilemiyoruz. Bildiğimiz kadarıyla değiller. Gümrüklere iki türlü teminat verilir. Araç başına verdiğiniz teminatı ne kadar çabuk geri alabilrseniz o kadar iyidir. İşte biz TransitNet sistemi ile bu taşıma süresini minimuma indirmeye çalışıyoruz. Verdiğimiz komisyonlar yüksek olduğu için kısa sürede sonlanması bizim için de doğru olandır. Verdiğimiz teminatları Reuters’inkine benzer grafik bir sistemle izleriz, yetersiz olması durumunda artırma yoluna gideriz” açıklamasını yaptı.
“EKRANDA UNDNET YERİNE TRANSITNET GÖRECEKSİNİZ”
Genel Müdür Hüseyin Kıyak ise, “TransitNet Sistemi 29 Şubat saat 22:00’de bloke olacaktır. Çünkü, bunu UND istedi. SGS-UNDNET anlaşması 1 Mart 2011’de, 1 yıllık kaydıyla yapıldı. 6 ay öncesinde de taraflardan biri iptal talebinde bulunursa iptal edilecekti, UND de 1 Eylül’de kendi programlarını yaptığını, TOBB ile de ortak bir şirket kurduklarını, UNDNET’i de bu şirket üzerinden yapacaklarını beyan ederek sözleşmeyi iptal etti. Doğal olarak SGS’nin UNDNET adıyla bilinen TRANSITNET yazılımı, 29 Şubat akşamı UND’ye kapatılıyor. Halihazırda bu sistemi kullanan 170 civarında firma var. Biz bu taşımacılara uyarılarımızı gönderdik. Sadece ekranda UNDNET yazısı yerine TransitNet yazısını göreceksiniz ama işlemlerinize kaldığınız yerden devam edeceksiniz dedik. Kullanmakta olduğunuz program aynıdır. Üzerindeki hiçbir şey değişmemektedir. Sadece ekrandaki uyarı değişecektir’ şeklindeki uyarımızı 170 firmaya gönderdik. Onların da devam etmelerini bekliyoruz.
Önceden Uluslararası Nakliyeciler Derneği ile SGS’nin işbirliği vardı. Artık, UND’nin T 1 ile ilgili bir işi yok. Bu işi tamamen TOBB ile kurduğu TOBB-UND Lojistik A.Ş yürütecek. O şirket neler yapıyor bilmiyoruz. Ancak İtalya, Almanya, Romanya, Fransa’da asıl sorumlu olan SGS ile anlaşmalar devam ediyor. O ülkelerin de sizi asıl sorumlu olarak kabul etmeleri gerekiyor. Şu anda Türk gümrüğüne ihracatta T 1 veremiyorsunuz. Çünkü, Türkiye Ortak Transit Sistemi’ne henüz girmedi, 1 Temmuz’da girecek. 1 Temmuz’dan itibaren Türk gümrüğüne kefil olan herhangi biri, beyanı açabilir, Konya gümrüğüne T 1’i sunabilir. Artık Konya gümrüğü de, AB gümrüğü sayılacaktır. Ama bugün, 1 Mart tarihinde Türkiye Ortak Transit Sistemi’ne dahil olmadığından dolayı, sadece Ortak Transit Sistemi içindeki AB ülkelerinin gümrüklerinde asıl sorumlu olan kurum ve kuruluşlar hizmet vermeye devam edecek. UND tarafında biz de 1 Mart’tan itibaren bu hizmeti vereceğiz yönünde bir açıklama duymadık. Yaptıkları tek açıklama, geçen hafta Cuma günü, yaptıkları SGS’den ayrıldık. Bundan böyle T 1 eğitimini bünyemizde vereceğiz açıklamasıydı” ifadelerini kullandı.
“AYNI HİZMETİ 5 EURO’YA VERECEĞİZ”
UND Lojistik’in TIR ön bildirimini yapabilecek bir program yazmış olabileceklerini vurgulayan Kıyak şöyle devam etti: “TIR ön bildirimi, bizim işimizden bağımsız bir sistemdir. UNDNET Sistemi’nin 7.5 Euro’ya açılacağı ile ilgili duyumlar alıyoruz. Oysa TransitNet aynı hizmeti 5 Euro’ya vermektedir. TIR karneli çıkışlarda TIR ön bildirim işlemlerini yine kendi bürolarından da yapabilir veya UND’nin sistemi buna hazır ise, limanlardan UND’nin sistemi üzerinden de yapabilirler. Ama, 7.5 Euro ödemeleri gerekmektedir. 100 Euro civarında temsili bir giriş ücretimiz var. Ama RODERNET ve UNDNET’e girişlerde o meblağı ödemiş firmalardan almayacağız.”
Sözün burasında devreye giren TransitNet Koordinatörü Hakim Yıldızdoğan da, “100 araçlık filosu olan bir firma 1 yıl boyunca T 1 sistemini kullanırsa, 96 bin Euro’ya kadar tasarruf edebilir. Bu da hemen hemen bir aracın finansmanı anlamına gelir” açıklamasını yaptı.
“KARŞIMIZDA UND YOK”
“Gerek RODER’de, gerekse de UND’de iken SGS ve Jirka P. Groenendijk’i karşı taraf olarak biliyorduk” diyen Hüseyin Kıyak, sözlerini şöyle sürdürdü: “ SGS, etik değerleri fazlasıyla öne çıkmış bir kurumdur. Türkiye pazarına SGS adıyla girmek çok ciddi bir imajdır. SGS, taşımacıları yüzüstü bırakıp gitti denmemesi gerekiyor. SGS yönetimi de, ‘bu anlaşmayı karşı tarafın talebiyle bitirmek zorunda kaldık’ mesajı vermek istiyor. Böyle olunca, SGS de Türkiye pazarında yalnız yürüme kararı aldı. 29 Şubat’tan sonra sunacakları T 1 beyanında TransitNet’ten başka bir alternatif yok. O yüzden herkesin bu sisteme döneceğine inanıyorum. Bizim sektörümüz bunu hemen algılayabilecek bir sektör. SGS, UND’ye rağmen bu işe devam ediyorum deseydi, tavrı ona göre olurdu. Ama artık karşıda UND yok. Bu ayrımı taşımacı biliyor. En küçük bir hatada taşımacıların TIR sisteminden atıldıklarını biliyorsunuz. TIR sistemini yürüten kuruluş, şu anda T 1 sistemini yapmak üzere UND ile ortak bir şirket kurdu. Nakliyeci bunun farkında. SGS’nin karşısında Uluslararası Nakliyeciler Derneği yok.”
Selçuk ONUR - LOJİPORT