Türkiye’de sıvı yağ lojistiği sağlıklı yapılıyor mu? Çavuşoğlu Nakliyat Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Karakuyu’ya göre bu sorunun yanıtı hayır. 1987 yılından bu yana bitkisel sıvı yağ taşımacılığı yapan Karakuyu, “Nebati yağ taşıyan tanker, krom-nikel saçtan yapılmalı. Ama Türkiye’de ne bunu denetleyen bir mekanizma ne de zorlayıcı bir hüküm var. Bugün nebati yağ taşıyan yarın aynı tankerle petrol de taşıyabiliyor, petrolü boşaltıp yağ yükleyebiliyor” diye konuştu.
Çavuşoğlu Nakliyat, bitkisel yağ taşımacılığının bir dal olarak görülmediği ülkemizde 1987 yılında bir ilki gerçekleştirerek sadece bitkisel yağ taşımacılığı ile lojistik piyasasına giren bir firma. Hedef ise, değişik yükleri taşımak yerine tek tip yüke yoğunlaşarak, bu alanda ekol olmak. 80 araçlık filosu ve 5 bin metrekare alan üzerine kurulu tesisiyle dökme yağ taşımacılığı hizmeti veren firmanın Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Karakuyu, özellikle denetimsizlikten şikayetçi. Bunu da şu sözcüklerle dile getiriyor: “Ülkemizde maalesef Bitkisel Sıvı Yağ taşıması vicdanlara kalmış durumda. Taşıyan elinde hazır bulunan tankeriyle hiçbir ilave yatırım ve masraf yapmadan ucuz bir maliyetle işi kotarıp daha fazla para kazanıyor. Taşıtan da daha ucuz taşıttırıp maliyetlerini düşürüp daha fazla para kazanıyor. Diyoruz ki, bu işin belli yaptırımları olsun. Ama denetleyecek mekanizma olan Tarım Bakanlığı ortada yok. Durum böyle olunca insan vicdanının ne kadar hükmü olabilir ki?”
PETROL TAŞINAN TANKERİ YIKAYIP YAĞ TAŞIYORLAR
Direkt ambalaja giren yağların da steril olmaktan uzak taşındığını ifade eden Karakuyu, “Ham yağ hadi neyse, ama rafine, yani taşınıp direkt ambalaja giren yağ dahi gıdaya uygun olmayan kara sac tankerlerle taşınıyor. Hâlbuki sıvı gıda ürününün krom-nikel tankerle taşınması gerekir. Bir de, tankerle daha önce ne taşındığı belli değil! Petrol türevi ürünler, kimyevi maddeler de olabiliyor; onu boşaltıp, yıkamayıp, sıvı yağ yüklüyorlar! Nebati yağ harici bir şey taşındıktan sonra da tanker nasıl yıkanırsa yıkansın çözüm olamaz. Çünkü onlar sıvı taşıyor, yağ değil. Bugün bu işte çalışan bir firma referansını verirken petrol şirketini de, kimya şirketini de nebati yağ firmalarını da veriyor. Bazı büyük firmalar nakliyeciye ‘Son üç taşımanın nebati yağ olduğunu kanıtla’ diyor. Bunu hayali bir taşıma irsaliyesiyle kanıtlarım! Denetlenmesi söz konusu değil!” açıklamasını yaptı.
ATIK YAĞI BELGESİZ TAŞIYAMAZSINIZ
Atık yağ taşımakla ilgili belirli mevzuatlar bulunduğunu kaydeden, “Bitkisel Atık Yağ Taşıma Lisansı diye bir belge var. Eğer bu belgeniz yoksa hiçbir şekilde atık bitkisel yağ taşıyamazsınız. Her ne kadar bitkisel atık yağ deniyorsa da normal bitkisel yağdan bir farkı yok. Bu belgeyi alabilmek için en az bir ay bürokrasi ve denetimlerle uğraşmanız gerekir. Önce TSE’nden uygunluk belgesini alırsınız. Daha sonra Valilik ve Çevre Ve Orman İl Müdürlüğü’ne bu belgeyi ibraz ederek Bitkisel Atık Yağ Taşıma Lisansı almak için müracaat ederiz. Bu kurumlar uygun görürse belgeyi almaya hak kazanırız. Fakat, Bitkisel Sıvı Yağ taşımak için herhangi bir tanker ile taşımayı gerçekleştirebiliriz. Bunun için herhangi bir belgeye ihtiyaç olmadığı gibi herhangi bir mevzuat da yok. Yalnızca, Gıda Kodeksi Tüzüğü’nün bir maddesinde “uygun kapla” taşınır ifadesi var. Bu madde hiçbir şey ifade etmediği gibi, sıvı yağ için değil bütün gıda maddeleri için geçerli. Yemeklik Sıvı Yağ Taşımacılığı da aynen Bitkisel Atık Yağ Taşımacılığı gibi, Valilik ve Tarım İl Müdürlükleri denetiminde yapılabilir. Taşımayı yapacak firmaların lisanslı olması ve sıvı yağ taşımacılığından başka taşıma yapmamaları gerekli. Bu denetimi ilgili yükleme formlarının takibiyle sağlanabilir” ifadelerini kullandı.
“FARKLI TANKER TİPLERİNE İHTİYAÇ OLUYOR”
Araç filoları hakkında da bilgi veren Mustafa Karakuyu, “Araç filomuz ürün bazlı tanker gruplarından oluşmaktadır. Çeşitli ürünler için, farklı tanker tiplerine ihtiyaç duyuluyor. Biz de artan ihtiyaçlar doğrultusunda, bu farklı tanker tiplerine uygun olarak araç sayımızı artırmak adına filomuzu geliştirmeye devam ediyoruz. 80 araçlık filomuzda, 20 ve 25 ton taşıma kapasiteli araçlar yer almaktadır. Ham ve rafine yağ taşımaya uygun olan tankerlerimize ek olarak, atık yağ taşıması yaptığımız lisanslı araçlarımız da var. Bu tip taşımaya uygun krom nikel tankerler kullanıyoruz. Araçlarımızı yenileyip, araç filomuzu beş yaşın altına düşürmeye çalışıyoruz. Şoförlerimizi bu konudaki hassasiyetini ve işin ehemmiyetini anlamaları ve bu konuda ne yapacakları hususunda bilgilendirmek için belli aralıklarla eğitim vermekteyiz. Sektördeki yenilikleri ve yeni mevzuatları bu eğitimler aracılığıyla şoförlerimize iletiyoruz” dedi.
TANKER TEMİZLİĞİNDE ORTAK DİL YOK
Özellikle dökme bitkisel yağ taşımacılığında hijyen sorununun maksimum boyutta olduğunu ifade eden Karakuyu, şöyle devam etti: “Tanker temizliği konusunda ortak bir dil maalesef mevcut değil. Temizlik ile ilgili olarak ortak bir dil oluşturulmalı ve kontroller yapılmalı. Ek olarak devlet, yağ taşımacılığında lisans zorunluluğu getirmeli. Aksi halde önceden de bahsettiğimiz gibi petrol taşınan tankerlerde yağlar da taşınmaya devam edilecek.”
LOJİPORT