Yeni uçaklara 5 trilyon dolar harcanacak

Yeni teknolojiler ve pazardaki sert rekabet havayolu şirketlerini yaptırıma zorluyor.

Türkiye hükümeti, 2023’e kadar kendi uçağını yapma planları kurarken, uçak ve makine üreticileri de enerji verimliliği yüksek daha az emisyon salan uçak modellerini geliştiriyor. Yeni oyuncuların girmesiyle yırtıcı rekabetin yaşandığı markette ise havayolu şirketleri maliyetleri düşürecek çözüm arayışlarını sürdürüyor. İki hafta önce 59 adet ‘ekonomik’ uçak siparişi veren Alman havayolu şirketi Lufthansa Grup, personeline verdiği eğitimleri artırarak rekabette öne çıkmaya çalışıyor. Lufthansa Havayolları, geçen hafta 15 ülkeden 40 gazeteciyi Frankfurt’ta ağırladı. Hayata geçirdiği havacılık akademisi ‘Lufthansa Aviation Academy Seeheim’i uluslararası basına tanıtan Lufthansa Grup, gelecek dönemdeki yatırım planlarını ve havacılık endüstrisindeki gelişmeleri gazetecilerle paylaştı. Lufthansa yöneticilerinin yanı sıra uçak ve motor üreticileri Boeing ve Rolls Royce yöneticilerinin katılımıyla gerçekleştirilen iki günlük konferansta havacılık sektöründe yaşanan değişim konuşuldu. Konferansta Türkiye’nin havacılık sektöründe yakaladığı ivme ve büyüyen pazarından övgüyle bahsedildi.

Sipariş defteri 36 milyar euro

Frankfurt’ta gerçekleştirilen panelde bir sunum gerçekleştiren Lufthansa Grup Başkanı Dr. Christoph Franz, birleşme ve satın almaların devam ettiği sektörde yeni pazarlara girerek büyümek istediklerini belirtti. Avrupa pazarında yüzde 30’luk bir paya sahip olduklarını söyleyen Franz, gruptaki diğer şirketlerle ‘ucuz bilet’ marketine yoğunlaşarak karlılıklarını artıracaklarını kaydetti. Franz, 2015 itibariyle 2.3 milyar euoluk bir operasyon karına ulaşmayı hedeflediklerini açıkladı. 2012 yılında 30 milyar euroluk ciro yapan Lufthansa Grubu’nun operasyon maliyeti 524 milyon Euro olarak gerçekleşti. Geçen yıl 1 milyondan fazla uçuş gerçekleştiren Grubun yakıt maliyeti ise 6.3 milyar Euro oldu. Geçen yıl 114 bin ton yakıt tasarrufu elde ettiklerini dile getiren Başkan Franz, filoya girecek yeni uçaklarla, yolcu başına yakıt tüketimini 2 litre azaltmayı hedeflediklerini ifade etti.

Filosunu daha az yakıt tüketen uçaklarla yenilemek için düğmeye basan Lufthansa Grup, iki hafta önce Airbus ve Boeing’e 59 adet uçak siparişi verdi. Yeni nesil uçakların en büyük özelliği, yüzde 25 daha az yakıt tüketmesi. Uçaklar ayrıca yüzde 30 daha az gürültü yaratıyor. Uçak başına işletme maliyetinin yüzde 20 azalacağını belirten Christoph Franz, yeni uçakların direk 13 bin kişiye istihdam yaratacağını açıkladı. Siparişlerin toplam finansal tutarının 14 milyar euro olduğunu açıklayan Franz, bu siparişin Almanya’da özel sektörün tek kalemde verdiği en büyük yatırım olduğunun altını çizdi. Grubun yeni siparişlerle birlikte ultra modern uçak sipariş defteri 295’e ulaşırken, yatırım tutarı da 36 milyar euro oldu.

‘Türkiye’de SunExpress ile büyüyeceğiz’

Konferans sonrası DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Lufthansa Grup Başkanı Dr. Christoph Franz, Türkiye’nin havacılıktaki gelişiminden övgüyle bahsetti. Türkiye’nin coğrafik konum olarak çok doğru bir bölgede olduğuna dikkat çeken Franz, THY’nin bunu çok iyi değerlendirdiğini belirterek "THY ile iş birliğimizden memnunuz. SunExpress ortaklığımız devam ediyor. Bugün SunExpress olarak Türkiye’de sadece üç kente uçuyoruz fakat önümüzdeki günlerde Türkiye’nin diğer illerine de uçmaya başlayacağız" açıklamasını yaptı. 3. Havaalanı’nın hizmete girmesiyle birlikte Lufthansa’nın ülkede yatırım yapıp yapmayacağına sorusuna, "Şimdilik bir yatırım planımız bulunmuyor" diyen Franz, şöyle konuştu: "Türkiye’nin üç önemli avantajı var. Avrupalı vatandaşlar başta olmak üzere bölgedeki yabancı turistlerin ziyaret ettiği ülkelerin başında geliyor. Türkiye, Avrupa ve Ortadoğu’da en hızlı büyüyen ekonomiye sahip. Bir de sahip olduğu coğrafik konum var. Özellikle Afrika destinasyonlarında İstanbul bir aktarma limanı olarak öne çıkıyor."

Boeing: 35 bin yeni uçağa ihtiyaç var

Küresel havayolu taşımacılığındaki büyümeyi ve uçak satış pazarını değerlendiren Boeing Pazarlama Başkan Yardımcısı Randy Tinseth de, 2032 yılına kadar sektörün 35 bin 280 adet yeni uçağa ihtiyacı olacağını vurguladı. Bu yeni uçaklara yapılacak yatırım tutarının da 4.8 trilyon dolar civarında olması bekleniyor. Boeing’e göre, verilecek siparişlerin yüzde 70’lik kısmını tek koridorlu uçaklar oluşturacak. Yüzde 6’lık en küçük pay ise uzun menzilli uçuşlarda kullanılan geniş gövdeli uçak siparişleri olacak. Boeing Commercial Airplanes, 2011’den buyana yaklaşık bin 500 uçak teslim etti. 5 bin civarında ise birikmiş uçak siparişi bulunuyor.

2013 yılında Boeing’in müşterilerine 414 adet uçak teslim ettiğini açıklayan Tinseth, havayolu şirketlerine her yıl 200-300 arasında uçak teslim etmeyi beklediklerini ifade etti. Tinseth, yeni model uçakların enerji verimliliği yüksek, işletme maliyetlerini düşüren uçaklar olacağını da sözlerine ekledi.

‘Türkiye’den de büyük müşterilerimiz var’

Randy Tinseth, Avrupa’nın 20 yıl içinde en çok uçak yatırımı yapacak ikinci bölge olacağını kaydetti. Havayolu taşımacılığında ciddi büyüme gösteren Türkiye de Avrupa pazarının içinde. Türkiye’deki gelişimi yakından takip ettiklerini belirten Tinseth, havayolu taşımacılığının hızlı büyüdüğünü ifade ederek Türk Hava Yolları ve Pagasus’un Boeing’in büyük müşterileri olduğunu kaydetti.

Airbus: Daha büyük uçaklar alınıyor

Bir diğer uçak üreticisi Airbus’ın yeni Küresel Pazar Tahmini’ne göre önümüzdeki 20 yıl içerisinde hava trafiği her yıl yüzde 4.7 büyüyecek. Airbus’ın pazar tahmini Boeing’e göre daha az. Airbus, 2032’ye kadar 4.4 trilyon değerinde 29 bin 220 yeni yolcu ve kargo uçağına ihtiyaç duyulacağının altını çiziyor. Bu uçaklardan 28 bin 350 tanesi 4.1 trilyon dolar değerinde yolcu uçaklarından oluşacak. Bu uçaklardan 10,400 tanesi şu an hizmette olan uçakların yerini alacak. Bugün gökyüzünde olan 17 bin 740 uçak göz önüne alındığında 2032’ye kadar dünya filosundaki uçak sayısı ikiye katlanıp yaklaşık 36 bin 560 uçağa ulaşacak. Uçak sayısı ile birlikte uçak boylarının da yüzde 25 oranında uzadığı belirtiliyor. Böyle olunca havayolları şirketleri daha büyük uçakları tercih ediyor ve önceden verdikleri siparişleri daha büyük versiyonlar ile değiştirmelerine sebep oluyor. Sürdürebilir büyümeye odaklanılması, geçtiğimiz 40 senede yakıt tüketimi ve ses düzeylerinde yüzde 70 azalmaya sebep oldu.

Havayolu pazarının büyüklüğü bu yıl 700 milyar doları aşacak

Lufthansa’nın gazetecilere havayolu teknolojisindeki değişimi anlattığı günlerde ABD’den Rusya’ya 191 devlet de, Montreal’de havayolu taşımacılığından kaynaklanan emisyonların azaltılması için yapılabilecekleri görüşüyordu. Birleşmiş Milletler Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO), bin 400 delegenin katılımıyla havayolu endüstrisinden kaynaklanan emisyon oranlarının azaltılması için yol haritası çıkarmaya çalışıyor. Bu yıl 708 milyar dolarlık pazara ulaşması bekleyen sektörün en büyük sorunu, ekonomi ve ekolojiyi doğru dengeleyerek şirketlerin kar oranını artırmak. Dünyadaki sera gazı üretiminde havayolu taşımacılığının yüzde 2’lik payı olduğu belirtiliyor. Toplantıda 2020’ye kadar emisyon oranlarını belirlenen seviyelere düşürmek için, alternatif yakıtların ve teknolojik ekipmanların kullanımı yaygınlaştırma kararı alındı. Bu süreçte hükümetlerin de bilinçlendirilmesi için çalışmalar yapılacak. Ayrıca ICAO’nun, bir uçak için standart karbondioksit oranının belirlenmesi için çalışma yürüttüğü belirtildi.

Yakıt gideri 5 kat arttı

Havayolu sektörünün bu yıl 708 milyar dolar civarında bir pazara ulaşması bekleniyor fakat bunun yüzde 31’lik kısmı (213 milyar $) yakıta gidecek.  IATA verilerine göre sektörün 10 yıldaki yakıt gideri beşe katlandı. Böylelikle firmaların kar marjları da azaldı. Sektörün yarattığı pazarın sadece yüzde 3.2’si kar olarak sektördeki oyunculara dağılıyor. Bu da son 10 yılda sektörde dengelerin değişmesine neden oldu. Pazarın en büyük payını alan 20 havayolu şirketinin listedeki yeri 2000 yılından buyana büyük değişim gösterdi. 2000’de pazardan en büyük payı alan il beş büyük şirket, 2013’e gelindiğinde listenin gerilerine düştü. Havayolu taşımacılığında yaşanan satın almalar ve birleşmeler de değişimde önemli rol oynadı. Airbus’ın tahminine göre, düşük maliyetli havayolu modelinin özellikle Avrupa’da ve Asya, Orta Doğu ve Afrika’da artmakta olan başarısı sayesinde yeni pazarlar açılacak ve bu bölgelerde birçok kişiye ilk defa uçma imkanı sağlayacak. 2032’ye kadar düşük maliyetli havayolları bugün yüzde 17 olan pazar paylarını yüzde 21’e yükseltecek.

Murat Erdoğan-DÜNYA