ÖTV güncellemesi konusunda belirsizliğin ortadan kalkmasıyla hareketlenen otomotiv satışları, yılın son günlerine girilmesiyle beklentilerin de üzerinde hızlandı. Birçok bayide araçlar tükendi. Markalar, talebi karşılamak için yolda olan, henüz gümrükten geçmeyen araçları da satışa çıkarmaya başladı. 2023'te kurun yükseleceği ve fiyatların artacağı endişesiyle tüketicinin alımını öne çekmesi, talebin artmasındaki ana etken oldu.
Ay sonu tahminleri revize edildi
Otomobil ve hafif ticari araç pazarı, olağan dönemde en yüksek satış adetlerini çoğunlukla yılın son ayı olan aralıkta gerçekleştiriyor. Çünkü bu dönemde bir yandan filo satışları hızlanırken, diğer yandan tüketiciler yeni model yılı zamları gelmeden otomobil ihtiyacını karşılama eğiliminde oluyor. Son 10 yılın aralık ayı otomobil ve hafif ticari araç satış ortalaması 116 bin adet olarak gerçekleşmişti. Piyasanın iyi olduğu yıllarda aralık ayında 150 bin adet satışın aşıldığı da oldu. Geçen yıl ise kurdaki hızlı yükseliş nedeniyle aralıkta otomobil ve hafif ticari araç satışları 2020'in aynı dönemine göre, göre yüzde 40,3 azalarak 62 bin 243 oldu. Aralığın ilk haftasında bu ay için 100 bine yakın bir satış tahmini yapılıyordu. Çünkü enflasyonist baskının yanı sıra krediye erişimde yaşanan zorluklar, talebi baskılamaya devam ediyor. Ancak geçen hafta talep beklentilerin de üzerinde hızlandı. Seçimlerin de olacağı 2023 için piyasada belirsizlik hakim. Kurun yükseleceği ve fiyatların artacağı endişesi giderek büyüyor. Fiat Marka Direktörü Altan Aytaç, geçen hafta pazartesi markanın ticari araç lansmanında, ÖTV belirsizliğinin ortadan kalkmasıyla satışların çok hızlandığına dikkat çekerek, yılın son ayında pazarın 120 bin adete kadar çıkabileceğine işaret etti. Geçen haftanın son günlerinde beklenti daha da arttı. Bazı sektör temsilcilerine göre, araç bulunabilirliğine bağlı olarak pazar 120 bin adeti de geçebilir.
"Bayideki tüm araçları sattık"
Renault ve Dacia markalarının bayiliğini yapan Günerler Otomotiv yetkilisi Oğuz Güner, “Talep çok yüksek. Bayideki tüm araçlarımızı sattık. Hatta birçok bayide olduğu gibi, Türkiye’ye gelmek üzere yola çıkan ve ay sonuna yetişecek olan gemideki araçları da satmaya başladık” dedi. Talebin en yoğun olduğu yerli modeller için de sıra yazılıyor. Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen bayiliğini yapan Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, talebin çok yüksek olduğunu belirtirken, aralık ayında satışların 120 bin adeti geçebileceğini söyledi. Alp Gülan da gemide olan araçların satılmaya başladığını ifade ederken, “Ötelenmiş talep matrah beklentisinin ortadan kalkmasıyla yeniden devreye girdi. Fiyatların artmasından endişe eden tüketici alımı öne çekiyor. Özellikle B segmenti araçlarda matrah güncellemesiyle gelen avantajın, kurdaki artış paralelinde ortadan kalkabileceği öngörülüyor. Dolayısıyla o segmentteki araçlara yoğun ilgi var” dedi.
"1 milyon adetlik potansiyel var"
Sektör temsilcileri, satış rekorlarının kırıldığı 2016 ve 2017 yıllarında 1 milyon adete yakın satışlar yapıldığını hatırlatarak, tedarik krizi ve finansmana erişimde yaşanan sıkıntılar olmasa bu yıl da pazarın benzer bir potansiyeli olduğuna dikkat çekiyor. Çünkü pazarda son yıllarda ötelenmiş yüzbinlerce otomobil talebinin olduğu ifade ediliyor. 2022'nin ilk 11 ayında Türkiye'de 668 bin adet otomobil ve hafif ticari araç satıldı.
Sıfır bulamayan ikinci el araca yöneliyor
Sıfır araçların yanı sıra ikinci el otomobil piyasasında da talep geçen hafta hızlandı. İkinci el markası Otoshops’un Genel Müdürü Melih Mutlu, “ÖTV matrah güncellemesiyle alımını öteleyenler vardı. Bir yandan onlar pazarı hareketlendirirken, diğer yandan zam geleceği endişesi ile alımını öne çekenler var. Sıfır araç bulamayan tüketiciler de ikinci ele yöneliyor” dedi. İkinci el araçlara talebin artması ile fiyatlar da yükselmeye devam ediyor. VavaCars Perakende Grup Başkanı Serdıl Gözelekli de talepteki artışa dikkat çekerek, “Satışlarımız çok iyi. Talepte patlama yaşanıyor. Özellikle ÖTV matrah güncellemesinin adından belirsizliğin ortadan kalmasıyla piyasa çok pozitife döndü” dedi.
Markalar, ocak stoklarını da ön siparişe açtı
Sektör yetkilileri, birçok markanın ocak ayında gelecek araçların da listesini vermeye başladığına dikkat çekti. Bayiler, fiyat garantisi vermeden ocak ayında gelecek araçlar için de liste yapmaya başladı. Bazılarından kaparo alınırken, bazıları ise sadece merkeze müşterinin ismi bildiriliyor.
Yatırım aracı olarak cazibesini koruyor
Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, çok güçlü bir taleple karşı karşıya olduklarını, yatırım amaçlı alımların da devam ettiğini ifade etti. Birçok sektör uzmanı ve ekonomist de otomobilin cazip bir yatırım aracı olmaya devam ettiğinin altını çiziyor. Tüketici bir yandan mobilite ihtiyacını karşılarken, diğer yandan kullandığı otomobilden kur ve enflasyona bağlı olarak birçok diğer yatırım enstrümanına göre daha çok kar ediyor.
Aysel YÜCEL – EKONOMİM.COM
LOJİPORT