Yüzlerce şirket kapanacak binlerce müşavir işsiz kalacak

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın dünkü ‘Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’i gümrükçülerde deprem etkisi yarattı. Danıştay kararı ile görevlerini, yetkilerini kurtardıklarını düşünen yüzlerce gümrük şirketi ile 4 bin gümrük müşaviri, dün “yetkili gümrük müşavirliğini (YGM) kurum olarak kaldıran” yönetmelik sürprizi ile karşılaştı. Son bir yıl içinde “tebliğ, genelge, mahkeme kararı, yeni yönetmelik” derken tekrar başa dönülmüş oldu. İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği, dün bütün gün toplantı yaptı. Diğer 4 dernekle görüşmeler yapıldı. Alınan karara göre İstanbul, Ankara, Bursa, İzmir ve Mersin gümrük müşavirliği dernekleri yeni yönetmeliği de Danıştay’a götürecek.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, 2014’te kaçak et, sağlığa zararlı ayakkabı gibi bazı olaylardan sonra tebliğ çıkararak YGM’lerin antrepolarda giriş çıkış kontrolü ve gümrük işlemi ile ilgili yetkilerini almak istemişti. Beş gümrük müşavirleri derneği tebliğ hakkında da dava açmış, Danıştay 15’inci Daire yürütmeyi durdurma kararı vermişti. Tebliğin esastan görüşülmesi daha sonuçlanmadan 19 Haziran’da bakanlık bu kez bir genelge çıkararak, YGM’lerin yanına gümrük memurları verilmesini öngörmüştü. Dün ise yönetmelik sürprizi geldi. Gümrükçülere göre yeni yönetmelik; Yeminli Gümrük Müşavirliği kurumunu ortadan kaldırıyor. Bu kurumların her biri bir şirket. Yönetmeliğin 3 ve 4’üncü maddeleri “Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği” (YGM) işlevlerinin idareye ve idare memurlarına devrini öngörüyor. Yönetmeliğin 3. maddesinde eski yönetmeliğe atıf yapılarak “Yönetmeliğin 207’nci maddesinin 4. fıkrasında yer alan ‘yetkilendirilmiş gümrük müşavirince düzenlenecek rapora istinaden’ ibaresi ‘Gümrük idaresince’ olarak değiştirilmiştir”; 3. maddesinde de benzer şekilde, “332’nci maddesinin 2. fıkrası, 520’nci maddesinin 1. fıkrasının (h) bendi ve 521’inci maddesinin 2. fıkrasında yer alan ‘yetkilendirilmiş gümrük müşaviri’ ibareleri ‘gümrük memuru’ olarak değiştirilmiştir” diyor. Bu ibareler, yönetmelikle YGM’lerin kurumsal varlığının bitirildiği şeklinde yorumlanıyor.

İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği Başkanı Serdar Keskin’e göre sistemi kaos bekliyor. Çünkü YGM kurum olarak kaldırılıyor. Bir ay içinde bin 400 civarında antrepo ile çalışan yüzlerce şirket işten çekilirken buralara bin 400 civarında memur atanması isteniyor. Serdar Keskin, şöyle konuştu:

“Danıştay’ın gerekçeli kararı yayılandı. Bakanlık bundan sonra genelgeyle YGM’lerin yanına memur konulmasını öngördü. Bunu da yargıya götürecektik ama bu sabah yönetmelik sürprizi oldu. Yönetimi topladık. 5 dernek görüştük. Yine dava açacağız. Bakanlık konuyu kan davası haline getirdi. Geçici hükümet cari işleri yapar. Yapılan şey Danıştay kararını yok saymak. Uymam diyor. 30 gün süre vermiş. YGM’lerin antrepolarla anlaşmaları var. Bazıları bir yıllık, bazıları 4 yıllık. Bu sözleşmeler devletin mevzuatına göre yapılmış. Şimdi 30 günde bitir diyor. Bunun neresi hukuk? Antrepolarda gümrük işi yapanlar ayrı tüzel kişiliktir, şirkettir. 4 bin kişi çalışıyor. Şimdi işleri ellerinden alınmış oluyor. 6.5 milyon beyanname işlemi yapılıyor. 3–5 tanesi sorunlu çıkmış diye bir kurum kaldırılır mı? Birkaç hayali ihracat olayı oluyor diye YMM’leri kaldırmak mı gerekir?”

"Danıştay’ın yürütmeyi durdurma kararı var"

 Gümrük Müşaviri, DÜNYA Gazetesi Yazarı Hasan Akdoğan da ‘kaos’ uyarısı yaptı. Akdoğan şunları söyledi:

“YGM sistemi 2008’de geldi. Memurlar antrepolardan çekildi. Bakanlık 2014’te tebliğ değişikliğine gitti. YGM’lerin yetkilerini yeniden tanımlıyorum derken aslında kaldırdı. Antrepolarda YGM yanına memur görevlendirdi. Danıştay’a iptal davası açıldı. Danıştay yürütmeyi durdurdu. 2014’ün sonunda durum buydu. Danıştay yürütmeyi durdurduğuna göre eski yani önceki sistem yürürlükte. Şimdi Danıştay kararını ortadan kaldırmak için tebliğle uğraşmayı bıraktı yönetmelik değişikliğine gidiyor. YGM’ye atıf yapan bütün kavramları çıkarmış. YGM olma niteliklerini, sorumluluklarını, disiplin cezalarını hepsini ortadan kaldırdı. Dolayısıyla nitelikleri, yetkileri belli olmayan YGM’lerin tebliğe göre görev yapması imkansız hale getirildi. 1 ay sonda 4 bin kişi resmen işsiz. Danıştay kararını tanımıyor. Kaos olur. Tam anlamıyla kaos olur. YGM sistemi oluşturulmasına gerekçe olan bütün sakıncalar geri dönecek. 1.400 antrepo var. Bunlara memur atanacak. Şimdi antrepolar memur peşinde koşacak. YGM sisteminden rahatsız olan antrepo sahibi de yok. Sistem geliştirilmesi gerekirken kaldırılıyor. Kaçak et mazeret değil. Antrepoyu memur kontrol edince olmuyor mu?”

Gümrük Müşaviri İlhan Bulut: YGM'lerde bir dönemin sonu

29.05.2008 tarihli Gümrük Genel Tebliği (Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği) Seri No:1, özellikle antrepo işleyiş sisteminde önemli değişiklikler getirdi. Öncesinde maaş, mesai, yolluk ve diğer ihtiyaçları antrepo işleticisi tarafından peşinen karşılanan memurlar tarafından yürütülen antrepo işlemleri YGM’lere geçmiş oldu. Uzun bir süre de böyle devam etti. 2.12.2014’te Gümrük Genel Tebliği Seri No:5 ile YGM’lerin yetkileri neredeyse sıfırlandı. Bu düzenlemede o dönem antrepolar hakkında gazete manşetlerine konu olan spesifi k olayların bir etkisi olmuştur. Elbette ki gümrük antrepo rejimi ve bu rejimin etkin çalışmasının önemli aktörü olan YGM sisteminde, gümrüklerin diğer sisteminde olduğu gibi aksamalar vardır, olacaktır da. Önemli olan aksamayı tespit edip cezai müeyyideye tabi tutarak benzer durumların önüne geçmektir. O dönem için medyadan takip ettiğimiz kadarıyla “antrepolarda usulsüz bir şekilde eşyaların değiştirildiği, farklı nitelikte eşya giriş-çıkışı yapıldığı” konularını okuduk. Ama biz biliyoruz ki bu haberler YGM sistemine geçilmeden önce de vardı, etkin bir takip ve denetleme sistemi olmazsa sonrasında da olması muhtemeldir. YGM’lerin mesleki yaşamları ile ilgili alınan ve neredeyse mesleklerini bitirme noktasına getiren tebliğ için Danıştay’a açtıkları dava sonuçlanmış ve Danıştay 15.Dairesi 2014/9839 Esas kararı ile yürütmenin durdurulması yönünde karar vermiştir. Bütün bu yaşanan süreçten sonra bugün yeni bir yönetmelik değişikliği yayımlandı. Altı ay öncesinde yayımlanan ve Danıştay’ın yürütmeyi durdurma kararı verdiği düzenleme daha ağır bir şekilde yönetmeliğe girdi.Altı ay öncesinde üzülerek ve tedirgin olarak “Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği bir dönemin sonu mu? başlığı ile verdiğimiz haber bugün “Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği bir dönemin sonu” başlığı ile çıkıyor.

İbrahim EKİNCİ - DÜNYA

LOJİPORT