Acemi sürücülere eğitim seti

Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) proje desteği ile Meteksan Sistem tarafından geliştirilen eğitim setinin danışmanlığını yürüten Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nebi Sümer, ''Türkiye Trafiğinde Tehlike Algısı Testi ve Eğitim Seti'' hakkında bilgi verdi.

Sümer, Türkiye'de genç nüfusa orantılı olarak artan sürücü belgesi alımlarının, trafikte kazaya karışma potansiyeli yüksek deneyimsiz sürücü kitlesinin oluşmasına neden olduğunu söyledi.

Acemi sürücülerin, ehliyet aldıktan sonraki aylarda kaza yapma olasılıklarının deneyimli sürücülere göre neredeyse 6 kat fazla olduğuna dikkat çeken Sümer, ''Bu test ve set, ülkemizde genç ve deneyimsiz sürücü güvenliğinin sağlanmasına yönelik uygulamalardan biri olarak geliştirildi'' dedi.

AR-GE çalışmalarına 2004 yılında başlanan ve yazılım mühendisi, psikolog ve eğitim teknologlarını buluşturan projenin yaklaşık 2 yılda tamamlandığını anlatan Prof. Dr. Nebi Sümer, şunları kaydetti:

''Eğitim setinde, ülkemiz trafiğinde sıklıkla karşılaşılan ve kaza potansiyeli taşıyan tehlike ve riskler, gerçek trafik görüntüleri ve animasyon tekniği ile hazırlanmış görüntüler üzerinden anlatılmaktadır. Test bilgisayar destekli bir ölçme ve değerlendirme aracı olarak deneyimsiz sürücülerin tehlike algısı becerilerinin değerlendirilmesi amacıyla geliştirilmiştir. Test ve eğitim seti, başta sürücü adayları olmak üzere bünyesinde acemi sürücü barındıran tüm kurum ve kuruluşlarca kullanılmaya uygundur.''

GERÇEK TRAFİK ORTAMINDAN GÖRÜNTÜLER

Sümer, set hazırlanırken uzun süre büyük kentlerde gerçek trafik ortamından video kayıtları aldıklarını belirterek, bu görüntülerden yararlanarak oluşturulan testlerle yarısı deneyimli, yarısı acemi 216 sürücü üzerinde bir araştırma yaparak testlerin ilk araştırma ve deneme aşamasının tamamlandığını anlattı.

Prof. Dr. Nebi Sümer, konuşmasını şöyle sürdürdü:

''Setin içinde şehir içi ve şehir dışı yollar gibi farklı trafik ortamlarındaki tehlikeleri içeren video klipler var. Bu tehlikelerin çoğu diğer sürücülerin hareket halindeki ihlallerinden kaynaklanıyor. Sürücüden görüntüdeki tehlikeyi fark ettiği anda önündeki tepki butonuna basması isteniyor. Örneğin hatalı sollama yapan bir araç karşısında, deneyimsiz sürücünün bunu en erken ne zaman gördüğünü saptamak, aniden gelişen muhtemel tehlikeleri öngörebilme becerisi hakkında bize objektif bir bilgi veriyor. Testten alınan puan güvenli araç kullanmak için yeterli düzeyde tehlike algısı becerisi olup olmadığını gösteriyor.''

BAZI ÜLKELERDE ZORUNLU

Benzer testlerin İngiltere ve Avustralya gibi bazı ülkelerde ehliyet alımında zorunlu olarak kullanıldığını vurgulayan Sümer, bunun Türkiye'de de zorunlu hale getirilebileceğini kaydetti.

Prof. Dr. Sümer, buna ek olarak genç ve deneyimsiz sürücülere güvenlik becerilerinin kazandırılması amacıyla eğitim setinin özellikle sürücü kursları tarafından bilgisayar destekli bir eğitim aracı olarak kullanılabileceğini belirtti.

''Türkiye Trafiğinde Tehlike Algısı Testi ve Eğitim Seti''nin yazılımlarının tamamlanma aşamasında olduğunu ifade eden Sümer, setin yaklaşık bir yıl içinde uygulanabilir hale getirileceğini dile getirdi.

Türkiye trafiğinden gerçek görüntüler kullanılarak hazırlanan setin, diğer araç sürücüleri üzerinde etkili olmayacağını anlatan Prof. Dr. Nebi Sümer, ağır vasıta veya motosiklet sürücülerinin maruz kaldıkları tehlikelerin ve durumların farklı olması nedeniyle bu tür sürücü grupları için yeni tehlike algısı testlerinin geliştirilmesi gerektiğini söyledi.

LOJİPORT