ATO: Vize ücretleri el yakıyor...

Ankara Ticaret Odasının (ATO) yaptığı ''Vize Ücretleri'' araştırması, Türk iş adamları ve vatandaşlarına yönelik ''vize çilesi''nin sürdüğünü ve vize ücretlerinin de el yaktığını ortaya koydu.

ATO'dan yapılan yazılı açıklamada, araştırmanın sonuçlarına yer verilirken, Avrupa Birliği'nin (AB) yeni güvenlik önlemlerinin maliyetini karşılama gerekçesiyle, Schengen vizesine 1 Ocak'tan geçerli olmak üzere yüzde 71 oranında zam yaptığı hatırlatıldı.

      Buna göre, 2006 yılında 35 Avro olan Schengen vizesi ücreti 60 Avroya yükseltildi. Altı yaşın altındaki çocuklar, öğrenim ve eğitim amacıyla öğretmenleri ile birlikte seyahat eden öğrenciler ve araştırma görevlileri Schengen vizesi harcından muaf tutuluyor.

      Schengen vizesi alanlar, Schengen Anlaşması'na imza koyan Belçika, Danimarka, Almanya, Finlandiya, Fransa, Yunanistan, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Avusturya, Portekiz, İsveç ve İspanya'da serbestçe dolaşabiliyor.

      Schengen ülkeleri, 15 ülkede geçerli olan Schengen vizesi dışında sadece kendi ülkeleri için geçerli olan vize için de farklı ücretler talep ediyorlar. Örneğin, turistik ve ticari vize için Almanya, Finlandiya, Fransa, İsveç ve İtalya 60 Avro, Belçika ve Yunanistan 120 YTL, Norveç 115 YTL, Danimarka 110 YTL, Avusturya 35 Avro, Hollanda 67 YTL, Portekiz 66 YTL alıyor.

     ÜLKELERİN VİZE ÜCRETLERİ

      Diğer ülkelerin vize ücretleri de bir hayli yüksek. Örneğin turistik ve ticari vize için İngiltere 150 YTL (50 sterlin), ABD 100 dolar, Polonya 72 YTL, Avustralya 70 Avustralya Doları, İrlanda tek giriş için 60 Avro veya 120 YTL, çok giriş için 100 Avro veya 200 YTL, Kanada tek giriş için 75, çok giriş için 150 Kanada Doları, Macaristan ve Slovenya 35 Avro, Ukrayna ve Hindistan 40 dolar, Bangladeş 3 aya kadar 35 dolar, 6 aya kadar 50 dolar talep ediyor. Sırbistan tek giriş için 25 Avro, çift giriş için 44 Avro, çok giriş için 31 Avro vize ücreti alıyor.

      Görece diğerlerinden ucuz olan Çin Halk Cumhuriyeti'nin vize ücreti 20 dolar iken, Slovak Cumhuriyeti'nin vize ücreti 30 YTL.

      Kimi ülkeler de turistik ve ticari vize için farklı ücretler uyguluyor. Örneğin Tayland turist vizesi için 25 dolar, ticari vize için 50 dolar, çok giriş için 100 dolar isterken, Mısır ticari vizeye 50 YTL, turistik vizeye 35 YTL istiyor.

      AB'ye tam üye olan komşu Bulgaristan, 1 Ocak 2007 tarihi itibariyle sınır kapılarında transit vize uygulamasına AB müktesebatı gereğince son verdi.

      Bulgaristan'a gidecek olan Türk vatandaşları bundan böyle vize için elçiliğe başvuracak ve daha önce 5-10 Avro olan vize ücreti yerine 40-50 Avro'yu bulan ücretler ödemeye başlayacak.

     VİZE İÇİN RANDEVU ALMAK DA PARAYLA

      Vize başvurularında karışıklığı önlemek amacıyla randevu sistemine geçen bazı ülkeler, randevu vermek için de ayrı ücret talep ediyor. Randevu ücretlerinin hangi para cinsinden olacağına ise büyükelçilikler karar veriyor. Örneğin İngiltere 40 YTL, Almanya, Fransa, Hollanda ve Avusturya 18 YTL randevu ücreti alırken, ABD 16 dolar para talep ediyor.

      Bu arada, büyükelçilikler randevu için günün belirli saatlerinde aranabiliyor. Bu da elçiliklerin genellikle meşgul olan telefonlarına ulaşmayı zorlaştırıyor.

     BAŞVURUSU SÜRESİ DE PROBLEM

      Bazı ülkelerin vize başvurusu için belirledikleri süreler de yurt dışına acil çıkış yapmak zorunda olanları zor durumda bırakıyor.

      Örneğin ABD, vize için 6-8 hafta öncesinden başvuru yapılmasını şart koşuyor. Bu durumda, ABD'deki önemli bir kongreden 15 gün öncesinden haberdar olan bir iş adamının vize için başvuru yapma şansı bulunmuyor. Almanya için bu süre 48 saat.

      ABD, Almanya, Fransa ve Avusturya büyükelçiliklerinden vize almak isteyenler önce randevu ücreti ödeyerek bir pin numarasına sahip oluyor. Söz konusu pin numarası vize almak isteşen kişinin elçiliği arayabilmesi için gerekli şifreyi oluşturuyor. Başvuran kişi, ertesi gün bir başka soru için elçiliği aramak isterse tekrar randevu ücreti ödeyerek yeni bir pin numarası almak zorunda.

     ALINAN PARA İADE EDİLMEZ

      Vize için randevu ücreti ve vize ücreti adı altında paralar tahsil eden büyükelçilikler, herhangi bir nedenle vize vermemeleri durumunda, aldıkları ücretleri de iade etmiyorlar. Büyükelçilikler bu durumu başvuru formlarında not olarak Türk vatandaşlarına duyuruyor ve gelebilecek itirazları da önlüyorlar.

      Başta Avrupa Birliği ve ABD olmak üzere çok sayıda ülkenin Türk iş adamları ve vatandaşlarına uyguladıkları vize çilesi, tüm tepkilere rağmen devam ediyor. Banka hesap cüzdanından, tapu fotokopisine ve kredi kartı ekstresine kadar 37'yi bulan sayıda belge isteniyor.

     DAVET EDENE DE ÇİLE

      Türk vatandaşı, gideceği ülkede arkadaşının veya akrabasının yanında kalacaksa, vize çilesi, misafir edecek kişiyi de kapsıyor. Ev sahibi şahıs, Türk vatandaşını misafir edeceği için, davetiye metninin yanı sıra, pasaportunun fotokopisini, oturma izin belgesini, gelir durumunu gösterir belgeyi ve banka hesaplarının fotokopisini elçiliğe göndermek zorunda kalıyor.

      Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verilerine göre, 2005 yılında 4 milyon 124 bin kişi yurtdışına çıktı. Bu sayı 2004 yılında 3 milyon 844 bin, 2003 yılında, 3 milyon 414 bin kişi idi. 2005 yılında yurtdışına çıkanların 9 bini yurtdışındaki yakınlarını ziyaret amacıyla ''vize çilesine'' katlanırken, 834 bini ticari amaçla, 93 bin kişi toplantı, konferans ve seminere katılmak amacıyla, 622 bin kişi de gezi amacıyla yurt dışına çıktı. 2007 yılında yurt dışına çıkanlardan görevli olanların sayısı ise 277 bin kişi.

     ATO BAŞKANI AYGÜN; ''TÜRK VATANDAŞI OLMAK SUÇ MU?''

      ATO Başkanı Sinan Aygün, başta Türkiye'nin de aday olduğu Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere pek çok ülkenin Türk iş adamlarına ve vatandaşlarına uyguladıkları vize prosedürünün insan haklarına aykırı olduğunu iddia etti.

      AB ile üyelik müzakerelerine başlayan Türkiye'ye Schengen vizesi uygulanırken AB ile uzaktan yakından ilgisi olmayan Andorra, Uruguay, San Marino, Malta, Bolivya, Şili ve Ekvador'un da aralarında bulunduğu çok sayıda ülke vatandaşlarının Schengen ülkelerine vizesiz girebildiklerini belirten Aygün, şunları kaydetti:

      ''Bu uygulamanın mantığını anlamak mümkün değil. Tam bir çifte standart ile karşı karşıyayız. Türk vatandaşları Andorra ya da San Marino vatandaşlarından daha mı değersiz? Uruguay vatandaşının seyahat özgürlüğü var da Türk vatandaşının neden yok? Türk vatandaşı olmak evrensel bir suç da bizim haberimiz mi yok? Türk iş adamları ve vatandaşlarına reva görülen bu çile, insan haklarına aykırıdır. İnsan haklarını kendilerine göre yorumlayan AB ülkeleri önce bu ayıbı temizlemelidir.'' Vize prosedürünün çileden çıkarıcı boyutlara ulaştığını kaydeden Aygün, vize için istenen belgelerin gereklilik ölçüsünü çoktan aştığını, Türk vatandaşlarının bu muameleyi hak etmediğini ifade etti.

      Aygün, AB'nin, vize uygulamasıyla, Türk iş adamlarının Ankara Anlaşması, Katma Protokol ve Ortaklık Konseyi'nden doğan haklarını ihlal ettiğini belirtti.