Bin kişiye düşen araç sayısında dünya ortalamasını geçtik

Otomotiv sektörü hükümetin cari açığı önlemeye yönelik tedbirlerine rağmen yaklaşık 800 adetlik yılsonu hedefini koruyor. Son yıllarda istikrarlı hale gelen satışlarla Türkiye kişi başı araç sayısında yeni bir lige dahil oldu. Ülkelerin gelişmişlik düzeyinin belirlenmesinde etkin bir kriter olan 'kişi başı araç sayısı'nda Türkiye, AB'nin bir hayli altında olsa da dünya ortalamasının üzerine nihayet çıktı. Türkiye'deki araç parkının artmasında milli gelirdeki yükseliş etkisini gösterdi; 10 yılda kişi başına düşen milli gelir ikiye katlanırken, araç sahipliğindeki büyüme hızı ekonomiyi solladı. 2002 yılında bin kişiye düşen otomobil sayısı 65 adet iken 9 yılda yüzde 203 artışla 2011'de bu rakam 141'e ulaştı. 2002'de kişi başına düşen milli gelir ise 3 bin 492 dolar idi.

Otomotiv uzmanları Türkiye'de araç parkının AB ortalamasına ulaşması için milli gelirin 15 bin dolara çıkması gerektiğini belirtiyor. Bin kişiye düşen araç sayısında milli gelir etkin rol oynarken ekonomideki istikrara paralel 2008'de kişi başına düşen milli gelir ilk kez 10 bin dolar sınırını aştı. O yıl bin kişiye düşen otomobil sayısı 126'ya, 2009'da 130'a, 2010'da 135'e çıktı.

Geçen yıl kişi başına düşen milli gelirin 10 bin 44 dolar düzeyine ulaşmasıyla, otomobil sahipliği 141 adet oldu. Özellikle son 2 yılda satışların rekor kırması, kişi başına düşen araç sayısını artırdı. Türkiye bu performansıyla uzun yıllardır geride olduğu dünya ortalamasının da üzerine tırmandı. Dünyada halen bir kişiye 140 otomobil düşüyor.

Avrupa Birliği'nde ise durum biraz farklı; bin kişiye düşen otomobil sayısı İtalya'da 714, Fransa'da 615, Almanya'da 607, İngiltere'de 606, Belçika'da 587, İspanya'da 584, Polonya'da 545, Portekiz'de 519, Yunanistan'da 500 ve Bulgaristan'da 437 adet seviyesinde. Türkiye'de ağır ticari araçlar da dahil, krizler sonrası 2003 yılında 400 binin üzerine çıkan satışlar, 2004 ve 2005'te 750 bin bandına sıçradı. 2006'da 670 bin, 2007'de 641 bin olurken 2008 ve 2009'da global kriz etkisiyle satışlar 526 binlere kadar geriledi. 2010'da 793 bine, geçen yıl ise 910 bine fırladı.

Otomotiv Distribütörleri Derneği yıl sonunda pazarın 775 bin ile 825 bin adet aralığında oluşmasını bekliyor. Pazardaki istikrarın devam etmesi halinde Türkiye önümüzdeki yıllarda bin kişiye düşen araç sayısında yukarı tırmanmaya devam edecek. Global otomotiv danışmanlık şirketi LMC Automotive'in tahminlerine göre, Türkiye'de bin kişiye düşen otomobil sayısı bu yıl sonunda 144, 2013'te 147, 2014'te 151, 2015'te 155, 2016'da 162 olacak. Uzun vadeli öngörülere bakıldığında ise bin kişiye düşen binek otomobil sayısı 2021 yılında 205, 2026'da ise 237 adet olacak.

Memduh TAŞLICALI-ZAMAN