Demiryolu taşımacılığının toplam taşımacılık sektörü içerisindeki payını artırabilmek için çıkartılması planlanan "Demiryolu Çerçeve Yasası" ile birlikte gerekli teşviklerin de verilmesi gerektiğini söyleyen Demiryolu Taşımacılığı Derneği (DTD) Başkanı Mete Tırman, "Sektörümüze önceden verilen 4 ton fazladan yük taşıma desteği hızla iade edilmeli. ÖTV, havayolu taşımacılığında olduğu gibi demiryolunda da kaldırılmalı. Bu iki destek çok önemli maddi sonuçlar oluşturacak destekler" dedi. Tırman, demiryolu taşımacılığında gerekli altyapı yatırımlarının yapılması ve ihtiyaç duyulan desteklerin verilmesi halinde demiryolu taşımacılık sektörünün toplam taşımacılıktaki payının önümüzdeki 20-25 yıl içerisinde yüzde 14'lere çıkacağını bildirdi.

Demiryollarına yönelik 2 önemli yasanın çıkmayı beklediğine dikkat çeken Tırman, bu yasalardan bir tanesinin altyapı ile yolcu ve yük taşımacılığını birbirinden ayıran "Demiryolu Çerçeve Yasası" olduğunu, diğerinin ise TCDD'nin yeniden yapılandırılması yönelik bir yasa taslağı olduğunu kaydetti. İki yasa için de gerekli sürecin başladığını hatırlatan Tırman, "Taslaklar ortaya çıktı. Taslak hakkında görüşlerimizi sunduk ama hangi anlamda kullanıldığı konusunda hiçbir fikrimiz yok. Bu konuda bilgi akışı sıfır denecek kadar az. Ne durumda olduğunu bilmiyoruz" diye konuştu.

ÖTV, havayolu gibi demiryolunda da kaldırılmalı

Demiryolu taşımacığının iyileştirilmesi için daha önceden karayolu taşımacılığı ile rekabetin sağlanabilmesi için verilen ve 2 yıl önce kaldırılan 4 ton fazladan yük taşıma desteğinin yeniden verilmesi gerektiğine dikkat çeken Tırman, "Ayrıca ÖTV, havayolu taşımacılığında olduğu gibi demiryolunda da kaldırılmalı. Bu ikisi doğrudan çok önemli maddi sonuçlar oluşturan şeyler" dedi.

TCDD, yılda 23 milyon ton taşıyor

1990'lı yıllarda demiryolu taşımacılığının tüm dünyada kan kaybına uğradığını dile getiren Tırman, bunun sebebinin karayolu taşımacılığının çok hızlı bir şekilde gelişmesi olduğu bildirdi. AB ülkelerinde demiryolu taşımacılığının genel taşımacılıktan yüzde 9 oranında pay aldığını kaydeden Tırman, "Türkiye'de bu rakam yüzde 4'lerde. AB yüzde 9'luk taşımadan memnun değil. Bu yüzden bütün demiryolu hatlarını iyileştirmeye çalışıyor. Demiryolu kombine taşımacılığına karayolundan daha fazla yük taşıma hakkı veriliyor" açıklamasında bulundu. "Karayolu taşımasının yapılabildiği normal bir mesafede 5 dingilli bir çekiciye 40 ton taşıma hakkı veriliyorsa, demiryolu ile yapılan taşımalarda bu rakam 44 tona çıkartılıyor. Yani yüzde 10 daha fazla yük taşıyabiliyor ki karayoluyla rekabet edebilsin" diyen Tırman, "Avrupa bu teşviklerle demiryolunun payını 2020'lere kadar yüzde 14'lere çıkarmayı hedefliyor. Yüzde 5'lik pay demiryolu için çok iyi bir rakam. Yani bugünkü kapasitenin yaklaşık yüzde 60'ı" ifadesinde bulundu. Türkiye'de ise Avrupa'da uygulanan 4 tonluk teşvikin 2 yıl önce nedensiz bir şekilde kaldırıldığını açıklayan Tırman, "Bu yüzden Türkiye'deki bu yüzde 4'lük payın AB'deki gibi büyüme göstereceğinden ne yazık ki benim umudum yok. Bu yaklaşım tarzı değişmediği sürece yüzde 6-7 bile oldukça zor görünüyor" dedi. 

TCDD'nin yıllık 23 milyon ton civarında taşıma yaptığını söyleyen Tırman, bitmiş mamul ürünlerinin taşıma işinin tamamının özel sektör tarafından gerçekleştirildiğini kaydetti. TCDD'nin kamu adına ağırlıklı olarak demir ve kömür türü madenleri taşıdığını bildiren Tırman, özel sektörün vagon parkında toplam 2 bin 500 aracının bulunduğunun altını çizerek, bu sayının toplam kapasitenin yüzde 20'sine denk geldiğini bildirdi. 

Sel dolayısıyla birkaç milyon TL zararımız var

Geçtiğimiz haftalarda yaşanan sel dolayısıyla demiryolu taşımacılık sektörünün de zarar gördüğünü dile getiren Tırman, konuyla ilgili şunları kaydetti: "Sel felaketi demiryolu taşımacılığını durdurdu. Halkalı terminalinde 200-250 civarında konteynır hasar gördü. Bunların içinde yük olanları da var, olmayanlarda. Yük olmayanların adedinde 2-3 bin TL'lik hasarlar var. Yüklü olanlar daha çok hasar gördü. Zannediyorum birkaç milyon TL'lik hasar çıkacak. Ama büyük hasar Çatalca'daki demiryolunun hasar görmesiyle ortaya çıkacak. Söylenene göre 6-7 haftalık bir çalışma yapılması gerekiyormuş. 6 hafta boyunca kara taşıması bu bölgede devreye girecek. Her bir kara taşıtı da 250 kilometre fazla yol yapacak, benzin harcayacak. Bunların hepsi maliyet demek. Sanayicinin cebinden bu kadar para çıkacak, demiryolu şirketleri daha az üretken olacak. Bunun maddi boyutu çok daha büyük."

Serap GÜNEŞ AYDIN - DÜNYA