"Hurda indirimi elimizi rahatlatır"

TÜRKİYE?DE 65 yıldır otomobil satan Mermerler Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Yüksel Mermer, krizden en çok zarar gören otomotiv sektörünün çıkış yolunun hurda indiriminde olduğunu söyledi. Mermer ?Hurda indirimi vakit kaybetmeden yapılmalı. Otomotivin krizden çıkışı burada. İndirim yapılırsa sektörde beklenen işçi çıkarımlarının da önüne geçilecek? dedi. Geçen yıla kadar 22 senelik Mazda distribütörlüğünü sürdüren Yüksel Mermer?le Çinli Chery?i, Carousel?i, ekonomiyi ve hükümeti konuştuk: 

Otomotiv denince ilk akla gelen isimlerden Mermerler. Ama sizin başka işleriniz de var. Nasıl başladı bu macera?

Evet. Mermerler?in temeli 65 yıl önce Muzaffer Mermer?in kurduğu şirkete dayanıyor. İthalat serbest kalmadan önce yerli firmaların bayiliklerini yapıyorduk. 22 yıl da Mazda?nın distribütörlüğünü yürüttük. Kamyondan traktöre kadar hepsinin satışını yaptık. Bir de kesici takım fabrikamız var. Burada metallerin işlenmesini sağlayan aletleri üretiyor ve ihraç ediyoruz. Ayrıca inşaat ve finansal kiralama şirketimiz bulunuyor. Turizm de önem verdiğimiz konulardan. Bodrum Park Otel tatil köyünü işletiyoruz. Carousel?le de alışveriş merkezi sektöründeyiz.

OTOMOTİVDE VERGİ İNMEZ 

Otomotivi sıkıntıdan ne kurtarır? Mesela vergiler çok yüksek.

Vergi oranlarının yüksekliği üzüntü verici. 1600 cc?ye kadar olanlar da uygulanan vergi oranı yüzde 62?den başlıyor. 2000-3000 cc?yi geçenlerde bu rakam yüzde 125?le çıkıyor. İşin kötüsü bunlarda bir indirim olacağı konusu gündeme geldiğinde talep bıçak gibi kesiliyor. Oysa ki ben bir vergi indirimi söz konusu olacağını sanmıyorum. Bence bundan daha önemlisi hurda teşviki. Otomotivi de piyasayı da rahatlatacak olan o. 

Daha önceki gibi bir uygulama mı istiyorsunuz?

Evet, tabii. Acilen hurda teşvikinin devreye alınması gerekiyor. 650 bin araç muayeneye gidiyor, sadece 54 bini geçiyor. Türkiye?deki araç parkı çok yaşlı. 20 yaş üzeri yüzde 25, 10 yaş üzeri ise yüzde 60?larda. Bu eski araçların sahipleri araçlarının bakımını yaptıramayacak. Bunlar trafikten men olacak. Halbuki bir hurda teşviki yapılırsa, sektör için iyi olur, piyasayı canlandırır. Distribütörlerde, bayilerde işten çıkarmalarının önüne geçer. Ekonomi rahatlar, otomotivdeki kriz biter. 

IMF?yle anlaşmak şart mı?

Kurtarma paketi işinin bir an önce çözülmesi ve IMF ilişkilerinin bir an önce yoluna konması lazım. IMF, kriz dönemlerinde ülkelerin teminatı gibi, bu nedenle anlaşmanın yapılması gerekiyor. 

Türkiye pazarına Çinli Chery?yi getirdiniz. Yeni markalar gelecek mi?

Chery?ye 40 milyon dolar yatırım yaptık. Yeni markalar da düşünüyoruz tabii. Chery?yi bir yerlere getirelim sonra görüştüğümüz başka markalar da var, onları devreye alacağız. Çinli başka firmalarla da görüşüyoruz ama somutlaşmadan konuşmak doğru olmaz. Daha çok başındayız.

Japon Mazda haksızlık yaptı, dava açıyoruz

JAPONLAR, Mazda konusunda bize haksızlık yaptı. Mermerler 22 yıl boyunca Türkiye?de Mazda otomobillerin satışını yaptı. Ama geçen yıl Mazda Türkiye?deki bayilerine gönderdiği yazıyla son noktayı koydu. Mazda, bundan böyle Türkiye?de kendi satış şirketleriyle faaliyet göstereceğini söyledi. Herkes gelebilir, ama bunun bir usulü var. Biz Mazda?ya çok emek verdik. Mazda?nın servis ve yedek parça hizmetini biz veriyoruz hálá. Bu müşterimize verdiğimiz değer ve saygıdan kaynaklanıyor. Mahkemede hesaplaşacağız. Dava açıyoruz yakında. Mazda bize çok haksızlık yaptı.

Krizlerde döviz kurunu sabitledik

EKONOMİK krizi perakende açısından da değerlendiren Mermer, 2001 yılında tecrübe kazandıklarını ve Carousel?deki kiraları sabitlediklerini hatırlattı. Bu krizde de ilk kira sabitleyen alışveriş merkezinin kendileri olduğunu belirten Mermer ?Talep gelmeden dolar kurunu 1.25?de dondurduk. Ortak giderleri 13 yıldır biz karşılıyoruz. Mağaza satış yapsın ki kirasını versin. Bundan sonra da duruma göre pozisyon alacağız. Yatırımlara da sürecek? dedi.

İlkokulda lastik ve traktör sattım

İŞ hayatına ilkokulda dükkan temizleyerek başladım. Kırşehirli?yiz biz. Babamın yanına gider gelirdim. Tüccarların çocukları, o zamanlar, getir götür işleri yapardı. Oradaki dükkanda babamla traktör, lastik ve akü satardık. 1960?lı yılların başında İstanbul?a geldik, Sirkeci?de dükkan işlettik. İşadamlarının çoğu Sirkeci kökenlidir. Orası bir okuldu bizim için. Kalacak yer lazımdı ve babam bir otel aldı. Turizm işine de böylece farkında olmadan adım atmış olduk.

Hükümet iyi gidiyor beğenmezsek değiştiririz

İYİ gidiyorlar. Tabii eksikler de olmuştur, ama kimse kötü olsun diye bir şey yapmaz. Karar alma konusunda daha hızlı olmaları lazım. Daha önceki hükümetleri de gördük. Hükümet tek partili olmalı, yoksa işlerin çözümü daha da gecikir. Bu yüzden sahip çıkmamız lazım. Beğenmezsek seçimde değiştiririz. Demokrasi bu hakkı bize veriyor.

Yunanistan?a Chery gönderdik 

Şimdi Chery?ye odaklandınız. Ama kriz vurdu. Bu durum satış beklentilerinizi nasıl etkiledi?

Yaklaşık 3 yıldır Chery?yle çalışıyoruz. Şubattan itibaren de arabaları satmaya başladık. Şanssızlık oldu ve krizle karşılaştık. 55 noktada konumlandık. Daha otomobil gelmeden bayi teşkilatını kurduk, yedek parçaları getirdik. Satışlar istenilen seviyede değil tabii. 2 bin 800 civarında satışımız var ama bizim hesaplarımıza göre yıl sonunda 8 bin adetleri yakalamalıydık. 

Çinliler Türkiye?deki yatırım planlarını kriz yüzünden revize etmediler değil mi?

Krizden herkes nasibini aldı. Ama Çinliler Avrupa?ya Türkiye üzerinden açılacakları için planlarında ısrarlılar. Yatırım için hevesliler. O konuda bir risk yok. Türkiye için bu yatırım çok önemli. Herkes Çin?e giderken, Çin bize gelecek. Bu dünya için de önemli. 

İhracat yapmayı düşünüyor musunuz?

İhracatımız otomotivde yoktu. Ama ufak ufak civar ülkelere göndermeye başladık. Bunu daha büyütmeyi düşünüyoruz. Şimdilik adetsel bazda bu rakamlar, Yunanistan?a gönderdik mesela. Bu Türkiye?nin Chery için köprü olmasının ilk adımı sayılabilir.

Carousel hastane olmaz
CAROUSEL Alışveriş Merkezi?nin de sahibi olan Yüksel Mermer alışveriş merkezi yatırımlarının devam edeceğini belirterek krizin durulmasını beklediklerini söyledi. Zaman zaman Carousel?in kapanacağı ve hastaneye dönüşeceği şeklinde dedikoduların çıkarıldığına işaret eden Mermer ?Böyle bir durum söz konusu değil. Zaten Carousel?de 17 bin 500 metrekareye yayılmış bir hastane var. Bin 500 metrekare daha istiyorlar bizden ama bizim zaten onlara o kadar yer verme durumumuz yok. Yoksa öyle 60 bin metrekare filan istedikleri yok. Bunlar maksatlı olarak çıkarılmış söylentiler. Böyle bir konuyu aramızda konuşmadık bile? dedi.

ADIM BAŞI ÇARŞI

PARASI olanın alışveriş merkezi yatırımı yaptığını belirten Mermer, ?Herkes alışveriş merkezi yaparsa kiracıyı nerede bulacaksın, müşteri belli sayıda. Sonra her işyeri çalışacak diye bir şey yok. Beylikdüzü?nde bizim de projelerimiz vardı. Ama durdurduk. Adım başı çarşı. Bekliyor şimdi? dedi.

Fulya ERDEM - STAR