İhracatta Ruble-TL'nin önü açıldı

RUSYA Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev ile Cumhurbaşkanı Abdullah Gül?ün ticarette ruble-TL kullanılması konusunda görüşbirliğine varması, bir süredir bu anlaşmaya umut bağlayan ihracatçıyı mutlu etti. Küresel krizin etkisiyle, özellikle Avrupa?daki durgunluk nedeniyle bu yıla ilişkin bütün umutlarını yitiren ihracatçının keyfi, Medvedev ve Gül görüşmesinden sonra yerine geldi. Bu işin ?fikir babası? olan İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi, Rusya?ya ticaretin ruble ile yapılmasını uygulamasının başlamasıyla birlikte, Türkiye?nin Avrupa?da kaybettiği pazarı ?telafi? edebileğini söyledi.

Uygulama 2 ayı bulur

Rusya gezisinde Cumhurbaşkanı Gül?e eşlik eden işadamları arasında da yer alan Hikmet Tanrıverdi, ?İki ülke arasında ruble-TL ile ticaret yapalım? konusunda prensip almasına varılmasının ardından sorularımızı yanıtladı. Medvedev ve Gül?ün bu konudaki yaklaşımının ardından, bir teknik ekip oluşturularak alk yapı çalışmalarına başlanacağını hatırlatan Tanrıverdi, uygulamanın bir-iki aya kadar uygulamanın başlamasını beklediklerini söyledi.

Yasalar değişecek

Bu iş için hem Rusya?da hem Türkiye?de bazı yasalarda değişiklik yapılması gerekeceğini belirten Tanrıverdi, şöyle dedi: "Merkez Bankası?nın konvertibl olmayan paraların alım satımını yasaklayan, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı kararın değiştirilmesi için hazırlık yaparak, konuyu Hazine Müsteşarlığı?na gönderdiğini öğrendik. Kriz döneminde daralmalar yaşanırken, böyle bir pazarda olağanın açılması bizler için önemli."

Krizi fırsata çevirme

Ruble ile ticaretin önünün açılması ile birlikte, ihracatçının kaybettiği pazarları tekrar geri alabileceğini, bunun da ?krizi fırsata çevirme? anlamında önemli bir adım olduğunu dile getiren Tanrıverdi, şu değerlendirmeyi yaptı: "Rusya ile ticaretimiz bu uygulamayla birlikte artacaktır. Hazırgiyimciler için 40 milyar dolarlık büyüklüğe sahip pazar olan Rusya, bu dönemde iyi fırsat olur. Çünkü Ruslar, devalüasyon korkusu nedeniyle ellerindeki dolarları kullanmak istemiyor, dolarla borçlanmamaya çalışıyor. Aramızdaki ticarette TL ve rubleye dönülmesi, hem onlar açısından hem bizim açımızdan büyük avantaj olacak."

Rakiplerin önüne geçeriz

Uygulamaya geçmesiyle Türkiye?nin bu ülkeye olan ihracattında ciddi bir artış olacağını hesaplayan Tanrıverdi, sözlerine şöyle devam etti: "Rusya?da global krize karşın perakende pazar yüzde 10?ların üzerinde büyüdü. Bu durumda Avrupa?da ve Rusya?da kaybettiğimiz pazar kaybını telafi edebiliriz. Üstelik ruble ile ticaret bizi rakiplerimize karşı daha etkin bir konuma getirir, birkaç adım önüne çıkarız. Ruslar?ın İspanya, İtalya, Fransa gibi ülkelerle yaptığı ticaret büyük ölçüde Türkiye?ye kayar."

İlk hedef 32 milyar doları 40 milyar dolara çıkarmak

Türkiye ile Rusya Federasyonu arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin temeli Cumhuriyet?in ilk yıllarına kadar dayanıyor. 1937?de Seyrisefain Anlaşması ile ivme kazanan Türk-Rus ticareti o tarihten bu yana, artarak devam ediyor. Zaman zaman bazı ürünlerde ithalat yasağı, bavul ticaretinde engel, alacakların ödenmemesi gibi sorunlar ortaya çıksa da Rusya, Türkiye?nin en büyük ticari partnerlerinden biri.

2008 itibariyle iki ülke arasındaki dış ticaret rakamının toplamı 31 milyar 317 milyar dolar olarak görünüyor. Ancak bunun sadece 6 milyar 418 milyon doları ihracat. Bu ülkeden yüklü miktarda doğalgaz alımı yapan Türkiye?nin bu ülkeye karşı verdiği açık ise yüzde 32.2 artmış durumda. İlk etapta hedef, 32 milyar dolarlık dış ticaret hacmini 40 milyar dolar seviyesine çıkarmak.

1995?te Rusya ile dış ticaretin 3.3 milyar dolar olduğu hatırlanınca, gelinen noktanın önemi anlaşılıyor. Pek çok Türk şirketine müteahhitlik alanında ekmek kapısı olan Rusya, ihracatçının da gözde ülkesi. Üstelik Rusya?da perakende pazarının 400 milyar doları aşması, bu iştahı artırıyor.

Turizme de doping olur

RUBLE başta olmak üzere eski Doğu Bloku ülkelerinin paralarının alım satımının serbest bırakılmasını isteyen Hikmet Tanrıverdi, bunun sadece hazır giyime değil başta turizm olmak üzere Rusya ile ticaret yapan tüm sektörlere doping etkisi yapacağını savundu. Türkiye?de üretilen ürün ve turizm hizmetlerinde fiyatların rubleye çevrilmesinin, Ruslar?ın tercihlerini etkileyeceğini vurgulayan Tanrıverdi, "Böylece bu ülkelerden gelen turist sayısı artar. En azından bu yıl beklenen kayıp yaşanmaz, geçen yılın rakamları tutturulabilir. Bu uygulamanın turizm ve ticarette özellikle kriz yılı olacak diye beklediğimiz 2009?da iş hacmimizi artıracağına inanıyoruz."

Özel bankalar devreye girecek

RUSYA ile ticaretin TL ve ruble ile yapılması yönündeki prensip anlaşmasının hayata geçmesi için bankalara da önemli görevler düştüğüne dikkat çeken Hikmet Tanrıverdi, uygulamada merkez bankalarının değil, ticari bankalarının aktif olacağını söyledi. Bu nedenle özellikle Rusya?da şubesi bulunan bankalardan bu süreçte daha aktif rol alması gerektiğini vurgulayan Tanrıverdi, "Böylece sistem çok daha çabuk işleyiş kazanacaktır" dedi. Halen Rusya?da şubesi bulunan Türk bankaları ise şunlar: "Ziraat Bankası, Garanti Bankası, Yapı Kredi Bankası, Finansbank ve Denizbank."

Doğalgaz alımında da rubleye dönülebilir

RUSYA ile Türkiye arasındaki en önemli ticaret kalemlerinden biri de doğalgaz. 1984 yılında imzalanan Batı Hattı (Ukrayna üzerinden) anlaşması 2009, buna ek olarak 1996 yılında imzalanan Mavi Akım ise 2022 yılına Türkiye?nin bu ülkeden doğalgaz alımını garanti altına alıyor. Ancak bu anlaşmalarda kullanılan para birimi dolar. İki ülke arasındaki ticaretin TL ve ruble ile yapılması halinde gündeme gelen bir konu da, Türkiye?nin doğalgaz ödemelerini dolar yerine TL ya da ruble ile yapıp yamayacağı. Hikmet Tanrıverdi?ye göre, önümüzdeki dönemde bunun da mümkün olabilecek.

1 milyar dolarlık alacak uzun sürebilir

ALACAKLARIN tahsili ve ticaretin ruble ile yapılması halinde, kargo ticareti dahil 4-5 milyar dolar civarında olan hazır giyim ihracatının 9-10 milyar dolara çıkacağını hesaplayan Hikmet Tanrıverdi, ?gelinen bu aşama alacak sorunun da çözümü anlamına mı geliyor? sorumuza şu yanıtı verdi: "Sektörün Rusya?dan 1 milyar doların üzerindeki alacağı bulunuyor. Küresel krizin de etkisiyle sıkıntılı günler yaşayan sektörümüz için, bu çok önemli bir konu. Bu ülkeye 300 milyon dolarlık kayıtlı ve yaklaşık 4-4.5 milyar dolarlık kargo ihracatı yaptığımızı düşünürsek 1 milyar dolar çok ciddi bir rakam. Ancak bu sorunun çözümü biraz daha zaman alacaktır."

Nilgün KARATAŞ - HÜRRİYET