Benim de aralarında yer aldığım sayıları hayli kabarık sıradan turistin/gezginin kimisine göre “Kentlerin Kraliçesi,” kimisine göre ise “Gezegenimizin En Romantik Şehri”dir sevgili eşsiz Paris! Daha az sayıdaki sıradışı turistlerin/gezginlerin hemen tamamı da kentin, “dünyanın moda mı, sanat ve kültür mü yoksa gastronomi başşehri mi olduğu” hakkında senelerdir kafa yorup dururlar. İngiliz sinema oyuncusu, Hollywood yıldızı ve moda ikonu Audrey Hepburn, “Paris her zaman iyi bir fikirdir/Paris is always a good idea” demiştir sağlığında [Efsanevi aktrisin sanat hayatı boyunca rol aldığı onlarca fimden 4 tanesinin ana mekânı baştan sona Paris’tir]. Amerikalı yetenekli, gözüpek ve serüvensever ünlü “Yitik Kuşak/Lost Generation” yazarı Ernest Hemingway yaşadığı yıllarda Paris’i “devingen bir şenlik/a moveable feast” olarak tanımlamıştır. Yine bir başka Amerikalı ünlü ve öncü yazar (ve ressam) Henry Miller için, “Paris’i tanımak, çok şey bilmektir/To know Paris is to know a great deal" yaşayıp yapıtlar yarattığı dönemde. Dünyanın pek çok ülkesi gibi Türkiye’den de azımsanmayacak sayıda edebiyat, resim, heykel, karikatür ustasına ilham kaynağı olduğu gibi, içlerinden şanslı bazılarına da kısa veya uzun süreli ev sahipliği yapmış ve yapmayı da sürdürmektedir arkadaş canlısı Paris. Benim bu görkemli ve zarif kent hakkında en beğendiğim betimleme, Anglo-Amerikan kültüründe ve konuşma dilinde sıklıkla belirtildiği şekilde, onun bir “Işıklar Ve Âşıklar Şehri/City Of Lights, City Of Lovers” olmasıdır.

Öte yandan Paris, halen “dünyada her yıl en fazla turisti/gezgini mıknatıs misali kendine çeken kent olma” unvanına da sahiptir. Söz konusu unvanı eline geçirip korumasında,  2 uluslararası havalimanı ve 7 terminal garının, örnek toplu ulaşım ağının [metro-banliyö treni-tramvay-otobüs], her bütçeye uyan farklı rahatlıktaki otel ve kafelerinin, muhteşem mimarisinin, benzerine çok az rastlanır nitelikteki müzelerinin, geniş ve uzun cadde, bulvar ve kaldırımlarının, çeşit ve lezette birbiriyle yarışırken her cüzdanla da barışık kalmayı başaran restoran ve pastanelerinin, şık butikleriyle alışveriş merkezlerinin, modern çağın temsilcisi kitabevleriyle modern çağa yenik düşmeme mücadelesi veren sahaflarının, alabildiğine renkli ve hareketli eğlence âleminin ve ortasından geçip ona hem can hem de bir tür deniz havası veren “Seine Nehri”nin, kısaca yaşını iyi saklayarak bir güneşli bir gri görünen, geniş Fransız metropolünün sınır tanımaz özgür ve özgün ambiyansının elbette büyük rolü vardır.

Bu denli büyüleyici bir şehrin, özellikle sesli sinema çağından başlayarak günümüze dek bir hayli yönetmene ve filme esinlendiricilik teşkil etmesi bir mucize değildir tabii ki. Mütevazi bir sinema tutkunu olarak ben de, LOJİPORT’taki bu hafta sonuna ait köşe yazımda önemli bir bölümü veya tamamı Paris’te geçen (ya da Paris’i temel tema olarak işleyen) seçme filmleri şiir-düzyazı defterlerimdeki özel notların ve birtakım yazılı sinema tarihi kaynaklarının değerli desteğiyle sıralamaya karar verdim.

Köşemin Kasım 2017’den beri kararlılıkla takipçisi olan okuyucular sanırım şunu kolayca anımsayacaklardır: Zaman zaman, ayrı ayrı temaları işleyen filmlere ait benzer listeleri bu sütunda kendileriyle paylaşmıştım. Tıpkı o seferkiler gibi şimdi de, henüz ünlenmemiş bir edebiyat insanı (şair-yazar) olarak, son derece ünlü bir internet ulaştırma-lojistik haber sitesi konumundaki LOJİPORT’ta yol, yolculuk, taşıma ve ulaştırma izleğinde haftalık köşe yazıları yazabilme pozitif şansını yakalamanın bana verdiği tavan yapmış bir motivasyonla “Dünya Sineması”nın Paris ve Parislilere bakışını kişisel ve genel yazılı kaynakların yardımıyla gözden geçirirken, yine kendimce birtakım ölçütler belirledim. Öncelikle, arzu edenlerinizin birazdan aşağıda göz atabileceği ideal olma iddiası taşımayan uzunca listeme sadece sesli sinema dönemine ait, türünün en çarpıcı karakterdeki renkli ve siyah-beyaz filmlerinden örnekleri katmaya özen gösterdiğimi vurgulamalıyım. Gene, söz konusu listeyi oluştururken bilim-kurgu ve fantastik sinema örnekleriyle [Luis Buñuel ve Woody Allen ustaların unutulmaz karakterdeki birer filmi hariç] TV filmlerini, her tür kısa metrajlı filmi, çizgi filmleri ve belgesel niteliği taşıyan “7. Sanat” eserlerini de dışarıda bıraktım. Ayrıca yine, beğeniler değişkenlik gösterebileceğinden ve aşırı ayrıntılarla okurlarımın canını sıkmak istemediğimden, bilinirliği daha ön plana çıkmış filmleri gezegenimiz sinemalarındaki ilk gösterime giriş tarihlerine göre ve özgün adlarını kullanarak sıraladım [Parantez içinde, filmlerin ülkemizdeki bilinen isimlerini (eğer varsa) eklemeyi de ihmal etmedim]. Tüm benzeşik listeler gibi, hiç şüphesiz meydana getirdiğim bu liste de tam ve kesin bir örnek teşkil etmekten uzaktır ve dileyen sinemaseverler ilgili listeyi kendi film zevkleri doğrultusunda kısaltıp uzatabilirler.

Köşe yazımın sonuna iyice yaklaşmışken, oluşturduğum aşağıdaki listede bulunan filmlerin inanılmaz sayıda bir çoğunluğunun ülkemiz sinema salonlarında vizyona girdiğini, az bir bölümünün de DVD şeklinde marketlerde Türk seyircisiyle buluştuğunu vurgulamak isterim. Kanımca, söz konusu saptamam da göstermektedir ki konu Paris ve Paris atmosferinde yaşamak olunca, memleketimizdeki sinemaseverlerin merak ve ilgi katsayısı sürekli biçimde doruklarda dolaşıyor.                                                                                                       

       
Keyifli okumalar (ve seyirler), verimli günler ve gelecek pazar yine bu sütunda görüşmek üzere.

    - ÖNEMLİ BİR BÖLÜMÜ VEYA TAMAMI PARİS’TE GEÇEN (YA DA PARİS’İ TEMEL TEMA OLARAK İŞLEYEN) SEÇME FİLMLER

* An American In Paris [Paris’te Bir Amerikalı/1951]

* April In Paris [?/1952]

* The Man Who Watched Trains Go By [Yaşamak Hırsı/1952]

* The Last Time I Saw Paris [Son Hatıra/1954]

* French Cancan [?/1955]

* La Traversée De Paris [Paris Yolculuğu/1956]

* Funny Face [Şahane Macera/1957]                     

* Love In The Afternoon [Öğleden Sonra Aşk/1957]

* The Sun Also Rises [Yine Güneş Doğacak/1957]

* Mon Oncle [Amcam/1958]

* Paris Holiday [İkimiz Paris’te/1958]

* Gigi [Gigi/1958]

* The Perfect Furlough [?/1958]

* À Bout De Souffle [Serseri Âşıklar/1960]

* Paris Blues [Paris Melodileri/1961]

* Goodbye Again [Brahms’ı Sever Misiniz?/1961]

* Jules Et Jim [Unutulmayan Sevgili/1962]

* Cléo De 5 À 7 [?/1962]

* A New Kind Of Love [Paris Tatili/1963]

* Le Feu Follet [?/1963]

* Charade [Öldüren Şüphe/1963]

* Paris When It Sizzles (1964) [Paris'te Aşk Başkadır/1964]

* A Shot In The Dark [Karanlıkta Bir Çığlık/1964]

* Bande À Part [Çete/1964] 
 
* Made In Paris [?/1966]

* How To Steal A Million [Hırsız Âşıklar/1966]

* Belle De Jour [Gündüz Güzeli/1967]

* Le Samouraï [Kiralık Katil/1967]

* Playtime [Oyun Vakti/1967]

* Baisers Volés [Çalınan Buseler/1968]

* Le Cercle Rouge [Ateş Çemberi/1970]

* Last Tango In Paris [Paris’te Son Tango/1972]

* The Day Of The Jackal [Çakalın Günü/1973]

* Peur Sur La Ville [Şehrin Üzerinde Korku/1975]

* Cet Obscur Objet Du Désir [?/1977]

* A Little Romance [?/1979]

* A View To A Kill [Ölüme Bir Bakış/1985]

* Frantic [Çılgın/1988]

* The Moderns [Çağdaşlar/1988]

* Jours Tranquilles À Clichy [Clichy’de Sessiz Günler/1990]

* Henry & June [Henry Ve June/1990]

* Les Amants Du Pont-Neuf [Köprü Üstü Âşıkları/1991]

* Trois Couleurs: Bleu [Üç Renk: Mavi/1993]

* Prêt-À-Porter [Hazır Giyim/1994]

* French Kiss [Fransız Öpücüğü/1995]

* Forget Paris [Ah Paris/1995]

* La Haine [Protesto/1995]

* Everyone Says I Love You [Herkes Seni Seviyorum Der/1996]

* Ronin [Ronin/1998]

* A Soldier's Daughter Never Cries [?/1998]

* Place Vendôme [Vendome Meydanı/1998]

* La Fille Sur Le Pont [Köprüdeki Kız/1999]

* Moulin Rouge! [Kırmızı Değirmen/2001]

* Le Fabuleux Destin D'Amélie Poulain [Amelie/2001]

* Irréversible [Dönüş Yok/2002]

* The Bourne Identity [Geçmişi Olmayan Adam/2002]

* Femme Fatale [Öldüren Kadın/2002]

* Le Divorce [Le Boşanma/2003]

* Before Sunset [Gün Batmadan/2004]

* Caché [Saklı/2005]

* Fauteuils D'Orchestre [?/2006]

* The Da Vinci Code [Da Vinci Şifresi/2006]

* Paris, Je T’Aime [Paris, Seni Seviyorum/2006]

* Les Chansons D'Amour [Aşk Şarkıları/2007]

* 2 Days In Paris [Paris’te 2 Gün/2007]

* Broken English [Aşlın İngilizcesi/2007]

* La Môme [Kaldırım Serçesi/2007]

* Rush Hour 3 [Bitirim İkili 3/2007]

* Paris [Paris/2008]

* Taken [96 Saat/2008]

* Coco Avant Chanel [Coco Chanel'den Önce/2009]

* From Paris With Love [Paris’ten Sevgilerle/2010]

* La Femme Du Vème [Gizemli Kadın/2011]

* Midnight In Paris [Paris’te Gece Yarısı/2011]

* Intouchables [Can Dostum/2011]

* Paris-Manhattan [Paris-Manhattan/2012]

* Amour [Aşk/2012]

* Le Temps De L'Aventure [?/2013]

* Le Week-End [Paris'te Bir Hafta Sonu/2013]

* Gare Du Nord [?/2013]

* Mr. Morgan's Last Love [Son Aşk/2013]

* My Old Lady [Beklenmedik Misafir/2014]

* Bastille Day [Baskın Günü/2016]

* Carbone [?/2017]

* Colette [?/2018]

* Mission: Impossible - Fallout [Mission: Impossible - Yansımalar/2018]

* Under The Eiffel Tower [?/2018]