Küresel taşımada çifte kriz

Küresel ticaret için ciddi öneme sahip olan Panama ve Süveyş kanallarında yaşanan sorunlar büyüyor.

Süveyş'in sorunları jeopolitik, Panama'nın sorunları ise iklim temelli olsa da her ikisi de küresel ticareti bozuyor.

Yaşanan sorunların ardından Süveyş ve Panama kanallarındaki kargo hacimleri üçte birinden fazla düşerken gemilerin daha uzun rotalara yönelmesi teslimatlarda gecikmelere, daha yüksek nakliye maliyetlerine neden oldu.

Play Video

Panama Kanalı’nda kuraklığın etkisiyle kanaldan geçecek gemi sayısı düşürüldü. Yetkililer, 2023'ün ortalarında başlayan kuraklığın mayıs ayında sona ereceğini umuyor.

Yemenli Husilerin gemilere yönelik saldırıları nedeniyle de bazı şirketler Süveyş'ten seferlerini süresiz olarak askıya aldı. Husiler Kasım ayından bu yana 50'den fazla gemiye saldırdı. Saldırıların artması ve bazılarının ölümle sonuçlanması Süveyş Kanalın'dan geçişleri azalttı.

Gemi operatörleri, geçen yıl küresel ticaret hacminin yaklaşık yüzde 18'inin geçtiği su yollarında aylardır süren belirsizlikle karşı karşıya.

GEÇİŞLER AZALDI

Panama Kanalı'ndan normalde günde yaklaşık 36 gemi geçişine izin veriliyor. Kasım ayında bu sayı 24'e düşürülürken şubat ayında da 18'e düşürülmesi planlamıştı ancak bir miktar yağış su seviyelerinin dengelenmesine yardımcı oldu. Ocak ayında Panama Kanalı'ndaki gemi geçişleri bir önceki yıla göre yüzde 36 azaldı.

Birleşmiş Milletler verilerine göre ise Süveyş'ten geçen ticaret hacimleri aralık ve ocak aylarında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 40'tan fazla düştü.

Süveyş Kanalı İdaresi Başkanı Osama Rabie, gemilerin Süveyş'i geçmek için ödediği geçiş ücreti gelirinin, geçen yılın aynı ayındaki 804 milyon dolardan ocak ayında neredeyse yarı yarıya düşerek 428 milyon dolara indiğini söyledi.

Panama Kanalı'nda izin verilen geçişlerdeki düşüş, kısmen gemi başına geçiş ücretinin artması nedeniyle genel gelire zarar vermedi. Kanal, 2023'te geçiş ücretinden 3,3 milyar dolar kazandı, bu rakam bir önceki yılki 3 milyar doların üzerinde gerçekleşti.

İLK KEZ İKİ KANAL AYNI ANDA KESİNTİYE UĞRADI

Kritik su kanallarındaki aksamalar rotaları değiştirdi ve küresel ticareti tehlikeye attı.

Stamford merkezli Dorian LPG'nin operasyon müdürü Tim Hansen, "İlk kez her ikisi de aynı anda kesintiye uğruyor, bu yüzden geminizi nereye göndereceğinizi önceden planlamanız gerekiyor" dedi.

Panama Kanalı, Dorian'ın Çin, Japonya ve Güney Kore'deki müşterilere teslimat yapmak üzere Meksika Körfezi'nden yola çıkan gemileri için en kısa rotayı sunuyor. Kanal boyunca ve ardından Pasifik boyunca batıya giden yolculuk yaklaşık 25 gün sürerken, Süveyş üzerinden doğuya giden rota 40 gün sürüyor.

Dorian, kargo hareketinde haftalarca yaşanabilecek olası gecikmeleri önlemek için Süveyş'e 10 gemi gönderdi ancak Husi saldırıları nedeniyle bu seferler aralık ayı başlarında durduruldu. Gemiler, daha uzun beklemeler ve daha yüksek fiyatlar nedeniyle yeniden Panama Kanalı'na yönlendirildi.

SÜVEYŞ KANALI SALDIRI ALTINDA

Yemen'deki Husilerin Kızıldeniz'den geçen ticari gemilere yönelik saldırıları artarken, dünyanın önde gelen küresel nakliye firmalarının rotalarını yeniden çizmek zorunda kalıyor.

ABD liderliğindeki deniz koalisyonunun Husilere yönelik saldırılarına rağmen pek çok şirket güvenliklerinden emin olana dek Kızıldeniz'e geri dönmek istemiyor. Bu durum da dünya çapında kargo sahipleri için fiyatların artmasına neden oluyor.

Genellikle haftada 15 ila 17 Süveyş geçişi yapan Maersk'in icra kurulu başkanı Vincent Clerc, "Geri dönmek için mürettebatımızın ve gemilerimizin risk altında olmadığından emin olmak için çok yüksek bir eşiği karşılamamız gerekecek" dedi .

Ancak yine de tüm gemiler Süveyş'ten ayrılmıyor. Süveyş'i kullanan operatörler, saldırıları püskürtmek için silahlı muhafızlar tutuyor. Gemi sahipleri ve operatörler, gemi başına dört muhafızın Kızıldeniz yolculuğu başına yaklaşık 40 bin dolara mal olabileceğini söylüyor.

KAYNAK: SÖZCÜ

LOJİPORT