Rusya, Ukrayna’yı işgalinin ardından başta ABD ve Avrupa ülkeleri olmak üzere inanılmaz bir ekonomik ambargo kıskacına alındı. Putin, elinde kalan birkaç kozu ile kuyruğu dik tutmaya çalışsa da, lojistik başta olmak üzere sıkıntılar yaşıyor.

Rusya’nın ülke olarak maruz kaldığı ekonomik ambargonun Rus vatandaşları tarafından bireysel olarak aşılabilme gayretlerine LOGITRANS Fuarı’nda bizzat şahit olduk. Türkiye’nin en büyük ve en prestijli lojistik fuarında önceki yıllara oranla inanılmaz bir Rus hareketliliği yaşandı. Geçen hafta oyumuzu kullanmak için gittiğimiz İstanbul Ticaret Odası seçimlerindeki kulis konuşmalarından edindiğimiz bilgilere göre de, İTO’ya 1.073 Rus firması yeni üye olarak kaydolmuş.

Lojistik krizinin büyümesinin en önemli nedeni yabancı markaların ülkeden çekilmesi ile Rusya’da Türk ürünlerine olan talebin artması. Rusya’da mağazaları bulunan bazı markaların satışlarının son bir haftada iki kata yakın arttığı belirtiliyor. Bu durum doğal olarak Türkiye’nin Rusya’ya ihracatını da artırdı.

Türkiye’den Rusya’ya yapılan ihracat taşımalarının yüzde 50’den fazlası karayolu ile yapılıyor. Türkiye’den Rusya’ya yıllık yaklaşık 40 bin TIR seferi gerçekleşiyor. Bu taşımaların da yüzde 60’a yakını Ukrayna üzerinden yapılıyordu. Savaş nedeniyle Ukrayna hattı kapanınca hacmin neredeyse tamamı alternatif bir güzergah olan Gürcistan hattına yönelmişti. Ancak bu hattın terminal alt yapısı zayıf olduğu için 2 haftada TIR kuyruğu 60 km’ye kadar çıktı. Çünkü bu hat aynı zamanda Orta Asya taşımaları için de kullanılıyor. Transit süreler 25 günden fazla uzarken, navlun da bu süreçte yüzde 50’den fazla arttı. Lojistikçiler, bakanlığa sundukları raporda, buradaki yoğunluğu azaltacak önlemlere dikkat çektiler. Bunlardan biri, mevcut kapının altyapısının güçlendirilmesi için gerekli girişimlerin yapılması, diğeri ise alternatif rotaların önündeki engellerin kaldırılmasıydı. Rusya’ya taşımalar için alternatif güzergahlardan biri de Gürcistan- Azerbaycan-Rusya hattı. Ancak bu güzergahta en büyük problem Azerbaycan’ın uzun süredir sadece Türk taşımacılardan sefer başına aldığı 500 dolarlık ek geçiş ücreti. Zaten teslimat süresi uzayan taşımacılar, bir de ek ücret ödemek istemediği için bu yolu kullanmak istemiyor. Lojistikçiler, bu geçiş ücretinin kaldırılmasını talep ediyor. Bu konuda hükümetten ve Azerbaycanlı yetkililerden destek bekleniyor.

İVEDİLİKLE YAPILMASI GEREKENLER

Lojistik tesislerine ve denizcilik hatlarına yönelik doğrudan yatırımların gelmesi şart. Ardından yeni anlaşmalar, yeni düzenlemelerle bazı ham maddelerin Türkiye'de tamamlanması gibi girişimler yapılabilir. Otomotiv parçaları, şu an Rusya’da çözülmesi gereken en acil konu olarak öne çıkıyor. Türkiye, Avrupa otomotiv endüstrisinde rüştünü ispatlamış bir ülke. Türkiye'deki bileşen üretiminin Rus hammaddeleri kullanılarak geliştirilmesi, bazı bileşenlerin Rusya'daki montaj tesislerine kısmen geri getirilmesi gibi seçenekler değerlendirilebilir.

Rusya'nın enerji kaynakları, uçsuz bucaksız toprakları, bilimsel ve sosyolojik altyapısı ile Türkiye'nin çalışkanlığı, sanayideki yeni teknolojileri, nakliye ve ulaşım bakımından bir Hub olması, Afrika, Ortadoğu ve Asya ülkelerine tarihi ve coğrafi yakınlık gibi özellikleri birleştirildiğinde çok güçlü bir yapı ortaya çıkar.

FORKLİFTTE FIRSAT BÜYÜK, STOKLARINIZI RUSYA’DA ERİTEBİLİRSİNİZ

Ukrayna operasyonu sonrası Avrupalı ve Japon üreticilerin Rusya pazarından çıkması, depolardaki teknik araçlarda da büyük açıklar yaşanmasına neden oldu. Özellikle forklift bulmakta güçlük çekiliyor.

Rusya’da John Deere, Caterpillar, Continental, Tadano, Komatsu, Hitachi, Metso, Jungheinrich gibi markalar satış ve teknik servislerini Ukrayna operasyonunun ardından sonlandırdı. Bu durum da, ülkede yedek parça fiyatlarında yüzde 200’e varan oranlarda artışa yol açtı. Görece ucuz Çin ürünleri, soruna çözüm gibi gözüküyor ama koronavirüs önlemleri, limanlardaki ve demir yollarındaki yoğunluk nedeniyle bu ülkeden alım yapmak devenin hendek atlaması kadar zor. İşte tam da burada Türkiye’de faaliyet gösteren başta forklift olmak üzere depo ekipmanı üreticilerine bir ışık gözüküyor. Satış ya da kiralama seçenekleri kullanılarak Rusya’ya önemli makine ve ekipman ihracatı yapabilirler.

SAVAŞ RİSK PRİMİ, ARMATÖRÜ ZORLUYOR

Denizyolunda Rusya'ya sınırlı sayıda geminin ulaşabildiği bir gerçek. Sadece belli limanlara taşıma yapılıyor. Lojistikçiler, gemilerin daha sık sefer yapabilmesi için bürokratik işlemlerin azaltılmasını istiyor. Öte yandan, sigorta risk primleri de armatörlerin bölgeye gitme isteğini azaltıyor. Bölgeye giden armatörden, geminin bedelinin yüzde 7'si kadar risk primi isteniyor. Ayrıca risk kapsamına giren bölge de giderek genişliyor. Bu nedenle çok sayıda armatör bölgeye gitmek istemiyor. Bu da taşıma krizini büyütüyor.

Sözün özü, bazı krizler fırsatları da beraberinde getirir. Yeter ki, görelim ve o yöne doğru somut adımlar atabilelim.

Saygılarımla.