Yerli tren simülatörü yapacağız

TÜBİTAK'ın desteğinde başlatılan proje kapsamında geliştirilecek simülatörde, makinistlere tren kazaları dahil tehlikeli durumlara karşı sürüş TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman'dan alınan bilgiye göre, TCDD ve TÜBİTAK MAM iş birliğiyle başlatılan ''Sanal Ortam Tren Sürüş Eğitimleri İçin Milli Benzetim Sistemlerinin Geliştirilmesi'' projesi 42 ayda tamamlanacak. 

Toplam 6 milyon 839 bin YTL bütçe ayrılan projede ''E 43000 tipi Elektrikli Tren Simülatörü'' geliştirilecek. 

Gelişmiş tüm demiryolu kuruluşlarında makinistlerin eğitimlerinde lokomotif simülatörleri kullanılırken, TCDD'de 1992 yılından bu yana 2 adet simülatör kullanılıyor. Teknolojisi eskiyen bu simülatörler ihtiyacı da karşılayamıyor. 3000 civarında makinist ve yardımcı makinistin çalıştığı TCDD'de personelin periyodik eğitimleri de düşünüldüğünde 12 adet simülatöre acil ihtiyaç duyuluyor. TCDD'de elektrikli tren simülatörü ise bulunmuyor. 

40 adet simülatöre ihtiyaç var 

Türkiye'de TCDD ve kent içi raylı sistemler, Marmaray projeleri dikkate alındığında 40 adet tren simülatörüne ihtiyaç duyulduğu ve her simülatörün yaklaşık 3 milyon avro düzeyinde olması ve yerli simülatör üretimini zorunlu hale getiriyor. 

Geliştirilen projeyle simülatör sistemlerinin milli nitelikte olması, günün koşullarına uygun bir şekilde güncellenebilen ve TCDD ihtiyaçlarını karşılayan sistemler geliştirilmesi hedefleniyor. Bu sayede yurt dışına ödenen yüksek miktardaki döviz çıkışının önlenmesi amaçlanıyor. Dünya'da simülatör üreten az sayıda firma bulunması sebebiyle, yurt içinde üretilecek simülatörün özellikle Asya ve Balkan ülkeleri başta olmak üzere pek çok ülkeye ihracının Türk ekonomisine büyük katkı sağlayacağı hesaplanıyor. 

Proje kapsamında geliştirilecek simülatörü benzerlerinden ayıran özelliklerin başında, sistemin sahip olacağı uzaktan eğitim yeteneği geliyor. Bu yetenekle öğrenciler eğitim amacı ile Eskişehir'deki lokomotif simülatörüne gelmeden, uzaktan eğitim alabilecek. 

Simülatör ihtiyaca uygun tasarlanacak

Geliştirilecek simülatörle, ileri benzetim teknolojileri kullanarak, sanal ortamlarda tren sürücüsü personelin temel tren sürüş eğitimlerinin yanı sıra, değişik iklim ve yol koşullarında tren kullanma tekniklerinin verilmesi, arıza ve risk önleyici yeteneklerin geliştirilmesi, sürücünün performansının izlenmesi ve iyileştirilmesi sağlanacak. 

Simülatörde, tren kokpiti ve benzetimle ilgili modelleme, harita işleme, veritabanları, görev planlama, performans değerlendirme, uzaktan eğitim, otomatik müfredat hazırlama gibi yazılımlar bulunacak. 

Geliştirilecek sistem TCDD personelinin tecrübe, alışkanlık ve ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanacak. Bu da kurumun altyapıdan elde ettiği verimi yükseltecek, insan hatasını en aza indirecek, bakım ve uzman personel ihtiyacını azaltacak. Simülatör sistemi ile tren kazaları dahil çok tehlikeli ortamların benzetimleri yapılarak o ortamlarda eğitim gerçekleştirilecek. 

Kaza riski azaltılacak

Demiryolu işletim sisteminde olabilecek her türlü risk durumu, simülatörde senaryo haline getiriliyor ve eğitim sonucu, makinistlerin riskler karşısındaki tepkime zamanları geliştirilebiliyor. Bu sayede, kaza ve olay riskleri en aza indirilerek hem makinistlerin hem de yolcuların güvenlikleri artırılarak kayıplar asgari düzeyde tutuluyor. 

Simülatör destekli makinist eğitimi gerçekleştiren ülkelerde kaza ve olaylarla ilgili yapılan istatistiklerde, makinistlik eğitimlerini simülatör ile yapan ve becerileri periyodik eğitimlerle sürekli geliştirilen makinistlerin çok az sayıda kaza ve olayın içerisinde yer aldığı saptandı. TCDD Genel Müdürlüğü, yeni simülatörde verilecek eğitimlerle kaza ve olay risklerini de en alt düzeye indirmeyi hedefliyor. 

Enerji tüketimi azaltılacak 

Simülatör sisteminde, makinist adaylarına yapılan eğitim neticesinde kazandırılan doğru tren kullanma tekniği becerileri, yakıt sarfiyatını azaltıcı bir etki de sağlıyor. Tren kullanma tekniklerine en uygun sürüş uygulayan bir makinistin sağlayacağı enerji tasarrufu, enerji kullanımının çok yoğun olduğu bir yol bölümünde kötü kullanıma göre yaklaşık yüzde 25 dolayında hesaplanıyor. 

Simülatörle doğru tren kullanma eğitimleri esnasında, aday makinistlerin livre hızlarına uyumu konusunda önemle duruluyor. Bu sayede gerek aşırı hızların yol açacağı kaza ve olaylar, gerekse düşük hızlardan dolayı oluşacak seyir kayıpları minimize ediliyor. Bunların yanı sıra, hız kontrolünün düzenli yapılması sayesinde lokomotif ve dizide kullanılan tekerleklerin aşınmaları ile yol üzerindeki ray ve bağlantı malzemesi aşınmaları da azaltılıyor. 

LOJİPORT