Dr. Güntürk Üstün
Belirsiz Alacakaranlıkta Işıyan 45 Adet Yol Ve Yolculuk Filmi Daha!
Nasıl başladığı artık giderek iyice aydınlanmasına karşın, nasıl biteceği hâlâ belirsiz ve gizemli bir alacakaranlıkta mevzilenmekte ısrarcı mı ısrarcı yeni nesil bir koronavirüsün [COVID-19] kıskacında tüm gezegen halkları olarak katlanılması zorlu zamanlar tüketmeyi sabırla sürdürüyoruz. Sadece hemcinslerini değil, neredeyse yeryüzünün misafiri diğer bütün canlıları da yok etme konusunda hayli maharetli insanlık âlemi her nasılsa hazırlıksız yakalandığı, göze bile görünmeyen kötücül ve ölümcül bir mikroorganizmanın verdiği korkunç gözdağı karşısında, hastalıklarla ve başka başka dev sorunlarla mücadele tarihinin çaresizlik ve ümitsizlik düzeyi tavan yaptırma eğilimindeki en unutulmaz meydan muharebelerinden birine yılmadan, inançla ve cesurca devam etmekte. Belki çok sınırlı sayıda bilim insanı hariç, süratini belirgin biçimde kesmeden ilerleyen COVID-19 salgınının kesin olarak ne zaman ve ne şekilde sonlanacağı hakkında somut ve gerçekçi verilere şu an için ne yazık ki hiçbirimiz sahip değiliz.
Kendi adıma, geçmişin acı-tatlı bir hatıralar bütünü, geleceğin ise gerçek-yalan toplamı bir fantezi olduğununun ayrımına tekrar tekrar varırken, tıpkı geçen haftaki gibi, bu pazar günkü köşe yazımda da, LOJİPORT okurları arasında “yolculuksever sinemasever” olanların hayli ilgisini çekeceğini tahmin ettiğim bir konuya yeniden değinecek ve şiir-düzyazı defterlerimdeki kişisel notların ve birtakım yazılı sinema tarihi kaynaklarının değerli desteğiyle derlediğim bilgiler toplamının “2’nci ve son bölüm”ünü kendileriyle paylaşacağım. Hangi konuyu paylaşacağımı geçen pazarki yazımı kaçırmayanlarınız anladı elbette. Bugün, aşağıdaki satırlar aracılığıyla sizlere kısaca bir kez daha Hollywood ağırlıklı “Dünya Sineması”nın yol ve yolculuklara bir çeşit davetiye ya da övgü özelliğindeki nitelikli filmlerinden söz edeceğim. Mütevazi listemde yer alacak filmler, tren, otobüs, otomobil, gemi (hatta denizaltı), uçak (hatta roket) gibi taşıtlardan biri veya birkaçıyla (ayrıca da yayan) yapılan gezileri ve bu geziler boyuncaki insan-insan, insan-doğa ve insan-taşıt ilişkilerinin yalınlıkla karmaşıklık arasında mekik dokuyan yönlerini ele almakta.
Köşemin sıkılmaz sadık takipçisi okuyucular sanırım şunu kolaylıkla anımsayacaklardır: Yalnız geçen hafta değil, son 2.5 sene boyunca zaman zaman, benzer veya farklı temaları işleyen filmlere ait birtakım listeleri bu sütunda kendileriyle paylaşmıştım. Tıpkı o seferlerdeki gibi şimdi de, henüz tanınmamış (ve belki de hiç tanınmayacak) bir edebiyat insanı [şair-yazar] olarak, son derece popüler bir internet lojistik ve taşımacılık haber sitesi konumundaki LOJİPORT’ta ulaşım-nakliyat-seyahat izleğinde kaygısız ama özenli bir tempoyla ilerleyen haftalık köşe yazıları yazabilme şık şansını yakalamanın bana kazandırdığı yüksek motivasyonla “Dünya Sineması”nın yol ve yolculuk olgusuna bakışını kişisel ve genel yazılı kaynakların katkısıyla gözden geçirirken, yine kendimce birtakım kriterleri hedefledim.
Öncelikle, arzu edenlerinizin birazdan aşağıda göz atabileceği ideal olma iddiası taşımayan uzunca listeme sadece sesli sinema dönemine ait, türünün en çarpıcı karakterdeki siyah-beyaz ve renkli filmlerinden örnekleri katmaya özen gösterdiğimi vurgulamalıyım. Gene, söz konusu listeyi oluştururken polisiye-gerilim ya da kaza/felaket filmleriyle bilim-kurgu ve fantastik sinema örneklerini, bütün TV filmlerini, her tür kısa metrajlı filmi, çizgi filmleri ve belgesel niteliği taşıyan “7’nci Sanat” eserlerini de dışarıda bıraktım. Yol ve yolculuk temalı filmlerin polisiye-gerilim veya kaza/felaket unsurlarıyla bezenmiş olanlarının yerine komedi ve müzikal öğelerin daha baskın olanlarını yeğlememin nedeni pek tabii ki deneyimlediğimiz, panik yaratıcılığıyla tehlikesi iç içe geçmiş COVID-19 sağlık krizinden ötürü stres katsayısı alabildiğine artmış sinir sistemlerimizi gereksiz yere zorlamamaktı. Ayrıca yine, beğeniler değişkenlik gösterebileceğinden ve aşırı ayrıntılarla sizlerin canını sıkmak istemediğimden, bilinirliği daha ön plana çıkmış filmleri gezegenimiz sinemalarındaki ilk gösterime giriş tarihlerine göre ve özgün adlarını kullanarak sıraladım [Parantez içinde, filmlerin ülkemizdeki bilinen isimlerini (eğer gösterime sunulmuşlarsa) eklemeyi de ihmal etmedim]. Tüm benzeşik listeler gibi, hiç şüphesiz meydana getirdiğim bu liste de eksiksiz bir örnek teşkil etmekten uzaktır ve zaten öyle bir amacı da yoktur. Dileyen sinema ve seyahat sevdalıları ilgili listeyi kendi film zevkleri doğrultusunda kısaltıp uzatabilirler ki, kanımca böylesi bir uğraş kendilerine kimileyin zamanın nasıl uçarcasına akıp gittiğini unutturabilir bile.
Ne kendimi ne de başkalarını yanıltmak gibi bir düşüncem yok ve olamaz da! Ben, kalabalık insanlık ailesinin “orta zekâlı” üyelerinden birisiyim ve bu nedenle de acımasız ve yıpratıcı varoluş deneyimim boyunca öyle önemli ve akıllarda yer edici başarılara imza atamadım bir türlü [Fakat ne hoş bir tesadüf eseridir ki, bundan ötürü aralıksız sızlanmak yaşını da senelerce geride bırakmış durumdayım]! Bununla birlikte, ilkgençliğinden beri sıkça odaklandığı ulaştırma-taşımacılık, alternatif tıp, edebiyat, müzik, sinema konularında önüne çıkan kaynakları, seçmeci bir yaklaşımla da olsa, yeterince irdeleyip kişisel dersler çıkarmış biri sıfatıyla şu çarpıcı ve kabullenilmesi güç gerçekliğe olan samimi inancımı köşemin sadık ya da aralıklı takipçisi okurlarla paylaşmadan da haftalık yazımı noktalayamayacağım:
“Eğer yakın veya uzak bir gelecekte, insanlık olarak ‘COVID-19’u uygun bir aşı ve/veya antiviral ilaç tedavisiyle yenilgiye uğratabilirsek, artık yeni yaşantımızda seyahat ve turizm endüstrisi başta olmak üzere, ekonomik açıdan küresel bağlamda eski özlediğimiz dönemlere geri dönebilmemiz, insanlığın ‘en zeki’ beyinlerinin bile doğru tahmin güçlerini zorlayacak süreleri gerektirecek. Ancak canlı kalabilmek için de, ortaya çıkacak farklı dünya düzenine koruyabildiğimiz fiziksel ve zihinsel gücümüzün yardımıyla uyum sağlamaya ve duraksadığımız noktadan yolumuza-yolculuğumuza devam etmeye çalışacağız!” O nedenle, fiziksel gücümüzün de yadsınamaz destekçisi rolünü üstlenmiş zihinsel gücümüzü canlı ve renkli tutabilmek adına ilgilenen herkesle paylaştığım gerek geçen haftaki 65 adet, gerekse de bu haftaki 45 tane sinema yapıtına (yani toplamda 110 filme) özellikle internet aracılığıyla ulaşmayı denemenizi ve bulabildiklerinizi mutlaka en az bir defa dikkatle izlemenizi önermek isterim. Her akşam/gece, ekran başında bir filmin oyalarken öğretici nitelikteki evrenine konuk olabilmek, benim gibi “sıradan” bir yeryüzü yurttaşının bile geçici moral düşüklüğünü dakikalar ilerledikçe kalıcı moral yüksekliğine dönüştürebiliyor. Yine de nihai karar, “yolculuksever sinemasever”lerindir tabii ki.
Keyifli okumalar, rahat evinizdeki televizyon ya da bilgisayar ekranlarınızda keyifli seyirler, elbette verimli günler ve gelecek pazar yine bu sütunda görüşmek üzere.
► “YOL VE YOLCULUK” TEMEL TEMALI SEÇME FİLMLER (2)
* Melody Cruise [?-1933]
* Twentieth Century [?-1934]
* Stowaway [Çin Çin/Şanghay'ın Yetimi-1936]
* Sullivan's Travels [?-1941]
* Romance On The High Seas [Havana'da Festival-1948]
* Into The Blue [?-1950]
* The African Queen [Afrika Kraliçesi-1951]
* Geneviee [Kocamın Sevgilisi-1953]
* La Traversée De Paris [Paris Yolculuğu-1955]
* It's A Mad, Mad, Mad, Mad World [Çılgın Dünya-1963]
* Pierrot Le Fou [Çılgın Pierrot-1965]
* A Countess From Hong Kong [Hong Kong'lu Kontes-1967]
* Five Easy Pieces [?-1970]
* Two People [?-1973]
* Harry And Tonto [?-1974]
* Heart Beat [?-1980]
* Stranger Than Paradise [Cennetten De Garip-1984]
* Paris, Texas [?-1984]
* Miss Missouri [?-1990]
* Camilla [Camilla-1994]
* Apollo 13 [Apollo 13-1995]
* The Straight Story [?-1999]
* The Perfect Storm [Kusursuz Fırtına-2000]
* World Traveler [?-2001]
* Last Orders [?-2001]
* Heartlands [?-2002]
* Chasing Liberty [?-2004]
* 10 Items Or Less [?-2006]
* Mr. Bean's Holiday [Mr. Bean Tatilde-2007]
* My Own Love Song [?-2010]
* Locke [Locke-2013]
* Seeking A Friend For The End Of The World [İlk Ve Son Aşkım-2012]
* Amour & Turbulences [Havada Aşk Var-2013]
* All Is Lost [Sona Doğru-2013]
* The Trip to Italy [?-2014]
* Fidelio, L'Odyssée D'Alice [?-2014]
* A Walk In the Woods [Hayatımın Yolculuğu-2015]
* Comme Un Avion [?-2015]
* Valley Of Love [?-2015]
* Vacation [Tatil Zamanı-2015]
* Débarquement Immédiat! [?-2016]
* L'Odyssée [Derinliklere Yolculuk-2016]
* The Trip To Spain [?-2017]
* La Finale [?-2018]
* A Rainy Day In New York [New York'ta Yağmurlu Bir Gün-2019]
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.