Mevcut COVID-19 krizi sırasında, gezegenimizde öncelikle demiryolu ve onu takiben de zamanla havayolu, denizyolu ve karayolu ile kargo taşımacılığında ulaşılan ümit verici ve hatta hayli tatminkâr rakamlar, ihracat-ithalat eksenindeki ülkelerle ilgili kuruluşlarının moralini epey yükseltici nitelikte. Varlığını tüm dünyada hissettiren söz konusu benzersiz sağlık krizine rağmen, yük taşımacılığında yıldızı parlamayı sürdüren ülkelerin başında da Çin Halk Cumhuriyeti geliyor hiç şüphesiz. Çin’in küresel anlamda en popüler kurumları arasında yer alan Çin Ulusal Demiryolu İşletmesi [China Railway/CR]’nin geçtiğimiz günlerde açıkladığı birtakım veriler tabii ki dikkatli gözlerden kaçmadı. İlgili verilere ait özetin özeti sonuç ise şuydu: “Çin ile Avrupa arasındaki demiryolu ile yük taşımacılığı geride bıraktığımız mayıs ayında, geçen senenin mayıs ayı rakamlarıyla kıyaslandığında %48 oranında artış göstermişti!”

“CR”nin açıklamasındaki detaylar ise daha da ilgi çekiciydi. Buna göre, Mayıs 2020’de Çin - Avrupa demiryolu koridorunda karşılıklı işletilen toplam marşandiz sayısı 1033 rakamına ulaşmıştı ki, bu sayısal veri de aynı güzergâhta Mayıs 2019’da işletilen marşandiz miktarıyla kıyaslandığında, %43’lük bir artış demekti. Ayrıca Çin ile Avrupa arasında kurulan marşandiz trafiğinin tarihsel sürecinde ilk defa tek bir aylık sürede 1000 adet yük treni seferi gerçekleştirilmişti. Demiryolu eksperlerinin gözünde söz konusu rakam, hangi demiryolu hattında olursa olsun, son derece ciddiye alınması gereken bir sayısal değerdi. Ocak 2020 başından Nisan 2020 bitimine kadarki dört ay boyunca Çin - Avrupa hattında toplam 2920 marşandizin gidip geldiği düşünülürse, yalnızca bir ayda 1033 yük treni seferinin sorunsuz şekilde gerçekleştirilmesi bence zihinlerde daha net bir başarı öyküsünün konuşlanmasına yardımcı olabilir.                                                                                                                                                             

Yine “CR”nin belirttiğine göre, Mayıs 2020 süresince Çin'den Avrupa’ya giden marşandiz sayısı 556, taşınan konteyner sayısı ise 50 bin; aynı dönemde Avrupa'dan Çin'e geçen marşandiz sayısı 477, taşınan konteyner sayısı ise 43 bin idi ki, bu rakamlar da Mayıs 2019’dakilerle kıyaslandığında anlamlı artışlara karşılık geliyordu. “CR” şundan neredeyse kesin emindi: Ürkütücü koronavirüs sağlık krizinde ilk şoku atlatan Çin’de fabrikaların tama yakını Şubat 2020’de yeniden açıldığında ve nakliyeciler umutsuzca havayolu ve denizyolu ile kargo taşımacılığına alternatif yollar aradıkça, ortaya çıkabilecek büyük üretim kapasitesi kaynaklı büyük talep artışı problemi ve yaşanabilecek ticari tıkanıklığın giderilmesi ancak ekstra lojistik hizmetlerinin uygulamaya konulması ve ekstra marşandiz seferlerinin düzenlenmesiyle minimalize edilebilirdi. Nitekim de, ilerleyen haftalar “CR”yi bu konuda tamamen haklı çıkardı.

Yaklaşık 13000 km uzunluğundaki Çin - Avrupa [Xi'an/Şian - Varşova] demiryolu koridoru aracılığıyla Mayıs 2020 boyunca 2 milyon kadar (9400 ton civarında) çeşitli COVID-19 korunma ve tanısında yararlı ürün [tıbbi maskeler, koruyucu eldivenler, antiseptik ve dezenfektanlar, ilk yardım çantaları, koruyucu kıyafetler, temassız kızılötesi termometreler, koruyucu gözlükler ve yüz siperlikleri gibi] vagonlara yüklenmiş konteynerlerde taşındı. Diğer yandan, koronavirüs salgını sırasında marşandiz ve lojistik hizmetlerinin verimliliğini artırmak ve maliyetleri azaltmak için “CR” ile Çin - Avrupa demiryolu koridoruna dahil Belarus/Beyaz Rusya, Almanya, Kazakistan, Moğolistan, Polonya ve Rusya'nın ulusal demiryolu işletmeleri arasında sık ve düzenli biçimde video konferanslar düzenlendi. Yani 13000 km’ye yakın uzunluktaki bu demiryolu bağlantısı halen devam eden koronavirüs pandemisi sırasında ne denli yaşamsal öneme sahip bir taşımacılık yöntemi olduğu konusunda bir bakıma rüştünü ispat etti.

Genel merkezi, Çin Halk Cumhuriyeti’nin başkenti Pekin’de bulunan “China Railway/CR” anımsanacağı üzere ülkenin yolcu ve yük treni işletmeciliğinden sorumlu ulusal demiryolu idaresidir. Haziran 2019’da kurulan “CR”nin kökleri 1950 senesine dek uzanmakta. Halen Çin Halk Cumhuriyeti topraklarında 131 bin kilometreyi aşkın uzunluktaki demiryolu ağının 87 bin kilometresinde elektrifikasyon mevcuttur. “CR” ayrıca 30 bin kilometreden fazla YHT hattının da sahibi ki, bu rakam onu dünyadaki en uzun YHT şebekesine sahip demiryolu kuruluşu yapıyor. “CR”nin cer parkındaki değişik tipte toplam yük vagonu sayısı ise 710 bin civarında.

İlk kez 2011 yılında oluşturulan Çin - Avrupa demiryolu taşımacılığı hizmeti, Çin ile programa katılan ülkeler arasındaki karşılıklı ticareti artırmak için yaratılan "Belt and Road/Kemer ve Yol" projesinin önemli bir unsuru olarak kabul edilmektedir. Çin - Avrupa marşandiz koridoruna Türkiye de, TCDD Taşımacılık A.Ş. aracılığıyla geçen senenin kasım ayı başlangıcında Marmaray’ı kullanan farklı bir hat üzerinden dahil olmuştu.

Küresel COVID-19 pandemisinin Çin ile Avrupa arasındaki havayolu, denizyolu ve karayolu ile kargo taşımacılığını olumsuz yönde etkilemesine rağmen, aynı durumun Çin - Avrupa marşandiz koridorunda gözlenmeyip hatta bir de artış göstermesi doğallıkla ilgili ülkelerin demiryolu işletmeleri ve intermodal nakliyat operatörleri bünyesinde sevinç ve umutla karşılandı. Başta “CR” olmak üzere, söz konusu koridora dahil marşandiz faaliyeti yürütücüsü kuruluşlar, yatırımlarını ivmelendirmeyi sürdüreceklerini ve gelecek yıl bu zamanlar seyrüseferde daha yüksek sayısal artış verilerine ulaşılabilineceğini belirtiyorlar.

“Peki, bu gösterişli yük treni taşımacılığı büyük resminde eksik olan kare ne?” diyecek olursanız, yanıt kuşkusuz, “Ülkemiz Türkiye”dir! O takdirde, LOJİPORT’taki bu haftaya ait köşe yazımın alternatif başlığını sanırım rahatlıkla şu cümle de meydana getirebilirdi: “BU KAYDA DEĞER ARTIŞA SENEYE BİZ DE DAHİL OLMALIYIZ!”

Verimli günler ve gelecek pazar yine bu sütunda görüşmek üzere.