Demiryolu taşımacılığı sektörü, Intermodal sistemi, “Teslim alınan noktadan istasyonlara, istasyonlardan teslim edilen noktalara kadar olan, kısa kara taşımalarının dışındaki uzak mesafe taşımalarının demiryolu ile taşınması” olarak tanımlar. Limanlar, organize sanayi siteleri, haller, sanayi bölgeleri, büyük fabrikalar demiryolu ile birbirine bağlanmak durumundadır. Bu bağlantıyı yaptığınız takdirde 250-300 km den daha uzak lokasyonlara yapılan taşıması kara yolundan ucuza gelmektedir. Türkiye gibi bu kadar yaygın bir demiryolu ağı kurulmamış olan ülkelerde de demiryolu taşımasının ekonomik uzaklığı  400-500 km den daha uzak mesafelere çıkmaktadır. Bir yerde birbirini besleyen iki faktördür uygulama. Demir yolu istasyonlarını üretim merkezlerine, limanlara yaklaştırırsanız, hatta içine kadar girerseniz demir yolu taşıması ucuzlar, ucuzlayınca talep artar, artan talep yine maliyeti düşürür, kullanımı arttırır. Burada hedef yük potansiyeli olan, adına lojistik merkez dediğimiz noktalara demiryolu taşımaktır.

Yıllarca önce plansız yapılmış, demir yolu düşünülmemiş organize sanayi bölgelerine, demiryolu düşünülmeden inşa edilmiş liman bölgelerine, büyük sanayi yatırımlarına bu gün demiryolu götürmek kolay değildir, hatta mümkün değildir. Bunun yerine ülke içinde yük elleçleyecek demiryolu lojistik odakları kurulması doğru bir projedir ve milli tekelimiz TCDD, kısmen yumuşatılmış adımlarla bu konuya eğilmektedir. Türkiye içinde bir kısmı demiryolu kavşaklarında, bir kısmı yük potansiyeli olan bölgelerde, önce adına projenin heyecanıyla “lojistik köy” dedikleri, sonra gerçek fonksiyonunun bir “intermodal terminal” olduğu, bu gün için “demiryolu lojistik merkezleri” projesine başlamıştır.  Proje büyük bir projedir. Önemlidir. Ulusal taşımacılığımızı, lojistik sektörümüzü, hizmetlerimizi, dünya ticaretindeki yerimizi, küresel rekabet şansımızı etkileyecek bir projedir. Fabrikalarımıza, limanlarımıza demir yolu bağlayamıyorsak bize en yakın noktayı kendi fabrikamız gibi kullanmamız önem kazanmaktadır. Merkezlerin yarısı tamamlanmak üzeredir.

Demiryolu Lojistik Merkezleri bir lojistik köy değildir. Yüklerimizin buraya geliş ve gidişlerini planlı katar hareketleri ile eşleştireceğimiz ve yükü bekletmeden yükleyeceğimiz, indireceğimiz, kara yolu veya deniz yolu araçlarına aktaracağımız merkezler olmalıdır. Bu merkezlerde ürünlerin beklemeden transferi önemlidir. Bu nedenden dolayı planlaması, ölçekleri, yük cinsine göre ekipmanları, bekleme alanları, aktarma alanları, kapalı alanları hatta sundurmaları, iş planları, varsayılarak değil belli araştırmalara dayanılarak yapılmalıdır. Bu bir know-how işidir. Bu know-how teorik olarak ülkemizde var diyenler çıksa bile, gerçekte ülkemizde yoktur.

TCDD’nin üstlendiği Demiryolu Lojistik Merkezinin yani Demiryolu Intermodal Aktarma Merkezlerinin iş sürecinin nasıl olması gerektiğini bilmemiz gerek.  Süreç TCDD nin amaç tanımı, pazar araştırması, yük analizi, gelir gider analizi, işletme modelinin belirlenmesi ile başlıyor. Kazmayı vurmadan önce yapılacak işler gerçekten bir know-how gerektirmekte. TCDD’nin bu anlamlı ve faydalı projesi bu günün potansiyeli için değil, yarının da ihtiyacını karşılamak için projelendirilmek durumunda. Ne yapacağımıza karar vermek için bu tecrübeleri, know-how’ı kullanmak zorundayız. Yatırımımızı neden yaptığımızı anlamak, hangi büyüklükte ve şekilde yapacağımıza karar vermek, nasıl işletileceğini belirlemek, verimli çalışması için planlamak, ölçme, kontrol alt yapılarını oluşturmak için destek almak durumundayız. Sormaktan, danışmaktan, destek istemeden çekinmemeliyiz. Bu tecrübeleri yaşamış, hatalar yapmış ama sonunda öğrenmiş olanlara sormak işin doğrusudur. Ne yapacağımıza karar verdikten sonra gerisini biz de yaparız. TCDD’nin bu konudaki kanunu, bilgisi, tecrübesi  ile, Türk inşaat sektörü  kalan adımları sürdürecek kalitededir.

Geleceğimiz için bir karar verme sürecindeyiz. Adımlarımızı doğru atalım. Yanlış attık demiyorum ancak doğru olduğuna emin olmak da rahatlatıcı bir durum değil mi?

Atilla Yıldıztekin
Lojistik Yönetim Danışmanı

[email protected]

0 532 215 6818