Ticaret Bakanlığı, TIR kuyruklarını bitirecek bir müjde gibi açıklamıştı kapıda randevu sistemini (RSS). Sürücüler, takriben sınır kapısında olacakları saati bildirecek ve o saatte orada olunca da sıra beklemeden geçip gidebilecekti.

Belki çıkış noktası olarak doğru bir yaklaşım olabilir ama soru şu: Nasıl koordine edeceksiniz? Nitekim nedeni tam olarak bu olmasa da, dün korkunç bir cinayet işlendi.  https://www.lojiport.com/kapikulede-kaos-feci-bir-olum-getirdi-108599h.htm hiçbir sebep vahşice işlenmiş bir cinayeti haklı çıkaramaz. Ama ortada boşa beklemekten psikolojisi bozulmuş insanların olduğu da bir gerçek. Saatlerce geçiş için beklemiş birine daha sigara molası bile vermeden, randevu yerine zamanında geldiği için diğerlerini bypass ederek geçip giden bir aracı haklı gösteremezsiniz. Zira Sınır Kapıları transit geçiş yerleridir 7/24 esasına göre ve kesintisiz çalışırlar. Söz konusu bu yerlerde randevu, TIR parkında bekleme gibi geçişleri engelleyen, geciktiren ya da yavaşlatan uygulamalara yer yoktur.

BAKIN SÜRÜCÜLER NE DİYOR?

• Kapıkule’de parklar açıldı, sıralarda beklemek yerine istirahat ediyoruz diye sevinirken bir de randevu sistemi getirdiler. Acilen randevu sisteminin  iptali gerekiyor. GTİ gümrüğün içine Bulgaristan’ın aldığı araca göre araç salmak gerekiyor. Şoför 5 -6 saat mahvoluyor ve izdiham başlıyor....10 araç sal 20 araç sal bırak şoför parkta istirahatine baksın.
   
• Kapıkule tarikat yuvası 5 turnike var çalışan 2 turnike gümrük para basıyor kazanan hükümet ve memur ezilen şoför. Saatlerce x-ray memurunu bekle namazdan gelsin birde kibirlensin afra tafra yapsın insanlara. Kooperatif adı altında memurlarla arpayı bölüşmek için kurulmuş yükleme ve boşaltım çalışanları sana posta koysun seni soymaya çalışsın.

•  İsterseniz 40 gişe çalıştırın Bulgar çıkışı 2 gişede alıyor yoğunluk çıkışta olacak doğru olanı Bulgaristan ile ortak çözüm bulabilmek. Şu an için tek suçlu firmalar araba gitsin de nasıl giderse gitsin mantığıyla çalışıyorlar.

• Sadece Kapıkule mi bütün gümrükler aynı yabancı plakalı araca tanınan ayrıcalığın Türk araçlarına yarısı bile tanınmıyor. Tam bir eziyet Müslümana gavur eziyeti denilen tabiri merak eden varsa gümrüklere gitsin devlet o kadar kurumu özelleştirdi de bir gümrükleri özelleştirse.… Çoğu memurun ayağı yere basmıyor en ufak bir laf söylesen yapmadığı eziyet kalmıyor. X- ray, hangar, olmadı bir daha aç; yapabileceği bütün eziyeti yapıyorlar yabancı plakalı araçlardan rüşveti alıyor  Türk’e gelince Avrupa’ya giderken gümrükten alınan mazotun 50 litre bile fazlalığına ceza yazıyor ve altını çizerek söylüyorum başıma iş almamak için Kapıkule’yi o rezilliği o kişilerle muhatap olmamak için Avrupa yolunu bıraktım Allah bir daha düşürmesin Devlet büyüklerinden tek isteğimiz gümrükler özelleştirilsin.

• Türkün Türke yaptığı zulümü inanın Hıristiyan Musevi  yapmıyor. Gümrük mevzuatı aslında o kadar kolaylaşabilir ki ama hükümet yapmak istemiyor çünkü para basıyor.

VİDEOLU SÜRÜCÜ TESPİTİ

Hamzabeyli’de kamerasıyla durum tespiti yapan bir TIR sürücüsü, sınır kapılarındaki TIR kuyruklarının nedenini ortaya koydu. 5 geçiş peronunun olduğu kapıda yalnızca bir peron çalışıyor. Sürücü arkadaş soruyor, o halde bu kadar büyük kapı niye yaptınız? https://www.lojiport.com/d/media/vid-20200705-wa0006.mp4

RANDEVU SİSTEMİNDEKİ SAKATLIKLAR

• Geniş bir coğrafyada olan ülkemizin her köşesinden ihraç malı yükleyen araçların kapı için randevu alıp randevu saatine uyması pratikte pek mümkün değildir. Örneğin Gaziantep’ten yükleyen bir araca verilecek randevuya yaklaşık 1400 km güzergahı gidecek bir aracın uyması nasıl beklenebilir ki? Keza İstanbul’dan yükleyip iç gümrükte ihraç işlemlerini tamamlamış bir araca 3-4 günlük randevu verilmesi halinde ikametgahı taşrada olan sürücü nerede ve nasıl bekleyecektir? Sürücü, aracı bırakıp evine giderse operasyonel takibi ve zamanında yönlendirilmesi çok zor olacaktır. Ayrıca ihracat yükleyip gümrüklemiş aracın güvenliği nasıl sağlanacaktır? (Çalınma ve mülteci girme olasılıklarına karşı)
   
• Randevu alanların saatleri dışında kapıya varmaları halinde oradaki randevusuz sıra bekleyen araçlar da dikkate alındığında büyük bir kaos oluşacak ve belki de sürücüler arasında kavgalara sebep olunacaktır. Nitekim dünkü olay da bunu kanıtlamıştır.

• Sınır kapılarında ülkemizin başlattığı TIR parkı uygulamasına Bulgaristan da aynı modeli örnek alarak başlatmış ve hem bizleri yavaşlatmış hem de maliyetimizi artırmıştır. Aynı şekilde Türkiye RSS sisteminde ısrar ederse korkarım ki, Bulgaristan ve diğer komşu güzergah ülkeleri de aynı modeli uygulamaya kalkışacaklar ve kara taşımacılığı yapılamaz hale gelecektir. Öyle bir durumda randevulardaki karmaşıklık ve sistemsel hatalardan dolayı bir aracın örneğin Almanya’ya varması 15 günü bulabilecektir.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

• Kapılara acilen personel takviyesi yapılmalıdır.
• Kapıdaki birimler arasında tam bir senkronizasyon  sağlanmalıdır.
• Tüm birimlerin vardiya değişim saatleri aynı olmalı ve değişen yeni vardiya personeli gelmeden saati dolan vardiya personeli  işini terk etmemelidir. Böylece vardiya değişimlerinden dolayı zaman kaybı olmamalıdır. Halihazırda her vardiya değişiminde çok uzun zaman kayıpları yaşanmaktadır.
• Kapılarda sadece Türk araçlarından alınan fazla mesai uygulamasına son verilmelidir. Böylece sürücülerin mesai ödemek için sahada zaman kaybetmeleri önlenmiş olacaktır.
• Her memura günlük asgari araç çıkış işlem limiti koyulmalı ve bu limitin altındaki memurlara ihtar, fazlasını yapanlara da ödül sistemi getirilmelidir. Böylece hem personelin performansı ölçülebilmiş olacak hem de verimliliği artırılacaktır. (Noterler, bankalar vb bir çok kurumda benzer uygulamalar vardır)
• Kırmızı hatta düşmeyen ve iç gümrük kurşun mührü sağlam olan araçlar hiç bekletilmeden hızlı şekilde geçirilmelidir.
• Saha içerisinde yakıt verilmesi işlemi kademeli olarak kaldırılmalı ve vergisiz yakıt için İstanbul Kapıkule otobanı üzerindeki 2-3 istasyona yetki verilip oradan denetimi sağlanmalıdır. Çünkü saha içindeki yakıt alım işlemi geçiş sürecini doğal olarak yavaşlatmaktadır. Araçlar saha içinde yakıt almak için fazladan zaman kaybetmekte ve sahayı daha uzun süre meşgul etmektedir. Yakıtın saha dışına alınması geçiş sayısını ciddi miktarda artıracaktır.
• Kendi tarafımızda tüm bu önlemleri alıp gerekli organizasyon ve verimliliği sağladıktan sonra Bulgar makamları ile masaya oturup karşı taraftan da aynı senkronizasyon sağlanmalı ve onların da geçişleri hızlandıracak önlemleri alması için daimi ve anlık koordinasyon sağlanmalıdır.

Sahadaki sürücülerden edinilen bilgiler ve tespitlerden derlediğim  çözüm önerileri dikkate alınıp gereği yapıldığında inanıyorum ki  Kapıkule’den günde en az 1800-2000 araç rahatça çıkabilir. Zaten o zaman da ne kuyruk kalır ne de başka bir zulüm.

Sözün özü kapılar transit geçiş noktalarıdır ve asla geçişi yavaşlatan uygulamalar içermemelidir. Ticaret Bakanlığı, bu tespitler ışığında yanlıştan dönmeli ve randevu sistemi gibi aslında çözüm içermeyen girişimler yerine kapılardaki personel sayısını artırmalı ve enerjisini prosedürleri azaltacak çalışmalara harcamalıdır.

Saygılarımla.