Çin Halk Cumhuriyeti’nin ulusal demiryolu işletmecisi “CR” [“China Railway” veya “China State Railway Group Company Ltd.”], ülkenin Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı, Pekin merkezli bir tür devlet şirketidir. Toplam 140 bin kilometreye yakın demiryolu ağı (yaklaşık 38 bin kilometresi YHT hattı) üzerinde hem yolcu hem yük taşımacılığından sorumlu “CR”, 19 Ocak 1950’de “Çin Demiryolları Bakanlığı” olarak kurulmuş, 14 Mart 2013’te “China Railway Corporation” adını almış ve 18 Haziran 2019 tarihinden itibaren de halen kullanımda olan ismiyle faaliyetlerine devam etmektedir.

Diğer demiryolu ülkelerinin aksine Çin, “CR” adlı gözde ulaştırma kuruluşu sayesinde 2000'li yılların ortalarında başlattığı YHT hattı kurma hamlesini büyük bir başarıyla sürdürüp, on seneyi aşkın bir zaman diliminde âdeta çığır açan bir ivme ile tüm dünyadaki en uzun YHT ağı ve YHT dizisi filosunun sahibi oldu.

Halen yeryüzünde ürkütücü etkisini devam ettiren COVID-19 pandemisinin ilk kaynağı durumundaki Çin Halk Cumhuriyeti, söz konusu ciddi ve ölümcül hastalığın yayılmasını kontrol altına almak amacıyla bu senenin başlangıcında ekonomisini durduran ve ulaştırma-taşımacılık faaliyetlerini sınırlayan ilk ülke oldu ki bu, aynı zamanda Çin'in kısıtlamalarını kaldıran ilk ülkelerden biri olduğu anlamına geliyordu. Geçtiğimiz mart ayında ülke genelindeki ilgili kısıtlamalar gevşemeye başladığında “CR” de, ulusal YHT ağı geliştirme programına dahil projelerini hayata geçirmeye yeniden başlayabildi. İlerleyen haftalarda “CR”, ülkedeki YHT hattı uzunluğunu 2035’e kadar 70 bin kilometreye, toplam demiryolu ağı uzunluğunu ise 200 bin kilometreye ulaştırmayı hedefleyen iddialı stratejisini açıkladı. Bu aksiyon planıyla ülkede nüfusu 200 binin üzerinde olan tüm şehirlere demiryolu bağlantısı sağlanırken, nüfusu 500 binden fazla olan kentlere de YHT hizmeti götürülmüş olunacak [Şu anda, ülkedeki kentsel nüfusu 1 milyonun üzerinde olan şehirleri YHT bağlantısına kavuşturma oranı yaklaşık %95]. Aynı stratejiyle “CR”, YHT hatlarında çalışan elektrikli dizilerin de saatteki süratlerini minimum 250 kilometre, maksimum 350 kilometre olacak şekilde düzenleyecek. Böylesine özgüvenle dolu bir stratejinin Japonya, İspanya, Fransa, Almanya, İtalya gibi demiryolu taşımacılığına yıllardır önemli boyutlarda yatırımlar yapan ülkeleri imrendireceği kesin!

2016'da açıklanan orta ve uzun vadeli demiryolu ağı planı, Çin’deki tren yollarının çoğaltılması için yıllık 800 milyar Yuan (yaklaşık 118 milyar ABD Doları) yatırımın ana hatlarını çiziyor. “CR”, halihazırda yapım aşamasında olan diğer demiryolu projeleriyle beraber inşaat ölçeğinin %70'i bulduğunu belirtiyor. Ayrıca şirket, 2050 senesine dek ülkenin ulaşım sisteminin omurgasını oluşturacak ve Çin'de güvenilir, hızlı, sık bağlantılı tren servisi sağlayacak ve hem yolcu hem yük taşımacılığının ağırlığını karayolundan demiryoluna kaydıracak olan devasa planı devamlı gözden geçirerek geliştiriyor.  Ülkede, demiryolu sistemini modernleştirip yaygınlaştırmanın artık bir tür temel devlet politikası haline dönüştüğünü ve söz konusu politikadan da asla ödün verilmeyeceğini kavrayabilmek için elbette demiryolcu olmak gerekmiyor! Batı’lı ulaştırma uzmanlarına göre “CR” eğer sadece YHT hattı değil, konvansiyonel tren hattı uzunluğunu da artırmayı önümüzdeki 15-30 sene içerisinde planladığı biçimde başarabilirse, rakipsiz bir dünya demiryolu devi haline gelecek ki, Çin Hükümeti’nin arzuladığı da aslında tam anlamıyla bu! Aynı uzmanlar, Çin’in her tip cer aracı üretiminde kısa sürede kaydettiği atılımlara da dikkat çekiyorlar.

“CR”, 2020 yılı başından bu yana 733 km'si YHT hattı olmak üzere 1310 km'lik yeni demiryolu yapımını gerçekleştirip faaliyete geçirdi. Ülkede COVID-19 nedeniyle demiryoluyla taşınan yolcu sayısı geçen seneye göre hâlâ ciddi düşüşteyken, marşandiz trafiği hayli anlamlı oranda artmaya devam etmekte. “CR” ilgilileri, pandemi sırasında demiryolu ile yük taşımacılığının sayısız avantajlarından optimum düzeyde yararlanmaya çalışıldığını, sevkiyatların güvenli ve zamanında teslim edilmesini sağlamak amacıyla öncelikli marşandiz hizmetleri oluşturulduğunu söylüyorlar. Pandemiye rağmen, Çin ile Avrupa arasındaki yük treni trafiğinin de rekor derecede artış göstermesi “CR”nin 2021 senesine ve ötesine umutla bakmasına yardımcı oluyor. Tabii ki bu artışta, yeni tip koronavirüs ile mücadele kapsamında özellikle konteynerlerle ilaç ve tıbbi malzeme taşınmasının da rolü büyük! “CR” için yolcu taşımacılığında, daha fazla güvenli hız, daha fazla enerji tasarrufu ve çevre korumada daha iyi performans, daha rahat tren yolculuğu, daha akıllı ekipman ve tesisler ile daha düşük yaşam döngüsü maliyetleri geleceğe yönelik demiryolu hedeflerinin olmazsa olmazları arasında yer almakta!

Görünen o ki, Mao Zedong’un “Kültür Devrimi” ile Batı’nın kapitalizmle tetiklenmiş tüm “Endüstri/Sanayi Devrimleri”ni gayet iyi özümseyerek, ülkelerine özgü örnek bir demiryolu taşımacılığı modeli yaratmış Çin’li yöneticilerin önderliğinde “CR”, raylar üzerindeki düzenli biçimde doludizgin ilerleme niteliğini gerek muazzam borcuna (ve işleme kayıplarına) gerekse de COVID-19’un yoğun gölgelemesine karşın korumaya kararlı!

Verimli günler ve gelecek pazar yine bu sütunda görüşmek üzere.